Çarpana Kitap Özeti

Ümit Kaftancıoğlu’nun hikâye kitabı (1975)

• İçindeki on beş hikâyeden Bokböceği’nde bir Amerikan yük uçağına karşı, millî onurun zedelenmesinden duyulan hınç dile getiriliyor.
Kara Sığırlar’da olay, Hanak ilçesine bağlı Urartu yamaçlarında geçer: Ağaların hayvan gibi yönettikleri köylüler arasında bir Kurbanı başkaldırmıştır; jandarma başçavuşu da Kurbanı’dan cesaret alan köylülerden yanadır. Ardahan birlikleri Çamurlu’yu sarar, ağaların sesi çıkmaz olur, aç ite yenik düşmüşlerdir. Ama yirmi gün kadar sonra Kurbanı ve öteki elebaşılar, Hanak’a çağırılırlar ve dönmezler geri. Almanya Dönüşü’nde Hanak’tan Almanya’ya giden işçiler anlatılıyor: Sünni-Kızılbaş rekabeti unutulmuştur, bütün gözler “Almancı”lardadır. Obollular hikâyesindeki Obol, Posof’a yirmi kilometre, aç bir köydür. Karıncalar’da karılarını çalıştırarak, kazanılan parayı ellerinden alan erkeklerin acımasızlıkları anlatılıyor. Gülember Almanya’da hikâyesi, Almanya’da biriktirdiği paralar nedeniyle köyde paylaşılamayan bir kızın öyküsü. Son hikâyedeki Çarpana, evli Sunuk’un tutulduğu bir kızdır. Sunuk, onu karısının üstüne kuma almak sevdasıyla yanıp yakılır, Çarpana reddeder, Sunuk ölümüne kadar Çarpana’yı sever; kıza hiçbir kötülük etmeden, edemeden sever. İki hikâye, biri okul için fotoğraf çektirmeye kasabaya giden çocukla horoz satmaya giden köylünün hikâyesi (Al Horoz), öteki; analarının verdiği paralarla şehirden on altı kilo mısır satın alıp köye dönen iki çocuğun hikâyesi (Ardahan Yollarında), kitabın çocuk edebiyatına acılı sevinçli katkılarıdır. Kitapta şenlikli hikâyeler de var: Bekçi Nebi’yi (Küvet) ve kadın kurdu seksenlik bir hastayı (Baba Virani) konu edinmiş iki hikâye böyledir.