Nedir Şu Labirent

Labirent Nedir

Dünyanın çeşitli yerlerinde, antik mezarlıklarda ve en eski el yazması kitaplarda kendini gösteren bu gizemli şekil neyi ifade ediyor? Truva’da, Finlandiya’da, Nazca düzlüğünde, Girit, İngiltere, Hindistan, İtalya, Mısır, İrlanda ve daha pek çok yerde görülen bu şekil neyin sembolüdür?

Labirent denilince insanın aklına gittikçe genişleyen sarmal bir görüntü gelir. Dışarıdan bakıldığında merkezi varmış gibi gözükse de, içine girilince merkezde olup olmamanın farkı yavaşça ortadan kalkar. Karmaşık gibi görünen, bir açılıp bir kapanan sarmal bir şekildir. Açılma yani genişleme merkezin oluşturulması ve korunması, kapanma ise merkezin kaybolması ile ilgilidir.

Aslında labirent şekli bu hâliyle tüm evrenlerin bir sembolü gibidir. Dolayısıyla da hem evren hem dünya, yaşam, bilinç, mabet, insan, şehir, rahim, beynin kıvrımları, kalp ve insanın kendini bilme ve bulma yolculuğunun sembolüdür. Bilinen en ünlü labirent Girit’teki Minos uygarlığının inşa ettiği Knossos sarayındadır.

Labirent yapmak sadece uygarlıklara özgü bir davranış olarak ortaya çıkmamıştır. Dünyanın çeşitli yerlerindeki en eski mağara resimlerinde labirent şekillerine rastlanır. Gariptir ki “ekin çemberleri” olarak tanımladığımız pek çok gizemli yeryüzü deseninin ana geometrik yapısı da labirent şeklindedir. Kozmosun spiral düzeni ile insanoğlunun dairevi tekâmülü bu gizemli şekilde bir tutulmuştur sanki. Bu nedenle labirent yolu bilenler için evrensel bir oyun, yolunu kaybedenler içinse yaşamsal bir kaosun sembolüdür.

Bu gizemli şekil dönme ve tavaf etme formu ile adeta yaradılışı sembolize etmektedir. Labirent, beynimizin girift ve gizemli şekline bir gönderme, duygularımızın en karmaşık hâlinin dışsal bir göstergesi ve aslına bakılırsa korku, tutsaklık ve özgürleşen bir ruhla beraber pek çok şeyin de simgesi gibidir. Bu yüzdendir ki aklımızın sınırlarını ölçmenin bir yolu olarak deneylerle karşımıza çıkar.

Tıpta   kendimizle fareyi özdeşleştirdiğimiz pek çok rotadan biri de labirentin içinden geçer. Zira küçük insan hâlleriyle elimizin ayağımızın birbirine dolaştığı o en karışık zihin hâllerimiz tıpkı bir fareninki gibi değil midir? Fare-labirent ilişkisi sadece basit bir deney midir? Fare yolu bulduğunda labirentten çıkacak olan aslında insanoğlu mudur?