9. Sınıf Dil ve Anlatım Kazanım ve Kavrama Testi 3 Soruları ve Cevapları Çöz
9. Sınıf Dil ve Anlatım Kazanım ve Kavrama Testi 3 Soruları ve Cevapları Çöz
Türkçe bir sözcükte ilk hecede kalın ünlülerden biri
bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince
ünlülerden biri bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler
de ince olur. Ancak Türkçede bu kuralı bozan bazı ekler
vardır.
1) Aşağıdakilerden hangisinde kalınlık-incelik uyumunu bozan bir ek kullanılmıştır?
A) Unutulan bir şey olmasın diye hazırlıkları gözden geçirdi.
B) Dünkü toplantıda öğrencilerin yararına önemli kararlar alındı.
C) Çantasını boynuna takmış, dalgın dalgın eve gidiyordu.
D) Sonbahar gelmiş, yapraklar sararıp yerlere dökülmüştü.
E) Memleketine gerekli gereksiz her şeyi yanına alarak gitmiş.
2) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, küçük ünlü uyumuna uymamaktadır?
A) Hastaya serum taktılar, yine de ateşi düşmedi.
B) Soğuk bir havada yeni evlerine taşındılar.
C) Bu konuyu onun yanında bir daha açma.
D) Bahar gelince evin bahçesinde çiçekler açardı.
E) Bugün akşam arkadaşlarla sinemaya gideceğiz.
Süreksiz sert ünsüz olan “p, ç, t, k” ile biten sözcüklere
ünlüyle başlayan ekler geldiğinde sözcük sonundaki bu
ünsüzler değişime uğrar; p b’ye, ç c’ye, t d’ye, k g’ye
veya ğ’ye dönüşür. Bu ses olayına ünsüz yumuşaması
denir.
3) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına örnek yoktur?
A) Adamın sözü nereye getireceğini kestiremedim.
B) Okuma yazma bilmeyen kadın, mektubu başkasına yazdırdı.
C) Son dönemdeki eserlerin çoğu beklentilerin üzerindeydi.
D) Bütün günü evde, televizyon karşısında geçirmiş.
E) Bize olan borcunu en kısa zamanda ödeyecekmiş.
‘‘ç, f, h, k, p, s, ş, t’’ ünsüzlerinin herhangi biriyle bitmiş
bir sözcük “c, d, g” ile başlayan bir ek aldığında ekin
başındaki; c ç’ye, d t’ye, g k’ye dönüşür. Bu ses olayına
ünsüz sertleşmesi (benzeşmesi) denir.
4) Buna göre aşağıdakilerden hangisinde ünsüz sertleşmesine örnek yoktur?
A) Bazı dükkânları açık olan caddeden sola saptılar.
B) Günlerce süren yolculuktan sonra gemileri limana yanaştı.
C) Planlı çalışmadıkça elbette başarılı olamazsınız.
D) Yaz tatilimizi Karadeniz’in bu şirin kasabasında geçireceğiz.
E) Soğuk bir günde yola çıktık, yavaşça yol aldık.
5) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına
uğramış birden fazla sözcük vardır?
A) Bu konuda henüz bir sonuca varmış değiliz.
B) Kitabın ikinci baskısında düzeltmeler yapılmıştı.
C) Oğluyla her pazar mutlaka yürüyüşe giderdi.
D) Yaz gelince şehrin sıcağından kaçıvermişler.
E) Toprak tencerede pişmiş yemeğin tadı çok güzeldi.
Türkçede süreksiz sert ünsüzle biten bazı tek heceli
sözcükler ünlü ile başlayan bir ek aldığında yumuşama
kuralına uymaz.
6) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu duruma örnek vardır?
A) Askerler cephede adım adım ilerlediler.
B) Gece bize telefon edip durumu bildirdi.
C) Aldığı romanların kaçını okudu, bilmiyorum.
D) Gözünün ucuyla yanında oturanları incelemişti.
E) Öğrencilerin çoğu derse geç kalmıştı.
7) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesine örnek yoktur?
A) Uçak yükseldikçe heyecanım artmıştı.
B) Büyücek elleriyle saçlarını okşuyordu bebeğin.
C) Bütün ömrünü biricik oğluna adamış.
D) Ufacık evde iki aile yaşıyormuş.
E) Davranışlarıyla hepimizin gözünde küçülmüştü.
Düşman yine öz yurduna el attı,
Mezarından ata’n kılıç uzattı!
Yürü, diyor, hakkı zulüm kanattı!
Attilâ’nın oğlusun sen, unutma
8) Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisinin örneği yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü daralması
D) Ünsüz sertleşmesi
E) Ünlü türemesi
I. O gömleği çok pahalı olduğu için alamamıştı.
II.Olup bitenleri ayrıntılı bir şekilde düşünmüştü.
III. Öyle acıkmıştı ki masadakileri bir çırpıda yedi.
IV.Bizim için oldukça yorucu bir yolculuktu.
V.Sıcak havada akşama dek çalışmışlar.
9) Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinde ünsüz yumuşamasına örnek vardır?
A) I. ve III.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.
Kızlar gitti diye pınar ağladı
Acıdı yüreğim yandı pınara
10) Altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Ünsüz sertleşmesi – ünlü daralması – ünsüz düşmesi
B) Ünsüz sertleşmesi – ünlü daralması – ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz türemesi – ünlü daralması – ünsüz düşmesi
D) Ünsüz sertleşmesi – ünlü türemesi – ünsüz yumuşaması
E) Ünsüz türemesi – ünlü düşmesi – ünsüz yumuşaması
11) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı sözcükte hem ünsüz yumuşaması hem de ünsüz sertleşmesi vardır?
A) O yoğunlukta adamın gittiğini fark edemedik.
B) Akşama kadar bütün mağazaları dolaştı, sonunda aradığını buldu.
C) Başını kaldırmaksızın hep aynı durumda sessiz ve hareketsizdi.
D) Avuçları ateş gibi, fersiz gözleri çakmak çakmak dört dönüyordu.
E) Artık tamamen iyileşmiş, yardıma ihtiyacı kalmamıştı.
12) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek yoktur?
A) Yaşlı adam minderin üzerinde uyukluyordu.
B) Koltuğuna oturmuş, çayını yudumluyordu.
C) Olup bitenleri sessizce izliyordum.
D) Serin rüzgâr akşam vakti kuvvetle esiyordu.
E) Bu gürültüde okuduklarımı anlayamıyordum.
Test 3 1. C 2. A 3. D 4. D 5. E 6. C 7. C 8. E 9. A 10. B 11. A 12. D