10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 99
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 99 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 99
Âşıklık geleneğinde saz çalmak ve şiir söylemek için genellikle rüyada “pir elinden bade içme” eyleminin gerçekleşmesi gerektiğine inanılır. Bu motif, bir ermişin elinden âşıklık şerbeti içmeyi ve sonrasında âşık (ozan) olmayı ifade eder. Köroğlu, Kayıkçı Kul Mustafa, Karacaoğlan, Gevheri, Âşık Ömer, Dadaloğlu, Erzurumlu Emrah, Dertli, Seyrani, Ruhsati ve Sümmani âşık tarzı halk şiirinin Cumhuriyet Dönemi’nden önceki başlıca temsilcileridir.
Âşık Tarzı Halk Şiiri Nazım Biçimleri
Âşık tarzı halk şiiri nazım biçimleri koşma, destan, semai ve varsağıdır.
Koşma
Genellikle 3-5 dörtlükten oluşan, 11’li hece ölçüsüyle ve saz eşliğinde söylenen şiirlere koşma denir. Koşmada ilk dörtlük abab, abcb, aaab biçimlerinde uyaklanabilir; diğer dörtlükler cccb, çççb… biçiminde uyaklanır. Koşmalarda sevgi, aşk, tabiat gibi temalar işlenir. Âşıkların mahlas almalarına, adlarını veya mahlaslarını kullanmalarına tapşırma denir. Ozanlar, genellikle koşmanın son dörtlüğünde adlarını veya mahlaslarını söyler. Karacaoğlan’ın koşmaları meşhurdur.
Çıkıp yücesine seyrân ederken,
Gördüm ak kuğulu göller perîşan.
Bir firkat geldi de durdum ağladım,
Öpüp kokladığım güller perîşan.
Karac’oğlan der:
Ben toylatamadım,
Arab ata binip boylatamadım,
Küstürdüm dilberi, söyletemedim;
Dilberi küstüren diller perîşan.
Destan: Toplumu ilgilendiren konularda söylenen ve dörtlüklerden oluşan şiirlerdir. Uzunluklarıyla bilinir, dörtlük sayısı yüzü geçen destanlar vardır. Destanlarda kimi zaman mizahi anlatımdan da yararlanılır. Destanlar genellikle 11’li hece ölçüsüyle söylenir, 8’li hece ölçüsüyle söylenenleri de vardır. Koşma biçiminde uyaklanır. Son dörtlükte şair, mahlasını söyler. Bazı destanlar konularına göre anılır: yaş destanı, esnaf destanı, İstanbul destanı vb.
Semai: Genellikle 3-5 dörtlükten oluşan, 8’li hece ölçüsüyle ve saz eşliğinde söylenen şiirlerdir. Semai; biçimi, uyaklanışı ve işlediği temalarla koşmaya benzer; ölçüsü ve ezgisiyle koşmadan ayrılır. Son dörtlükte şair, mahlasını söyler. XIX. yüzyıl şairi Erzurumlu Emrah semaileriyle tanınır.
Varsağı: Anadolu’nun güneyinde yaşayan Varsak Türklerinin özel bir ezgiyle söylediği şiirlerdir. Varsağılar genellikle 8’li hece ölçüsüyle söylenir. Biçimi ve uyaklanışı bakımından semaiye benzer, üslubu ve ezgisiyle semaiden ayrılır. Varsağılar yiğitçe bir eda ile söylenir, varsağılarda genellikle “hey, behey, bre” gibi ünlemler kullanılır. Son dörtlükte şair, mahlasını söyler. Karacaoğlan’ın söylediği varsağılar meşhurdur.
Âşık Tarzı Halk Şiiri Nazım Türleri
Âşık tarzı halk şiiri nazım türleri güzelleme, taşlama, koçaklama ve ağıttır.
Güzelleme: Güzel, güzellik, sevgi, aşk, tabiat gibi temaları işleyen şiirlerdir. Karacaoğlan, Gevheri, Âşık Ömer, Dadaloğlu ve Erzurumlu Emrah’ın güzellemeleri meşhurdur.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 99 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
