Kaygusuz Abdal Kimdir, Eserleri, Hayatı, Edebi Kişiliği Kısaca

XV. yy. tasavvuf şairi, ?-?

• Asıl adı Gaybi olan şair, menkıbeye göre Alaiye (Alanya) Beyi’nin oğludur. Abdal Musa’nın Elmalı’daki dergâhına kul olup Kaygusuz adını alır, dergâhta kırk yıl kulluktan sonra piri tarafından Mısır’a gönderilir. Mısır’da kurduğu bir tekkede şeyh iken ölünce, bir mağaraya gömülür.

• II. Murad devrinde (1421-1451) yaşadığı, Bektaşî şeyhi Abdal Musa’ya müritlik ettiği, Rumeli şehirlerini dolaştığı şiirlerinden kesin olarak anlaşılan, bazı şiirlerin­de Sarayî mahlasını kullanan Kaygusuz Abdal, Yunus Emre izinde yürüyen Alevî-Bektaşî halk şiirinin kurucusudur. O da Yunus gibi kuvvetli bir din ve tasavvuf kültürüyle yüklü şiirlerini hem hece, hem aruzla yazdı. Nefeslerinin çoğuna, gizli, remizli, hiciv-mizah motifli tekerlemeler katarak ham sofularla, insanlık kusurlarıy­la alay etti; tasavvuf inançlarını, Bektaşilik töre ve ilkelerini çokluk nükteli bir dille yaydı. Düzyazı eserlerinde (meselâ Budala – nâme’de) XV. yy. halk nesrinin tabiî, sade örneklerine rastlanır.

• Hakkında en geniş inceleme, Muhtar Yahya Dağlı’mn Kaygusuz Abdal/Hayatı ve Eserleri kitabıdır (1939). Kaygusuz Abdal hakkında Doç. Dr. Abdurrahman Güzel’in de iki incelemesi yaymlamlandı (1981, 1983).