Cansu Canan Özgen Talha Uğurluel Osmanlının Şifreleri Kitap Özeti

Cansu Canan Özgen ismini yapmış olduğu Öteki Gündem programından hatırlayacaksınızdır. Cansu Canan Özgen Talha Uğurluel’e Osmanlı Tarihi hakkındaki en çok merak edilen soruları soruyor bu kitapta. Hem de bu sorularla ilgili hiçbir yerde bulunmayan görseller eşliğinde… Kitaptan birkaç soru…

• Osmanlı’nın kuruluş döneminde düşünceleriyle hem halkı hem de yönetimdeki kişileri derinden etkileyen Mevlana ve Ahi Evran’ın hayatları hakkında bilgiler nelerdir?
• Osmanlı’nın “first lady”lerinin yetiştiği Harem ve yönetici ekibin yetiştiği Enderun hakkında hiç bilinmeyen gerçekler nelerdir?
• Topkapı Sarayı duvarlarındaki yazılar ve anlamları nelerdir?

Timaş Yayınlarından 200 sayfa olarak çıkan Osmanlının Şifreleri Kitabı tavsiye ettiğimiz kitaplardandır. 

Osmanlının Şifreleri kitabından küçük bir bölüm.

******************** 

Evet, aslında çok mantıklı, devlet yönetimi çocuk oyuncağı değildir. Yetenek, konuya hâkimiyet ve yöneticilik vasfı gerektirir. Peki ne oldu da bo­zuldu bu kural, neden devam etmedi?

Keşke yüzyıllar boyunca Osmanlı böyle devam etseydi, o büyüklüğünü hiç bozma- saydı ve zayıflamasaydı. Sonraki yüzyıllarda koltuk sevdası, makam-mansıp arzuları devreye girince görüyoruz ki kavgalar çıktı, zayıflıklar oldu, hiç istenmediği halde kardeş katli ya da çocuk şehzade katli hatta iş devlet adamlarının katline kadar vardı. Fakat ku­ruluş döneminde özellikle ilk üç padişah zamanında bu türden olayların yaşanmadığını görüyoruz. Bu da temellerin sağlam atıldığı anlamına geliyor.

Dediniz ki, “Büyüklerine danışıyorlardı, o yüzden böyle ihti­laflar yaşamadılar, sıkıntı çekmediler.” Danıştıkları büyükler kimlerdi?

Mesela Dursun Fakih ya da Şeyh Edebali. Şeyh Edebali deyince aklımıza hemen basit bir tekke şeyhi gelmemeli. Şeyh Edebali o gün “ahi” dediğimiz teşkilatın zirve isimlerinden biri­dir. Ahiliği iyi anlamak gerekiyor. O günlerde Anadolu’da Mo­ğol istilası var ve düzen bozulmuş. Anadolu Selçuklu yönetimi çift başlı bir hale getirilmiş. Moğol istilasının yaşandığı o gün­lerde Anadolu’nun dirlik ve düzenini sağlayan iki önemli ha­reket var, Mevlevilik ve Ahilik. Mevlevilerin başında Konya’da yaşayan Mevlana Celaleddin-i Rumî Hazrederi bulunuyor. Ahilerin başında ise Kırşehir’de ikamet eden Ahi Evran var. Biri Konya’da diğeri Kırşehir’de öyle bir teşkilatlanmışlardır ki Anadolu’nun en ücra köylerini kadar bu hareketler yayılmıştır. Aslında o günün Müslümanlarında bir yılgınlık var, neden mi? Orta Asya’dan kopup gelen inançsız ve vahşi Moğollar, “Müs­lümanları nasıl yenebilirler?” diye hem kendi ırklarını hem de dinlerini sorgulamaya başlamışlar. Dolayısıyla değerlerinden bir soğuma söz konusu, bir kaçış var. Böyle sıkıntılı bir dönemde Mevlana ve Ahi Evran gibi iki adam çıkıp, “hayır siz özelsiniz, siz inancınızla güçlüsünüz, böyle bir sıkıntı olabilir ama bundan dersler çıkarmak lazım, bu bizim’ bazı hatalarımızın neticesidir, silkinip kendimize gelmeliyiz, diyorlar ve Anadolu’yu yeniden toparlıyorlar.

********************