Yolunacak Kaz Deyimi Açıklaması, Anlamı, Hikayesi Kısaca

Anlamı:

Kolay kandıra bilir durumdaki kişi.

Hikayesi:

Zamanında İkinci Mahmut kılık değiştirip yanına iki adammı da alarak halkın arasına karışmış. Sirkeci’ye gelip oradan bir sandala binip karşıya geçmek istemişler. Şanslarına gör­müş geçirmiş, ihtiyar bir kayıkçıya denk gel­mişler. Kayıkçı da ne kayıkçıymış ama! Yıllarca halkm her kesiminden insan taşımaktan insan sarrafı olmuş. Bir bakışta kimin ne olduğunu anlarmış. Tabii görür görmez kayığma binen­lerin kim olduğunu da anlamış ama renk ver­memiş. Asılmış küreklere. Kıyıdan biraz uzaklaşınca Sultan “Baba, otuz iki ile aran nasıl?” diye sormuş. İhtiyar kayıkçı hiç düşünmeden cevap vermiş: “Otuz ikiyi otuza vuruyorum, on beşi açıkta kalıyor.” Sultan başmı sallamış. Sultanın yanındakiler hiçbir şey anlamamış ama soramamışlar da tabii.

Deryada biraz daha yol aldıktan sonra sultan yeniden kayıkçıya laf atmış: “Son zamanlarda şehirde hırsızlar artmış. Senin evine de giren var mı?” Kayıkçı yine tereddüt etmeden cevap vermiş: “İki ay önce biri girdi. Son günlerde de biri dadandı ya, bakalım sonu ne olur.” Padişah yine başını sallamış. Adamları şaşkın şaşkın bak­maya devam etmişler. Nihayet yol bitip kayık iskeleye yanaşma­ya çalışırken padişah son kez sormuş: “Baba, sana iki besili kaz göndersem, yolabilir misin?” İhtiyar kayıkçı gülmüş. “Ne demek efendi, ruh­ları duymadan cascavlak ederim.” Padişah da gülerek kayıkçının ücretini vermiş, yanındaki iki adamla birlikte kayıktan inmiş. Padişahın adamları kayıkçıyla sultan arasın­da geçen konuşmadan hiçbir şey anlamamış­lar. Ama çok da merak etmişler doğrusu. Tabii koskoca padişaha soracak değiller muhabbetin aslını. İlk fırsatta padişahın yanından ayrılıp ikisi birden kayıkçılar kahvesinde bulmuşlar ihtiyarı.

İhtiyar kayıkçı kahvenin en dibindeki masaya oturmuş, penceren dışarı dalmış gitmiş. Hemen selam verip yanma oturmuşlar. Kayıkçı adam­ların geldiğini görünce bıyık altından gülmüş. Adamlar sözü uzatmadan hemen sormuşlar. ihtiyara: “Baba, bizi hatırladın mı? Dün karşıya geçirmiştin bizi. Yanımızda biri daha vardı.” “Hatırlamaz olur muyum?” demiş ihtiyar. Adamlar biraz rahatlamış. “Bak, dün o yanı­mızdaki kimdi biliyor musun? Padişahımız hazretleriydi. Biz onun en yakm adamlarıyız.” İhtiyar telaşlanır gibi yapmış. “Yoksa efen­dimize karşı bir kusurumuz mu oldu evlat?” “Yok yok” demiş adamlar. “Sadece konuş­tuklarınızı merak ettik. Efendimize de sorama­dık tabii. Çatlayacağız meraktan. Bize de der misin, ne konuştunuz?”

İhtiyar ciddileşmiş. “Siz mahrem şeyler mi öğrenmek istiyorsunuz?” Bu sefer de adamlar telaşlanmışlar. “Yok baba, hâşâ, o ne demek? Lâkin merak ettik de…” İhtiyar hiç oralı olmayınca biri kesesinin ağzmı açmış. Bir altın çıkarıp kayıkçının avcuna sıkıştırmış. Keseyle birlikte ihtiyarm “Sultanımız otuz iki ile nicesin?” buyurdular. Yani demek istediler ki geçimin nasıldır? Ben de ağzımda otuz iki dişim var. Onu bir aya göre ayarlıyorum. Ay otuz çekiyor, ben ise yalnızca on beş gün iş bulabiliyorum” dedim.

“Heeee” demiş adamlar. “Eee başka ne dedin?” İhtiyar yine susmuş. Adamlar niye sustuğu­nu anlamış. Hemen bir altm daha sıkıştırmışlar. İhtiyar yine konuşmaya başlamış. “Sultanımız buyurdu ki, ‘Son aylarda hır­sızlar çoğaldı. Sana gelen oldu mu?’ Yani insa­nın yemeğine ortak olan kaşık hırsızlarını kast ederek, ‘Son günlerde evlenmeler arttı. Senin çocuklarından da evlenen oldu mu?’ diye sordu. Ben de ona ‘Evet evime bir hırsız girdi, yani oğlumun biri evlendi. Diğeri için de Allah kerim’ dedim” demiş. “Kaşık hırsızı dediği gelinlerdi.” Adamlar gülmüş. “Vay be aslında ne kadar basit bir şeymiş. Ee başka ne dedi?” diye sor­muşlar.

Kayıkçı yine susmuş. Neden sustuğunu anla­dığı için adamlar söylenerek kesedeki son altını da çıkarıp adamın eline tutuşturmuşlar. Kayıkçı gülerek anlatmaya devam etmiş. “Padişah efen­dimiz buyurdular ki, ‘Sana yolman için iki besili kaz göndereyim mi?’ Allah ömrünüzü artırsın, işte sizleri gönderdi. Ben de sizi cascavlak ettim de ruhunuz bile duymadı” demiş.

*****************

İşte böyle, saf, kolay kandırılan, oyuna çabuk gelen kişiler için kullanılır bu deyim.