Yahya Taşlıcalı Bey Kimdir, Hayatı ve Edebi Kişiliği
Yahya Taşlıcalı Bey Kimdir, Hayatı ve Edebi Kişiliği
• XVI. yy. divan şairlerinden, 7-1582, Arnavutluk’tan İstanbul’a gelince askerlikle ilim öğrenimini bir arada yüriittü, askerlikte yüzbaşılığa kadar yükseldi, birçok vakıfların mütevellisi (yönetmeni) oldu. Hicaz’a gidip gelirken Filistin taraflarını dolaşması münasebetiyle Yusuf ve Züleyha mesnevisini yazdı. Kanunî’nin Bağdat seferine şair °Hayalî ile beraber o da katıldı (1535/36).
İran seferi için Anadolu’ya geçen Kanunî’nin ordusunda veliaht şehzade Mustafa’nın Konya Ereğlisi yakınlarında boğdurulması (6 Ekim 1553) üzerine ünlü mersiyesini yazdı. Mersiyenin, şehzadeyi çok seven orduda elden ele yayılması üzerine, bu cinayette büyük rolü olan sadrazam Rüstem Paşa’nm gazabından kurtulmak için sonradan bir zeamet alarak Tamişvar’a hudut boyuna gitti. Âşık Çelebi tezkiresine göre İzvornik kasabasında öldü
• Yeniçeri divan şairlerinin ve genel olarak XVI. yüzyıl gazel yazarlığının güçlü temsilcilerinden biri ve şair *Hayalî’nin rakibi olan Taşlıcalı Yahya Bey, ikisi basılmış (Şah ü Geda, Yusuf ve Züleyha) beş mesnevisi (hamse) ile de mesnevi çığırının bu yüzyıldaki en orijinal şairi sayılır. Mesnevilerinde İran örneklerine bağlı kalmayışı, şiirlerinde sık sık yerli renklere, özentisizliğe, sade dil ve duru anlatıma rastlanması; divan şiirimizin yerlileşmesine Yahya Bey’in büyük yardımları dokunduğunu gösterir
• Yahya Bey’in Edirne ve İstanbul üzerine iki şehrengiz’i de vardır ki bunlardan İstanbul Şehrengizi Mehmed Çavuşoğlu tarafından yayımlandı (TürkDili ve Edebiyatı dergisi, 1969). Divan’m (1977) ve Yusuf ile Zeliha’nm (1979) tenkidli basımları ile Divan’ından Örnekler (1983) yine Mehmed Çavuşoğlu tarafından hazırlandı.
