Karacaoğlan Kimdir, Eserleri, Hayatı, Edebi Kişiliği Kısaca
Karacaoğlan Kimdir, Eserleri, Hayatı, Edebi Kişiliği Kısaca
» XVII yy. saz şairlerinden, 16067-1679 veya 1689?
• Doğum, ölüm tarihleri gibi nerde doğduğu, öldüğü de kesin olarak bilinemeyen Karacaoğlan’m, güney illerimizde (Toroslar ve Gâvurdağı bölgelerinde) yaşayan Türkmenler arasında yetişmiş olduğu sanılıyor. Şiirlerinden Aydın, Niğde, Bor, Tokat, Ankara, Kayseri, Konya, Karaman, Adana, Diyarbakır, Halep ve Mardin’i gezdiği; Mısır, Trablus ve Rumeli’de bulunduğu, uzun yıllar gurbette yaşadığı anlaşılıyor.
• Karacaoğlan, XVII. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Kâtibi, Kuloğlu, Öksüz Dede, Kayıkçı Kul Mustafa gibi tanınmış saz şairlerinin etkisi altında yetişti, kişiliğine erişerek yüzyılın ikinci yarısında geniş bir ün kazandı; bu ünü zamanla, bütün Anadolu ve Rumeli’ne, Azerbaycan ve Kırım’a kadar uzandı, hayatı etrafında menkıbeler doğmasına zemin hazırladı. Çağdaşlarından Aşık Ömer ile Gevherî’de görülen etki ve sevgileri Emrah, Zihnî, Dertli, Dadaloğlu gibi âşıkları aşarak Millî Edebiyat akımı (Rıza Tevfik Bölükbaşı, Faruk Nafiz Çamlıbel vb) ve Cumhuriyet devri (Necip Fazıl Kısakürek, Behçet Kemal Çağlar, Cahit Külebi, vb) şairlerine kadar geldi • Karacaoğlan; divan ve tekke şiiri etkilerine kapılmamış, medrese ve tekke şairleri gibi yazmaya özenmemiş, aruz veznini bile kullanmamış, bir ozan gibi geleneklere, hayata ve halk zevkine bağlı, aşk ve gurbet temalarına sadık kalmış; tabiat güzellikleri, kır, köy hayatı ortasında aşk, sevinç ve üzüntülerini dile getiren bir köy ve aşiret, bir aşk ve tabiat şairi olmasını bilmiştir. Şimdiye kadar ele geçen beş yüzden fazla şiirinde yalnız 6+5 veya 4+4 ölçüsünü kullandığı, en çok koşma, semai, ara sıra da destan söylediği görülen Karacaoğlan’ın şiirleri, bugün Türk saz şiiri denince ilk akla gelen, bu alanda en başarılı, en değerli şiirlerdir.
• Sadettin Nüzhet Ergun’un Karacaoğlan, Hayatı ve Şiirleri (1933, 13.b.1963) adlı eserinden bu yana, hakkında yirmiye yakın inceleme ve tanıtma kitabı yayımlandı. Bütün şiirler bu defa Cahit Öztelli tarafından derlendi (480 şiir, sözlük ve bibliyografya, 1970). Hayatı Yaşar Kemal’in Üç Anadolu Efsanesi’nâz hikâyeleştirildi (1967).