CİNÂS-I MÜHMELİYE

Cinâs-ı Mühmeliye Nedir, Özellikleri ve Örnekleri

Pekiştirmeli sıfatlarla ya da ikilemeli niteliğindeki sözcüklerle yapılan cinâs.

********************

hizboa

boa

simsiyah saçlı kadın

mariyya

bir masal söyle bana

kan nasıl çıkmadı taştan

o ölen kimdi

mariyya

Hâlet Çelebi, Om Mani Padme Hum

Asaf Hâlet Çelebi, yazmış olduğu Mariyya şiirinde tasvir ettiği kanının saçlarının siyahlığını iyice vurgulama için “simsi­yah” pekiştirme sıfatını kullanarak cinas-ı mühmeliye sanatı ya­par. Ayrıca “lizboa” ve “boa” şeklindeki kullanımla da cinas-ı mükerrer sanatı yapılmıştır.

********************

îp ince olmazsa inci dizilmez ipince, yetmez bile

Enis Batur , Kandil/49

Enis Batur, “ip ince” pekiştirmeli sıfatıyla cinas-ı mühmeli­ye sanatı yaparken, iplerin ip ince olmazsa incilerin dizilemeyeceğini anlatır.

********************

Kıpkızıl güller döker kanım benim

Bir gûl-istandır beyabanım benim

Beşir Ayvazoğlu, Türk Edebiyatı 2/23

Beşir Ayvazoğlu, güllerle ilgili “kıpkızıl” pekiştirme sıfatı­nı kullanarak cinas-ı mühmeliye sanatı yapar.

********************