MİNİ ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ

• Abdalın dostluğu köy görününceye kadardır: Çıkarcı biri, çıkarı söz konusu olduğu sürece dost görünür; yeni bir çıkar kaynağı bulduğu zaman eski dostlarını unutur.
• Acı patlıcanı kırağı çalmaz: Yaşamında başından büyük yıkımlar geçen insanlar, başlarına gelecek yeni yıkımlardan çok fazla etkilenmezler.
• Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur: Küçükler, büyüklerinden gördüklerini örnek alıp onu yapmaya çalışırlar.
• Ağaca dayanma kurur, insana dayanma ölür: insanlar yapacağı işlerde başkalarına değil kendilerine güvenmelidir.
• Ağaç meyvesi olunca başına aşağı salar: İnsan bilgi ve deneyim sahibi olunca olgunlaşır ve alçakgönüllü olur.
• Ağaç yaprağıyla gürler: İnsan, tek başına değil, dostları ve akrabalarıyla birlikte büyük işler başarır.
• Arı söğüdü, akıllı öğüdü sever: Herkes kendine yararlı olan şeyleri sever.
• Akıl (baht) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta:Talihsiz bir insan hangi işe girerse girsin hep başarısız olur.
• Akıl olmayınca ne yapsın sakal: Yaşın ilerlemiş olması, her zaman akıllı olunduğunu göstermez.
• Akılsız köpeği yol kocaltır: Plansız yapılan işler hem olumsuz sonuçlar verir hem de zaman kaybına yol açar.
• Armut dibine düşer: 1. Yapılan bir iş ilk önce işi yapana ve onun çevresine yarar sağlar. 2. İnsanlar, kendilerini yetiştirenlerin yolundan gider.
• Al elmaya taş atan çok olur./ Meyveli ağacı taşlarlar: Başarılı olanları, güzelliklere, değerlere sahip olanları kıskanan çok olur.
• Ateş düştüğü yeri yakar: Felaketlerin zararlarını en çok o felaketlere uğrayanlar çeker; başkalarının, felaketlere uğrayanlara üzüntüsü geçicidir.
• At binenin kılıç kuşananındır: Bir şeye sahip olma hakkı, o şeyi iyi kullananın, o şeyden en iyi yararlananındır.
• Ak koyunun kara kuzusu da olur: 1. iyi anne ve babaların kötü çocukları da olabilir. 2. İyi kişiler bazen kötü işler de yapabilirler.
• Aş taşınca kepçeye paha olmaz: Bir iş zorlu bir aşamaya gelince, bu zorluğu çözecek nesneler veya varlıklar çok değerli olur.
• Baş dille tartılır: Bir kişinin akıllı olup olmadığı söylediği sözlere bakılarak anlaşılır.
• Boş fıçı çok langırdar. / Boş başak dik durur: Bir konuda yarım yamalak bilgisi olanlar, kendilerini bilgili sanırlar ve hemen bilgiçlik taslarlar.
• Boş torba ile at tutulmaz: Bir işin gerektirdiği fedakârlıklardan kaçınılırsa, o işte başarılı olunamaz.
• Büyük lokma ye (de), büyük söyleme: Gücünün yetmeyeceği işler konusunda iddialarda bulunmak doğru değildir.
• Bülbülün çektiği dil belasıdır: Gelişigüzel söylenen sözler in­sanın başına tahmin etmediği felâketler getirebilir.
• Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar. / Deliye taş atma, başını yarar: Çirkef insanlara sataştığınızda zarar gören o olmaz, siz olursunuz.
• Çoban yağı çok bulursa çarığına sürer: Zengin, fakat akılsız bir kimse, servetini nasıl kullanacağını bilmez; savurur ve sonunda yoksullaşır.
• Dağ başından duman eksik olmaz: Büyük insanların, konumlan gereği, sıkıntıları, sorunları hiç eksik olmaz.
• Dolu küpün sesi çıkmaz: Bilgili ve erdemli bir kişi fazla konuş­mayı sevmez, olgun davranır, gösterişten kaçınır.
• El elin nesine gülerek gider yasına: Bir kişinin acısı başkalannın umurunda değildir.
• Gammaz olmasa tilki pazarda gezer: Kanunsuz iş yapıp çıkar sağlayanlar, yakalanacaklarından korkmasalar, işlerini alenen yaparlar.
• İşten artmaz, dişten artar: Birikim yapmak, çalışıp para kazanmakla değil tutumlu olmakla olur.
• Katrandan olmaz şeker, olsa da cinsine çeker: Aslı kötü olan kişi ya da şey, iyi nitelikli duruma getirilemez.
• Keskin sirke küpüne zarardır: Sinirli insanlar, çevrelerinde tedirginlik uyandırdıkları gibi kendilerini de zarara sokarlar.
• Leyleğin ömrü laklakla geçer: Bazıları zamanlarının çoğunu gevezelikle geçirirler ve olumlu hiçbir şey yapmazlar.
• Mızrak çuvala sığmaz: Doğruluğu herkesçe kabul edilen şeyleri yanlış gibi göstermek, gizlemeye çalışmak boş bir çabadır.
• Minareyi çalan kılıfını hazırlar: Kanunsuz işler yapan insanlar, kendilerini korumak için yaptıklarının yasalara, kurallara uygun olduğunu gösteren önlemler alırlar.
• Mum dibine ışık vermez. / Çıra dibi karanlık olur: 1. Güçlü kimseler kendi yakınlarını kayırmaktan kaçınırlar. 2. İnsanların kendi yakınlarına faydaları dokunmaz.
• Sözü söyle alana, kulağında kalana: Bir söz, öğüt, ancak onu tutacak olanlara söylenmelidir.
• Sözünü bil pişir; ağzını der devşir: insanlar aklına gelen her şeyi söylememeli, konuşmalarını düşünüp tartarak yapmalıdır.
• Yavuz hırsız, ev sahibini bastırır: Bazı suçlu insanlar edepsizlikleriyle zarara uğrattıkları kimseleri susturup suçlu çıkarabilirler.
• Yuvarlanan taş yosun tutmaz: 1. Sürekli iş ve yurt değiştiren biri, mal mülk sahibi olamaz. 2. Sürekli hareket eden bir şey canlılığını korur.
• Yalnız taş duvar olmaz. / Tek kanatla kuş uçmaz: İnsanlar tek başlarına bir şey yapamazlar, başkalarıyla birlikte bir şeyler yapabilirler.