Dostlukların Son Günü Kitap Özeti

Selim İleri’nin hikâye kitabı (1975)

• On altı hikâye. 130. sayfadaki “Kaç hayatı bir arada yaşıyoruz, her an bir başkası gibiyim.” cümleleri bütün hikâyelerde bir leitmotif olarak belirginleşiyor. Kollara bölünmüş bir aile dağınıklığından gelen Kemal, bu hikâyelerde çocukluğunun anılarını ve şimdiki gençlik yaşantılarını anlatıyor. Yarın Ağlayacağım, sağlıklı, mutlu, korkusuz dayı oğulları karşısında birikmiş bir eziklik ve hicranlar toplamıdır.
Bütün İstanbul Bilsin’de burjuva kalıntısı bir ailenin nazlı çocuğu, yaşının özgür eğlencelerinden yoksun bırakılmış, hüsranlarla büyümüştür. Sizinle İğrenç, yengesi Belkıs Hanım’a ilişkin anılarıdır, ki yaz-kış Büyükada’da, faytonla çıkılan dik yokuştaki köşkte bu yengeye ve kocasına da yabancıdır Kemal. Kocası ölmüş, otuz yaşlarında terzi Funda Abla, Kemal’e kitabın özlü hikâyelerinden Elbise Haritaları’nda gene bir acı kaynağı olmuştur: Kemal’in annesinin küçümsediği bir yoksul terzi kızıdır Funda. Mecnunu Çok Dağlar’da Kemal sevdiği Yurdanur’un bir doktorla evlendiğini görecektir. Çok güzel bir hikâye: Yarın Olsun’da kitap yakmalar dönemindeki yabancılaşması anlatılıyor Kemal’in. Kırlangıç Fırtınası’ndaki öğrenci eylemleri, onun katılmayı başaramadığı kavgalardan biridir. Dostlukların Son Günü hikâyesinde karı koca, ikisi de dostu evli bir çift arasında geçirdiği sıkıntılı bir pazar gününü yorumlar. Kuşlar mı Konar, onda, gittiği arkadaş evlerinde “evine dönmesi beklenen” biri olduğu sanısını uyandırır, tedirginliği daha da artar. Son hikaye Söyle Kalbim, hasta bir annenin çoğalttığı çevre intibaksızlıklarıyla yeniden yalnızlığa açılmış bir kapıdır. Sürekli suçluluk duygusu içindeki Kemal’in bu hikâyelerde gizli gizli, kendini bağışlatmaya, aklamaya çabaladığı da görülüyor. • Eser, 1976 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı.