Trafik Lambaları Neden Kırmızı Sarı ve Yeşildir

Bu ışıklarla ilgili uygulamaya trafikte başlanırken demiryollarının trenleri kontrolde kullandığı sinyaller örnek alınmıştır. Demiryolları yönetimince kırmızı renk ‘dur’ anlamına geliyordu. Kanı çağrıştıran kırmızı renk yıllarca tehlikenin sembolü olarak kullanılmıştır. Demiryollarında 1830’lu yıllarda yeşil “ikaz” ışığı rengi, beyaz ise ‘geç’ ışığı rengiydi.

Daha sonra beyaz uyarı ışığı problem olmaya başladı. Beyaz renkli “geç” uyarı ışığı diğer sokak ışıkları ile karıştırılabiliyordu. Ayrıca ‘dur’ işaretlerine konulan kırmızı mercekler yerlerinden düşünce ışık beyazlaşıyor, ‘geç’ uyarısı olarak algılandığından kazalara neden olabiliyordu. Sonunda demiryolcular kırmızıyı “dur” yeşili “geç” sarı rengi de “ikaz” sinyali olarak kullanmaya başladılar. Sarı, renk spektrumu içinde en göz alıcı renktir.

Karayollarında ilk trafik lambası otomobillerin ortaya çıkmasından çok önce 1868’de Londra’da kullanıldı.

Gazla yakılan ve bir eksen etrafında döndürülebilen kırmızı ve yeşil lambalar bir yıl sonra patlayıp, kendilerini çeviren polisi de yaralayınca bu uygulama ortadan kalktı. Otomobillerin ortaya çıkması ve şehirlerde dolaşmaya başlamalarıyla birlikte durum daha da zorlaştı. Çeşitli şehirlerde değişik uygulamalar yapıldı.

Sonunda günümüzdekilere benzeyen ilk elektrikli otomatik trafik lambasını ilkokul mezunu ve ABD’deki Cleveland’da otomobil sahibi ilk siyah olan Garrett Morgan geliştirdi. 1914’de ilk denemelerine başlayan Morgan 1923’de de patentini aldı. Morgan 1963’de ölümünden az önce patentini 40 bin dolara General Electric firmasına sattı. Morgan’in lambaları demiryollarına benzer şekilde bir “T” üzerinde kırmızı ve yeşil iki lambadan ibaretti. Çok geçmeden ikaz anlamında sarı lamba da ilave edildi ve uygulama bütün dünyaya süratle yayıldı. Aradan geçen yıllara rağmen sarı renk hâlâ “dikkat” anlamına gelmektedir.