10. Sınıf Türk Edebiyatı Kazanım ve Kavrama Testi 2 Soruları ve Cevapları Çöz

1. Aşağıdakilerden hangisinde İslam öncesi Türk edebiyatıyla ilgili bilgi yanlışı vardır?

A) Şiirler, kopuz adı verilen sazla söylenir.

B) Şiirlerde hece ölçüsü kullanılmıştır.

C) Nazım birimi dörtlüktür.

D) Arı bir dil kullanılmıştır.

E) Şiirde genellikle zengin uyak kullanılmıştır.

I. Türkler yılın belli dönemlerinde kutsal sayılan sığırları avlamak için sürek avına çıkar, bunu da dinî bir tören havasında yaparlardı. (Sığır) Eski Türkler yılda bir defa büyük bir dinî tören yaparak totemi kurban eder, kurban edilen totemin yerine de yeni avlanmış bir başka totem koyarlardı. (Şölen) III. Ölen kişinin ardından, onun ölümünden duyulan üzüntüyü, ölen kişinin kahramanlıklarını, erdemlerini dile getiren şiirlerdir. (Yuğ) Ölenlerin ardından düzenlenen yas törenleridir; ölen kişinin akrabaları bu törenlerde kurbanlar keserek bu kurbanları çadırın önüne koyar, sonra hep birlikte atlara biner, çadırın çevresinde yedi defa dönerlerdi. (Sagu)

2. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde ayraç içinde verilen terimlerin yerleri değiştirilirse bilgi yanlışı giderilmiş olur?

A) I. ve II.    B) I. ve III.    C) I. ve IV.    D) II. ve IV.    E) III. ve IV.

3. Aşağıdakilerden hangisinde Destan Dönemi Türk edebiyatı türleri bir arada verilmiştir?

A) Yuğ, sagu, sav, destan

B) Sagu, destan, sav, koşuk

C) Sav, koşuk, yuğ, destan

D) Koşuk, sav, sagu, sığır

E) Destan, yuğ, koşma, sav

4. Aşağıdakilerin hangisinde Destan Dönemi’nde şiir söyleyen sanatçılara verilen isimler bir arada verilmiştir?

A) Kam, baksı, ozan, şaman

B) Baksı, âşık, ozan, şaman

C) Şair, baksı, kam, ozan

D) Ozan, şaman, derviş, kam

E) Şaman, kam, şair, baksı

Könglüm için örtedi

Bütmiş başıg kartadı

Keçmiş ödüg irtedi

Tün kün keçip irtelür

Günümüz Türkçesiyle:

(Gönlüm acıdan için için yandı. Bu acı kapanmış yarayı

yeniden deşti. Gönlüm geçmiş zamanları aradı.

Geceler ve gündüzler geçtikçe de o zamanlar aranıyor.)

5. Bu dörtlük aşağıdaki türlerin hangisinden alınmıştır?

A) Koşuk    B) Mersiye    C) Sav    D) Destan    E) Koşma

I. Destan Dönemi Türk Edebiyatı

II. İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı

III. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı

6. Türk edebiyatının ana dönemleri yukarıda sıralanmıştır. Bu dönemlerin alt başlıklarından biri aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralanmıştır?

I.                                   II.                               III.

A) Yazılı Edebiyat       Divan Edebiyatı    Millî Edebiyat

B) Millî Edebiyat        Âşık Edebiyatı        Sözlü Edebiyat

C) Sözlü Edebiyat       Millî Edebiyat        Âşık Edebiyatı

D) Divan Edebiyatı    Tekke Edebiyatı     Sözlü Edebiyat

E) Âşık Edebiyatı       Divan Edebiyatı     Tanzimat Edebiyatı

I. Alp Er Tunga öldi mü

Issız ajun kaldı mu

Ödlek öçin aldı mu

Emdi yürek yırtılur

(Alp Er Tunga öldü mü? Kötü dünya kaldı mı?

Zaman öcünü aldı mı? Şimdi yürek yırtılır.)

Kulan tükel kamıttı

Akar sukak yumuttı

Yaylag tapa emitti

Tizig turup sekrişür

(Bahar yaban atlarını iyice coşturdu. Dağ keçilerini

ve geyikleri bir araya getirdi. Bunlar otlamak için

yaylalara yöneldiler. Sıra sıra dizilip hoplayıp zıplıyorlar.)

III. Ot tütünsüz bolmas, eğit yazuksı bolmas

(Ateş dumansız olmaz, yiğit günahsız olmaz.)

7. Destan Dönemi Türk Edebiyatı’na ait bu metinlerin türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I.                       II.             III.

A) Koşuk            Destan        Sav

B) Sagu               Sav              Koşuk

C) Sagu               Koşuk         Sav

D) Destan           Sav             Koşuk

E) Destan           Koşuk         Sagu

8. Koşukla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getiren şiirlerdir.

B) “Sığır” ve “şölen” adı verilen törenlerde söylenir.

C) Aşk, sevgi, yiğitlik, savaş, doğa güzelliği gibi temalar işlenir.

D) Hece ölçüsü ile söylenir, nazım birimi dörtlüktür.

E) Konu bakımından benzeri halk şiirinde koşma, divan şiirinde gazeldir.

9. Destan Dönemi şiiriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Şiirler yuğ, sığır, şölen gibi törenlerde söylenmiştir.

B) Sözlü olarak dilden dile aktarılmıştır.

C) Yabancı etkilerden uzak, millî bir özellik gösterir.

D) Doğa sevgisi, kahramanlık, ölüm gibi konular işlenir.

E) Dil yalın olmaktan uzak, süslü bir dildir.

Tümen çiçek tizildi

Bükünden ol yazıldı

Üküş atıp özeldi

Yirde kopa adrışur

Günümüz Türkçesiyle:

(On binlerce çiçek sıra sıra dizildi. Tomurcuklarından

çözüldü. Uzun süre yatmaktan sıkılmışlardı. Yerden

biterek birbirlerinden ayrılırlar.)

10. Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Konu bakımından koşuk türüne aittir.

B) Nazım birimi dörtlüktür.

C) 7’li hece ölçüsüyle söylenmiştir.

D) Çapraz uyak kullanılmıştır.

E) Ahenk unsurları kullanılmıştır.

11. “Sagu”yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Ölüm temasını işleyen şiirlerdir.

B) “Şölen” adı verilen törenlerde söylenen şiirlerdir.

C) Nazım birimi, ölçüsü ve uyak düzeni koşuk gibidir.

D) Alp Er Tunga için söylenen sagu, bu türün en önemli örneğidir.

E) Sagu’nun konu bakımından halk şiirindeki benzeri ağıt, divan şiirindeki benzeri mersiyedir.

12. Aşağıdakilerden hangisi, savların özelliklerinden biridir?

A) Sözcükler sıklıkla yer değiştirebilir.

B) Yazılı dönemde ortaya çıkmıştır.

C) Nazım birimi bazen tek dize bazen dörtlüktür.

D) Tecrübeyi yansıtan kısa ve özlü sözlerdir

E) Aşıklık geleneğinin temelini oluşturur.