12. Sınıfların Dil ve Anlatım Kazanım ve Kavrama Testi 16 Soruları ve Cevapları Çöz

1. Aşağıdakilerin hangisinde, öyküleyici anlatımdan söz edilemez?

A) Datça’ya vardığımızda çok yorulmuştuk. Bavullarımızı hemen odalarımıza götürdük ve biraz uyuduk.

B) Çocuk, okuldan eve koşarak gelmiş ve odasına kendisini kapatmıştı.

C) Çolak Ali, balıkları ve yeşillikleri alıp eve gelirken arkadaşıyla karşılaştı. Arkadaşı yaşlanmış, saçı başı dökülmüştü.

D) İş yerinde kimseyle yüz göz olmamak için sessizce masasına oturdu. Aklından dün olanları geçirdi.

E) Çocukluğumun geçtiği konak ahşap bir evdi. Birincikata kadar çıkan meyve ağaçları ayrı bir güzellikkatardı konağa.

Petrolün hemen üstündeki yoldan ilerlediğinizde sağdan üçüncü ev bizim Gülnar’daki evimizdir. Bizim evimiz de mahalledeki birçok ev gibi yolun alt kısmında tek katlı, sıvalı ama boyasız ya da yarım yamalak renk renk boyanmış, üç odalı -mutfak dâhil- üstü eskiden toprakla örtülüyken sonradan yapıldığı belli, yer yer çatlamış bir betonla kaplı, çatısız bir köy evidir. Önünde üç yüz, dört yüz metrekare gelen bir bahçe ve bu bahçede erik, elma, badem ağaçlarıyla omca denilen kütüklü üzüm bağları vardır. Bahar başlarında bu bahçe bellenir ve her yerden adeta yeniden doğmuş gibi algılanan toprak kokusu gelir burnunuza.

2. Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

A) Epik

B) Betimleyici

C) Açıklayıcı

D) Tartışmacı

E) Öyküleyici

Bu köşedeki yazıları okuyup bitirdiğinizde “Yazar ne demek istiyor?” diye sormadan edemiyor insan. Oysa bu tür yazılarda aranan ilk özellik, böyle bir soruyu sordurmamak olmalıdır. Okuyucu, bulanık ifadelerle yorulmamalı, anlatılmak isteneni kolayca kavramalıdır.

3. Bu parçada sözü edilen eksiklik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Akıcılık

B) Sadelik

C) Doğallık

D) Özgünlük

E) Açıklık

Bahar, yalvarırım çek git işine! Salma üstüme çiçeklerini. Aklımı çelme! Her sabah çimenlerin, çiyden ürpererek uyanıyor bahçemde; sonra güneşle oynaşıp tütsülenmiş gibi buğulanıyor. Ne zaman sokağa çıksam badem ağaçları salkım saçak çiçek… Kavaklar kıpır kıpır, ıslık ıslığa meltem… Kırda dayanılmaz bir kekik kokusu, toprakta türlü çeşit börtü böcek… Yapma bunu bana bahar, böyle üstüme gelme!

4. Bu metin hangi anlatım türüne özgü nitelikler taşımaktadır?

A) Emredici

B) Destansı (epik)

C) Coşku ve heyecana bağlı

D) Öyküleyici

E) Mizahi

Pil azaldığında, cihaz bir uyarı sesi verir ve zayıf pil mesajı görüntülenir. Pil simgesi de boş olacaktır. Pil düzeyi iyice düştüğünde, cihaz otomatik olarak kapanır. Cihazınızı kullanmaya devam etmek için pilinizi yeniden şarj edin.

5. Bu metin, aşağıdaki anlatım türlerinden hangilerine özgü nitelikler taşımaktadır?

A) Açıklayıcı – Emredici

B) Öyküleyici – Betimleyici

C) Fantastik – Destansı

D) Tartışmacı – Emredici

E) Öyküleyici – Tartışmacı

Altın bir küheylan gibi şahlanan dağlar,

Gölgesi ta göklere vuran askerlerindir;

Topların konuştuğu yalnız zaferlerindir.

