Az Olsun Temiz Olsun Deyiminin Anlamı ve Hikayesi
Az Olsun Temiz Olsun Deyiminin Anlamı ve Hikayesi Kısaca
Kartalın kulağına gitmiş ki, şu kara karga milletinin ömrü çok uzun olurmuş. Merak etmiş, bir karga bulup ona sormuş:
“Biz ki, şu kuşlar âleminin padîşahlarıyızdır , ama ömrümüz şuncacıktır. Sen nasıl oluyor da böyle uzun yaşayabiliyorsun? Elbet bir sırrı vardır bunun, anlat bakalım!”
Karga:
“Aman, kartal efendi! Ne sırrı, ne efsunu, sebebi gayet açıktır.”
“Anlat anlat!”
“Biz kargalar leş yeriz bilirsin. Leş dediğin öyle yerde yatar durur. Ne kaçar, ne debelenir. Çökeriz başına karnımızı doyururuz. Oysa siz öyle misiniz? Gün boyu bir tavuk, üç-beş bıldırcın kapmak için ne zahmetlere girersiniz. Bazen de olur ki, avlanayım derken av olursunuz. Anlayacağınız, şu kara kargalar çok yaşıyorsa işte sebebi budur.”
İşin sırrını kapan kartal:
“Madem öyle haydi ben de leş yiyeyim. Bul bir tane de göster sanatının inceliklerini”%demiş.
Karga, kartalı peşine takıp bir-iki kanat çırpmış, az sonra da bir derenin kıyısında uzanmış yatan, kocaman bir eşek leşi bulmuşlar.
Karga:
“Aman efendim aman!” demiş. “Nasibimize bak!”
Sonra da, eşeğin karnına konuvermiş. Gaga üstüne^ gaga_ vuruyor kopardığı parçaları çiğnemeden yutuyor, bir yandan da, eşek leşinin faziletlerini kartala sayıp’ döküyormuş. ”
Kartal tünediği ağaç dalından kargayı izlemeyi bırakıp yanına süzülmüş. Ancak, leşin kokusu onu fena çarpmış:
“Aman bu ne pis bir şeydir! Kara karga senin o koca burnun sızlamıyor mu bu kokudan?”
“Yooo..”
Kartal kokuya tahammül edip bir iki lokma didiklediyse de, boğazından geçirememiş. Bakmış olmayacak:
“Aman! Böyle leş yiyerek çok yaşayacaksam kalsın. Temiz temiz yer içerim, ama az yaşarım. Az olsun temiz olsun!” demiş.
- ••
Bu deyim, “doğru şekilde kazanılmış ‘az’, yanlış yollardan elde edilmiş ‘çoktan iyidir” mânâsında kullanılmıştır.