10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 43 (MESEM)
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 43 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 43 (MESEM)
Okuduğunuz “Sagu” İslamiyet öncesi Türk edebiyatına aittir. Alper Tunga’nın ölümü üzerine onun ardından duyulan üzüntü ve acıyı dile getirmek için söylenmiştir. Alper Tunga bilgili, erdemli, cesur ve ünlü bir Türk hükümdarıdır. İran şairi Firdevsî’nin Şehname adlı eserinde geçen Efrasiyap’ın, Alper Tunga olduğu bilinmektedir.
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, milattan önceki dönemlerden başlayarak İslamiyet’in kabul edilmesine kadar süren dönemi kapsar. Sözlü ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılır.
Sözlü Edebiyat
Bilinmeyen zamanlarda başlayıp ilk yazılı metinlerin ( Yazıtları) ortaya çıkmasıyla son bulmuştur.
Bu dönemde şiirler, ozanlar tarafından kopuz adı verilen müzik aletiyle söylenmiştir. Kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan bu şiirler, yabancı etkilerden uzak olan dönemin kültürünü yansıtmaktadır. Türklerin yaşantısı, dünya görüşü, duygu ve düşünceleri doğal, coşkulu bir dille anlatılmıştır. Doğa, sevgi, yiğitlik, kahramanlık, cesaret, at, ayrılık, eğlence, din, acı ve hüzün şiirlerin başlıca temalarıdır. Şiirlerde ölçü olarak hece, nazım birimi olarak da dörtlük kullanılmıştır. Şiirlerin dili sade ve yalındır. Sözlü edebiyat ürünleri dört çeşittir:
Sagu: Ölen bir kimsenin ardından yuğ adı verilen cenaze törenlerinde onun yiğitliğini, cesaretini, erdemini anlatan şiirlerdir. Sagularda acı ve keder coşkulu bir üslupla işlenir. Sagunun halk edebiyatındaki karşılığı “ağıt”, divan edebiyatındaki karşılığı ise “mersiye”dir.
Koşuk: Sevgi, doğa, av, eğlence gibi konuların işlendiği şiirlerdir. “Sığır, şölen ve toy” denilen ziyafet, kutlama veya şenliklerde söylenir. Hece ölçüsü ve dörtlük kullanılır. Koşuğun halk edebiyatındaki karşılığı “koşma”dır.
Sav: Türklerin hayattan edindikleri tecrübeleri, dersleri anlatan kısa ve özlü sözlerdir. Savların bugünkü karşılığı “atasözü”dür.
Destan: Bir milletin hayatını derinden etkileyen savaş, göç, yıkım, kıtlık, doğal afet ve yaradılışla ilgili konuları ele alan uzun şiirlerdir.
VIII. yüzyılda yazılan Köktürk Yazıtları ile başlayıp İslamiyet’in kabulüne kadar süren dönemdir.
Köktürk Yazıtları, Türkçenin ilk yazılı metinleridir. Köktürk hükümdarı Bilge Kağan (735) ile Kül Tigin (732) ve Tonyukuk (720-725) adına dikilmiştir. Türk adının ilk defa kullanıldığı bu metinler, Türk tarihi açısından büyük öneme sahiptir. Türklerin millet olma bilincini, devlet anlayışını, Türk töresini, Türk medeniyetini etkili bir dille anlatmaktadır. Köktürk alfabesinin kullanıldığı yazıtlarda edebî değeri yüksek, gelişmiş bir dil vardır.
Yazılı edebiyatın diğer ürünleri ise Uygurlara aittir. Uygur alfabesinin kullanıldığı Uygur metinleri, Buda ve Mani dinlerinin etkisiyle daha çok dinsel bir nitelik taşır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 43 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
