Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller Nedir Kısaca Konu Anlatımı Örnekler Test
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller Nedir Kısaca Konu Anlatımı Örnekler Test
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller
Belli bir yardımcı fiili yoktur. Bu tip birleşik fiillerde ya ad görevli sözcük ya yardımcı fiil ya da her ikisi gerçek anlamını kaybeder.
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiil Örnekleri
Sana öğüt vermek değil maksadım. (Fiil gerçek anlamını kaybetmiştir.)
Her akşam kitap okumaktan zevk alırdı. (Fiil gerçek anlamını kaybetmiştir.)
Ekmeğini kazanmak için her işte çalışıyordu. (İsim, gerçek anlamını kaybetmiştir.)
Veliler öğrencileri beklerken dokuz doğuruyordu, (isim ve fiil gerçek anlamını kaybetmiştir.)
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiillerde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
DİKKAT
Deyimler genellikle anlamca kaynaşmış birleşik fiillerden oluşur.
Aklı kesmek, ekmeğini taştan çıkarmak, dünyadan haberi olmamak.
Ancak her deyim birleşik fiilden oluşmaz. Aşağıdaki deyimler birleşik fiilden oluşmamıştır.
Çantada keklik sandı da sonunda zorda kaldı.
Eli pek bir adamdı, borcunu kolay kolay ödemezdi.
Kimi zaman “etmek,olmak” gibi yardımcı fiiller, anlamca kaynaşmış bileşik fiil oluşturabilir:
Heves etmek, ayak bağı olmak, arzi olmak, aforoz etmek, akıl etmek, alt olmak.
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiil Soruları
SORU
Aşağıdaki birleşik fiillerden hangisinin yazımı doğru değildir?
A) Akşama kalmaz dönerim, orada kalıver.
B) Öylece kalakaldım, giden trenin ardından.
C) Baka kaldım delinin bu davranışlarına.
D) Öylece oturakaldım, bir türlü gelmedi otobüs.
E) Zor günler geçirdiği için sınıfta kaldı.
CEVAP
Kurallı (özel) birleşik fiiller bitişik yazılırlar. Bu nedenle, A’daki “kalıver”, B’deki “kalakaldım”, D’deki “oturakaldım” birleşik fiillerinin yazımı doğrudur. E seçeneğinde ise yardımcı fiil konumunda olan “sınıfta kaldı” sözünde ses olayı olmadığından sözcükler ayrı yazılır. Buna karşın C’deki “Baka kaldım” sürerlik birleşik fiiliyle oluşmuş bir birleşik fiil olduğundan bitişik yazılması gerekir. Doğru seçenek C’dir.
SORU
Aşağıdakilerden hangisinde birden çok birleşik fiil vardır?
A) Güzel bir söz, yıllardır süregelen bir düşmanlığı bitirebilir.
B) Sürüverilen tarlalara buğday tohumları serpildi.
C) Bilirkişilerle çalışırsan, hata yapma oranın düşebilir.
D) Her an kalbim durabilirdi heyecandan.
E) Yolculuk sırasında bir çardakta dinlenedurduk.
CEVAP
B’de kullanılan “sürüverilen”, C’ de “düşebilir”, D’de “durabilir”, E’de “dinlenedurduk” sözcükleri birleşik fiildir. Buna karşın A seçeneğinde “süregelen” ve “bitirebilir” olmak üzere iki sözcük birleşik fiilden oluşmuştur. Doğru seçenek A’dır.
SORU
Aşağıdakilerden hangisinde yardımcı fiille kumlan bir birleşik fiil yoktur?
A) Senden hiç mi hiç bahsetmedi.
B) Dediklerini sakin sakin dinledim
C) Elbette ben de tedirgin oldum.
D) Burada olduğunu fark etmedim.
E) Başarılarıyla hepimizi mutlu kıldı.
CEVAP
A da “bahsetmedi”, C’de “tedirgin oldum”, D’de “fark etmedim”, E’de “mutlu kıldı” yüklemleri yardımcı fiillerle oluşmuş birleşik fiillerdir. B de ise “dinledim” yüklemi başlı başına bir fiildir. Doğru seçenek B’dir.