E-Kurs Edebiyat Kazanım Kavrama Testleri

12. Sınıfların Türk Edebiyatı Kazanım ve Kavrama Testi 5 Soruları ve Cevapları Çöz

12. Sınıfların Türk Edebiyatı Kazanım ve Kavrama Testi 5 Soruları ve Cevapları Çöz

Didaktik bir eserdir. Karahanlılar zamanında (XI. yüzyıl) yazılmıştır. Mesnevi nazım şeklinde aruz vezniyle 6645 beyit olarak yazılan bu eserde 173 tane de dörtlük vardır. Yazarın bu eseri oluşturmasındaki amacı, toplum hayatındaki bozuklukları düzeltecek, insanı mutlu edecek yollar bulmak; bu yolları, devrin hükümdarına öğütler hâlinde göstermektir. İdeal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği üzerinde durulan bu eser, aynı zamanda “ilk siyasetname” olma özelliği de taşır.

1. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tezkiretü’ş Şuara

B) Kutadgu Bilig

C) Divanü Lügati’t Türk

D) Divan-ı Hikmet

E) Atabetü’l Hakayık

2. Aşağıdakilerden hangisi İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk ürünlerinden biri değildir?

A) Kutadgu Bilig

B) Atabetü’l Hakayık

C) Divan-ı Hikmet

D) Mantıku’t Tayr

E) Divanü Lügati’t Türk

Eser bir sözlüktür. Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. Bundan dolayı Türkçenin Arapça karşısında savunulduğu bir eser olarak değerlendirilir. Eserde Türkçe sözcüklerin Arapça karşılıklarıyla birlikte her maddeden sonra birtakım Türkçe metinler örnek olarak verilmektedir. XI. yüzyılda Hakaniye Türkçesiyle yazılan eserde 7500 civarında Türkçe sözcük Arapça olarak açıklanmıştır. Türk boylarının dilleri ve Türk illeri hakkında bilgi verilen bu eserde Türk dünyasını gösteren bir harita da yer almaktadır.

3. Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Atebetü’l Hakayık – Edip Ahmet Yüknekî

B) Muhakemetü’l Lügateyn – Ali Şir Nevai

C) Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi

D) Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacip

E) Divanü Lügati’t Türk – Kaşgarlı Mahmut

4. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’in Türk edebiyatı ve kültürüne yaptığı etkilerden biri değildir?

A) yy.dan itibaren Türkler Arap alfabesini kullanmaya başlamışlardır.

B) Türk kültürü, İslam dininin etkisiyle yeni bir görünüm kazanmıştır.

C) Edebiyatımızda Arap ve Fars edebiyatlarından etkilenme sonucu halk edebiyatı oluşmuştur.

D) İslam inancının izlerini taşıyan destanlar, halk hikâyeleri oluşmaya başlamıştır.

E) Türk edebiyatı yeni biçim ve içeriklerle zenginleşmiştir.

5. “Atabetü’l Hakayık” adlı eser için aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) İyilikten, cömertlikten söz eden bir öğütler kitabıdır.

B) Eser, 12. yüzyıl başlarında Arapça yazılmıştır.

C) Nazım birimi olarak beyit ve dörtlükler kullanılmıştır.

D) Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır.

E) “Gerçeklerin eşiği” anlamına gelen didaktik bir eserdir.

Eser “mutluluk veren bilgi” anlamına gelir. Dört ana karakter arasında geçen diyaloglardan oluşur. Küntogdı, Aytoldı, Ögdülmiş ve Odgurmış adlı bu karakterler sembolik bir anlam taşıyarak adaleti, saadeti, aklı ve akıbeti temsil ederler. Bu yönüyle de edebiyatımızın ilk alegorik eseri olma özelliğini taşır. Eserin dilinde Arapça ve Farsça etkisi fazla yoktur. Nazım birimi beyit, ölçüsü aruzdur. Bilinen üç nüshası, bugün Fergana, Viyana ve Mısır’da bulunmaktadır.

6. Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig

B) Divanü Lügati’t Türk

C)Atabetü’l Hakayık

D Divan-ı Hikmet

E) Göktürk Yazıtları

7. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Geçiş Dönemi Edebiyatı’mızda Uygur alfabesinin yanında Arap alfabesi de kullanılmıştır.

B) Türk dili, İslamiyet’in kabulünden sonra Hakaniye lehçesi ve Oğuz Türkçesi olarak iki bölüme ayrıldı.

C) Dede Korkut Hikâyeleri, destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin ilk izlerini taşır.

D) İslamiyet’in kabulü ile din dışı eser yazımı terk edilmiş, sadece dinî tarzda eserler yazılmaya başlanmıştır.

E) İslami Dönem Edebiyatı’mızın ilk yıllarından itibaren dörtlük ile birlikte beyit nazım birimi de kullanılmaya başlanmıştır.

I. Edebiyatımızın ilk mesnevisidir.

II. İslam kültürü etkisindeki ilk edebi eserdir.

III. Hakaniye lehçesiyle yazılan eserde Arapça ve Farsça sözcükler de kullanılmıştır.

IV. Ahlak, dinin önemi, devlet idaresi gibi konulara değinilmiştir.

V. Türkçenin Farsçadan üstünlüğü ortaya konmaya çalışılmıştır.

8. Yukarıda Kutadgu Bilig ile ilgili olarak verilen numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Kaşgar yazı diliyle yazılan eser, ayet ve hadislere dayanarak ahlaktan ve dindar olmanın öneminden, ilmin mutluluğa götüren yol olduğundan bahseder. Bu bakımdan didaktik özellikler taşımaktadır. Hem beyit hem dörtlük nazım birimi kullanılmıştır. Dörtlükler aaxa şeklinde uyaklıdır. Eserin XII. yüzyılda yazıldığı sanılmaktadır.

9. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Atabetü’l Hakayık

B) Divanü Lügati’t Türk

C) Divan-ı Hikmet

D) Nehcü’l Feradis

E) Vesiletü’n Necat

Dinî, tasavvufi ve öğretici olan bu eser, 12. Yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından söylenen şiirlerle oluşturulmuştur. Eserde dünyanın mal ve gösterişine aldanmanın boş olduğu belirtilmiştir. Hakaniye lehçesiyle hece ölçüsü ve dörtlükler hâlinde yazılan bu eser halk şiirinin geleneksel yapısıyla benzerlik gösterir.

10. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şecere-i Türki

B) Kutadgu Bilig

C) Divan-ı Hikmet

D) Divanü Lügati’t Türk

E) Atabetü’l Hakayık

11. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri’ne ait bir özellik değildir?

A) Çok temiz, zengin ve güzel bir Türkçe kullanılmıştır.

B) Genelde Oğuz Türklerinin iç ve dış savaşlarını anlatır.

C) Hikâyeler tamamen nesir şeklinde yazılmıştır.

D) On iki hikâye ve bir ön sözden oluşur.

E) Hikâyelerde yer yer masal ve destan özellikleri görülür.