9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 101 (MESEM)
“9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 101 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 101 (MESEM)
KIRŞEHİR’DEN DÜNYAYA YAYILAN IŞIK: AHİ EVRAN VE AHİLİK
AHİ EVRAN KİMDİR?
Türk-İslam tarihinin önemli şahsiyetlerinden biri olan Ahi Evran (Görsel 5.27)Anadolu’da Ahiliğin kurucusudur. Ahi Evran, 1171 (H.566) yılında İran’ın Batı Azerbaycan tarafında bulunan Hoy kasabasında doğmuştur. Asıl adı Mahmut, lakabı ise “dinin yardımcısı” anlamına gelen Nasîrüddîn’dir.
Ahi Evran’ın çocukluğu ve ilk eğitim dönemi memleketi Azerbaycan’da geçmiştir. Gençliğinde Horasan ve Mâverâün- nehir e giderek o yörenin büyük üstatlarından dersler alan Ahi Evran, ünlü âlim Fahreddin Râzî’den akli (fen) ve naklî (dinî) ilimleri öğrenmiştir.
Ahi Evran, bir hac yolculuğu esnasında (tahminen 1204) evliyadan Şeyh Evhadüddîn Kirmânî ile tanışmış ve ondan ders alarak tefsir, hadis, fıkıh, kelam ve tıp alanında derin bir âlim; tasavvuf yolunda yüksek makam sahibi bir veli olmuştur. Bağdat’ın İslam dünyasının büyük sanat ve ilim merkezi olması, Ahi Evran’ın çok yönlü yetişmesinde etkili olmuştur. İbn-i Sînâ, Sühreverdî ve Fahreddin Râzî’nin eserlerinden yararlanmış; Abbasi Halifesi Nasır’ın kurduğu fütüvvet teşkilatını da burada tanımıştır.
Selçuklu Sultanı I. Gıyâseddin Keyhüsrev zamanında (XIII. yüzyıl başları) Muhyiddin Arabîve hocası Evhadüddîn Kirmânî ile birlikte Anadolu’ya gelen Ahi Evran, hocasının kızı Fatma Bacı ile evlenmiştir. Bu dönemde Anadolu’ya göçleri devam eden Oğuzlar (Türkmenler) kopup geldikleri Orta Asya bozkırlarına benzettikleri için daha çok Orta Anadolu kırsalına yerleşmiştir. Seyyah İbn-i Battûta’nın anlattığına göre bu sıralarda tanışmış olan Ahi Evran ile Hacı Bektâş-ı Velî Kırşehir’de sık sık bir araya gelerek sohbet etmiştir. Ahi Evran, Hacı Bektâş-ı Velînin tavsiyesiyle göçebe Türkmenlerin İslamlaşma sürecini hızlandırmak, Anadolu’yu Türk yurdu hâline getirmek, şehirlerde yaşayan Rum ve Ermeni tüccarlarıyla rekabet edebilmek gibi amaçlarla 1205’te Kayseri’de debbağ (deri işleme) atölyesi kurmuştur. Bu sayede Anadolu’da Ahiliğin de temelleri atılmıştır. Sanat sahibi kimseler arasında çok sevilen Ahi Evran, esnafa İslamiyet’i anlatarak dünya ve ahiret işlerini düzenli hâle getirmeleri için nasihatlerde bulunmuştur. Kısa süre içerisinde otuz iki farklı esnaf grubunu teşkilatlandırarak Selçuklu coğrafyasının bütün şehir ve kasabalarına Ahiliğin yayılmasını sağlamıştır. Sultan Alâeddin Keykubat’ın Ahi birliklerini desteklenmesi sonucu Anadolu’nun birçok yerinde bu birlikler süratle gelişmiştir.
Bu dönem Anadolu Selçuklu Devleti’nin iktisaden en parlak dönemi olmuştur.
1237 yılında I. Alâeddin Keykubat’ın zehirlenerek öldürülmesi üzerine Sultanla gönül bağı bulunan Ahiler, II. Gıyâ- seddin Keyhüsrev ve Vezir Sadettin Köpek’e karşı koymuşlardır. Hatta bu dönemde Ahi Evran ve bazı ileri gelen Ahiler Konya’da tutuklanmışlardır.
II. Gıyâseddin Keyhüsrev’in ölümünden sonra saltanat naibliği- ne getirilen Celâleddin Karatay zamanında Ahiler ve Türkmenler üzerindeki baskı kalkmıştır. Bundan sonra kısa bir dönem Denizli’ye giden Ahi Evran tekrar Konya’ya dönmüş, daha sonra da o dönem “Gülşehri” diye anılan Kırşehir’e gelerek ömrünün sonuna kadar burada yaşamıştır. “Hak ile sabır dileyip bi; gelen bizdendir. Akıl ve ahlak ile çalışıp bizi geçen bizdendir.”
Ahi Evran’ın yirmi kadar telif ve tercüme eseri mevcuttur Ahi Evran/ sir, hadis, kelâm, fıkıh ve tasavvuf kitapları yazmıştır. Ayrıca felsefe, ve kimya sahalarında da bilgi sahibi olan çok yönlü bir ilim adamı ve filozoftur. İbn-i Sînâ, Sühreverdî ve Fahreddin Râzî’nin bazı eserlerini Farsçaya çevirmiştir.
Yaklaşan Moğol tehlikesine karşı halkı uyaran Ahi Evran, Moğollara karşı Kayseri’yi savunan Ahileri de teşkilatlandırmıştır. Kesin olmamakla birlikte Moğollara karşı mücadele ederken 93 yaşında şehit edildiği ifade edilmektedir [1261 (H.653)]. Ahiliğin kurucusu Ahi Evran’ın kabri Kırşehir’de kendi adı ile anılan caminin bitişiğindedir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 101 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
