Dik Bayır Kitap Özeti

Abbas Sayar’ın romanı (1977)

• Konuya on yaşlarında (1933) iken, okullar tatil olunca evcek bir yaylıya binip Yozgat köylerinden biri olan Beydiyar köyüne gidişlerini anlatarak başlayan yazar, aynı köye, on yıl sonra, yeni kurulmuş bir partiye ocak başkanı bulmak üzere gitmiştir. Aradan bir on sekiz yıl daha geçer, 1968’lerde köylerin şişkinliğini iller, ilçeler yutmaya başlar; köyde Alamancılar (Almanya’ya işçi gidenler) çoğalmaktadır.
Köyden Gani, ortaya bir kooperatif sözü atar, öne düşer ve köylülerin ümit bağladıkları köy kalkındırma kooperatifi kurulur. Bir tuğla-kiremit fabrikasının temelinin atılması, Gani’ye ve seçtiği beş on kişiye Almanya yolunu açmış, bu hayaline kavuşup Gani de gidince fabrika binasının yapımı büsbütün yavaşlamıştır. Halime’nin kocası Raşit de gidenler arasındadır. Teyze oğlu Mahmut, Halime’ye tecavüz eder, gebe kalan Halime, çocuğu düşürmeye kalkar, ağır hastalanır. Almanya’dan izinli gelen Raşit, anasının evindeki karısını hemen şehre, doktora götürmek isterse de Halime yolda, otomobilde ölür. Raşit kız kardeşi Elif’i iğfal eden Celâl’i öldürdüğü için, şimdi hapistedir. Raşit’le birlikte Kerim de köye gelmişti izinli, Elif’le sözlüydü. Celâl’in ona zorla tecavüz ettiğini öğrendiği için, uzun bir nefis mücadelesinden sonra Elif’i suçsuz bulur. Raşit’in ve Elif’in babaları Müslim Ağa’ya Elif’le evleneceğini söyler, kızı otomobiline alarak Almanya’ya döner.