6. Yukarıdaki dizelerde hangi anlatım türleri bir arada kullanılmıştır?

A) Düşsel – Betimleyici

B) Betimleyici – Kanıtlayıcı

C) Söyleşmeye bağlı – Öyküleyici

D) Lirik – Destansı

E) Mizahi – Tartışmacı

Güzelle çirkin, çoğu zaman, birbirinden apayrı ve birbirine karşıtmış gibi düşünülür. Oysa hiçbir yerde kesin bir çizgi çekip bir yanda “güzel” öte yanda “çirkin” yaşıyor ya da sanatta ve yaşamda yalnız “güzel” yaşıyor diyemeyiz. Çünkü “çirkin” olmasa “güzel” anlaşılamazdı. Güzel ve çirkin, soylu ve bayağı, yüce ve rezil, tüm bu karşıt kavramlar estetik bir biçimde kullanıldıklarında iç içedirler. Rambrand’ın tabloları kimi zaman çok çirkin, yaşamın acı izleriyle dolu olsa bile güzeldir.

7. Bu parçada aşağıdaki anlatım türlerinden hangisi ağır basmaktadır?

A) Öyküleyici

B) Betimleyici

C) Açıklayıcı

D) Tartışmacı

E) Emredici

Bağışıklık sistemini güçlendirmek, kış aylarını zinde ve sağlıklı geçirmek için özellikle C vitamini içeren mandalina, portakal, greyfurt, elma ve diğer meyveleri bol bol tüketmek gerekir. Meyve tüketimi; kanser, obezite, kalp hastalıkları, kireçlenme, cilt bozulması gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Meyve, hafızayı canlandırır; kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar. Az kalorili olanlar ölçülü yendiği sürece kilo aldırmaz.

8. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?

A) Tartışmadan

B) Betimlemeden

C) Açıklamadan

D) Tanımlamadan

E) Öykülemeden

9. Aşağıdakilerden hangisi tartışmacı anlatımın özelliklerinden değildir?

A) Metin, seslenilen okur kitlesinin seviyesine uygun özellik taşır.

B) Amaç, okurun düşüncesini kamuoyuna duyurmaktır.

C) Yazar, düşüncesini benimsetmek için açıklama, örnekleme ve tanık göstermeye başvurur.

D) Dil, genellikle göndergesel işlevde kullanılır.

E) Sade ve sanatsız bir üslup kullanılır.

Merdivenleri üçer üçer inerdim babam işten geldi mi. Kollarına atlar, onu öpücüklere boğardım. Her gelişinde mutlaka bana ya küçük bir oyuncak ya da yiyecek bir şeyler getirirdi. Öyle sevinirdim ki daha sıkı sarılırdım babama. İçime çekerdim kokusunu. Sonra eve geçer, yemeğe otururduk. Şimdi indiğim her merdivenin sonunda onu göreceğim diye inmek ve sonunda onu görememek öyle üzüyor ki beni…

10. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?

A) Öykülemeden

B) Tartışmadan

C) Açıklamadan

D) Betimlemeden

E) Tanımlamadan

Ey oğullar ben çok yaşadım

Çok savaşlar gördüm

Çıta ile çok ok attım

Aygır ile çok yürüdüm

Düşmanlarımı ağlattım

Dostlarımı güldürdüm

Gök tanrıya (borcumu) ödedim.

Sizlere yurdumu veriyorum.

11. Yukarıdaki dizelerde hangi anlatım türlerinin özellikleri öne çıkmaktadır?

A) Düşsel – Betimleyici

B) Mizahi – Tartışmacı

C) Destansı – Fantastik

D) Betimleyici – Kanıtlayıcı

E) Lirik – Destansı

İdealist bir genç, okulu bitirir bitirmez bir kuruma müdür olarak atanmıştır. Bu kurumda âdeta kuralsızlığın kural hâline geldiğini gören yeni müdür, “Kurumda Uyulması Gereken Kurallar” başlığıyla çeşitli kurallar belirleyip birer nüshasını ilgililere dağıtmak, herkesin görebileceği belirli yerlere de birer tanesini astırmak istemektedir.

12. Bu kişinin, oluşturacağı bu metinde aşağıdaki anlatım türlerinden hangisini kullanması uygun olur?

A) Tartışmacı

B) Açıklayıcı

C) Betimleyici

D) Öyküleyici

E) Emredici

Test 16   1. E   2. B   3. E   4. C   5. A   6. D   7. D   8. C   9. B   10. A   11. E   12. E