Gevheri Kimdir, Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği Kısaca
Gevheri Kimdir, Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği Kısaca
XVII. yy. saz şairlerinden
?-1737’den sonra e XVII. yy. ortalarında doğduğu ve Kırımlı olduğu sanılıyor. Bir ara Rumeli serhadlerinde bulunduğu, İstanbul’da Mehmet Bahri Paşa’nm (ölm. 1700) divan kâtipliğini yaptığı da bilinen Gevheri’nin şiirlerinden çıkarılan bazı ipuçları, henüz hayatını yeterince aydınlatmaktan uzaktır.
• Çağdaşı Âşık Ömer gibi adı yalnız saz şairleri arasında değil, XIX. yy. sonlarına kadar, klâsik edebiyat çevrelerinde de sık sık anılmış, okunmuş olan Gevheri, hece ile koşmalar, türküler, maniler; aruzla divan ve müstezatlar yazdı. Divan edebiyatı yolunda da yazmış öbür saz şairlerinde olduğu gibi, Gevheri’nin de kişiliğini, halk dil ve zevkine uygun, âşık tarzı şiirlerinde aramak gerekir. Koşma ve türkülerinde de yer yer yabancı kelime ve tamlamalar, divan mazmunları kullanması, onun samimi duyuşlarının yine de güzel ve yerli biçim ve ifadelerle verilmesine engel olmamıştır • Gevheri’nin şiirleri ilk kez Sadettin Nüzhet Ergun tarafından derlenmişti (1928), bu konuda bir başka kitap, Halit Bayrı’mın Gevheri, Hayatı ve Eserler’dir. (1958).