Safvet Nezihi Edebi Kişiliği

Safvet Nezihi Edebi Yönü

Safvet Nezihi Edebi Sanatçı Yönü

Asıl adı Ömer Lütfi olan Safvet Nezihi, 1871 yılında doğmuş, Galatasaray sultanisi’nde okumuş bir kaynağa göre okulu bitiremeden bir kaynağa göre ise mezun olduktan sonra Manastır ve Adana’da İdadi müdürlüklerinde bulunmuştur. 1899 ‘da Musavver Fen ve Edep mecmuasını çıkarmış, 1900’den itibaren İkdam ve Malumat gazetelerinde Safvet Nezihi imzasıyla makaleler, hikâyeler, romanlar yazmıştır.

Zavallı Necdet, Safvet Nezihi’nin ilk, Teehhül Aleminde ise ikinci romanıdır. Bu iki roman İkdam gazetesinde tefrika edildikten sonra 1900 senesinde kitap haline getirilmiştir.

Teehhül Aleminde hem amcasının karısı Nigar Hanım hem de onun kızı tarafından delice sevilen Mesud Kami’nin hayat öyküsünü anlatır.

Yazarın İstanbul Tahir Bey Matbaası’nda 1902 senesinde yayımladığı dört yüz altmış dokuz sayfalık eseri Kumar Beliyyesi ise“ Safvet Nezihi’nin Fransızca’dan çevirdiğini iddia ettiği, daha sonra Mehmet Tahir’in Safvet Nezihi’ye ait olduğunu ifade ettiği” eseridir. Avrupa’da yaşayan kumarbaz bir kadın olan İrma de Baransi’nin kötü şekilde neticelenen bir aşk macerasını anlatır.

Safvet Nezihi’nin bu devirde yayımladığı Hemzad adlı romanı da Kumar Beliyyesi gibi tercüme eser olarak okuyucuya takdim edilmiştir. İlk karısı tarafından aldatılan Ravel Savenyak ikinci evliliğinde de aynı sıkıntıyı yaşamıştır. Roman boyunca Rabel Savenyak’in yaşadığı mutsuzluklar anlatılmıştır. Bu romanda da mekân Avrupa’dır.

Safvet Nezihi’nin üzerinde çalıştığımız devirde ilk baskısını yayımladığı tek romanı Kadın Kalbi’dir. Bu eser 1905 yılında yayımlanmış ardından 1927 yılında ikinci baskısını yapmıştır.

Yazarın romanları dışında piyesleri ve makaleleri de bulunmaktadır. ‘İzah ve İstizah’, ‘Garibeler’

Yazar; Servet-i Fünûn, Malûmat, Resimli Kitap, Musavver ve Muhit Mecmualarında 100’e yakın makale yayımlamıştır. İkdam gazetesinde çıkan makalelerini Makâlât-ı Nezihi adı ile kitaplaştırılmıştır.

Safvet Nezihi 1908 yılından önce yazdığı eserlerinde daha ferdi konular işlerken hiçbir şekilde hükümeti eleştirir bir tarzda eser yayımlamamış fakat 1908’den sonra yayımladığı piyeslerde ‘İzah ve İstizah’ ve ‘Garibeler’ de eleştirilerini sıralamıştır. İlk eserde; hükümetin bozukluğu, kayırma, rüşvet, yöneticilerin tutumu gibi konulara değinirken ikinci piyesinde Meclis-i Mebusan’ın üç mebusunu hicvetmiştir.