Lamiî Kimdir, Eserleri, Hayatı ve Edebi Kişiliği

XVI. yy. divan şairlerinden, 1472-1532, doğ. ve ölm. Bursa

• Muradiye med­resesine devam ederek devrinin belli başlı bilgilerini öğrendi, Nakşibendi tarikatı­na girdi, ömrünü eser yazmakla geçirerek I. Selim’den, Kanunî’nin veziri İbrahim Paşa’dan caize ve ihsanlara nail oldu, hayatı hep Bursa’da geçti.

• Nazımla, nesirle veya karışık, divan edebiyatı türlerinin hemen hepsinde otuza yakın eser sahibi Lâmiî’nin eserleri; çoğunlukla genişletilmiş, serbest tercümelerdir. En fazla İran şairi Molla Câmî’den (1414-1492) çevirdiği için Câmî-i Rûm diye tanınan Lâmi­î’nin bu tür eserleri arasında en tanınmışı Nefahatü ‘l-üns’div (Dostluk Nefesleri); büyük İslâm tasavvufçularının, din ulularının hayat ve menkıbelerini derleyen ve sade bir dille çevrilmiş olan bu kitabın sonuna Lâmiî, Anadolu’da yetişmiş Türk sofilerinin hayatlarım da eklemiştir. Lâmiî’nin orijinal eserlerinden biri, manzum Şehrengiz’dir. Kanunî’nin Bursa’yı ziyareti vesilesiyle yazdığı bu eserde, şair, çe­şitli güzellik ve anıtlarıyla Bursa’yı tasvir eder, över. İslâmî edebiyatların aşk hikâ­yelerinden birini işleyen mesnevileri içinde en ünlüsü, Unsurî’den çevirdiği Vamık ve Azra ve Şehrengiz (bas. 1871, Orhan Şaik Gökyay’ın incelemesi: Yücel dergisi, Nisan 1939) gibi daha birkaç eserini Lâmiî, Kanunî adına yazmıştı.