10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 54 (MESEM)

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 54 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 54 (MESEM)

BİLİNMEYEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLAR!

anuban: Anarak,
bîçâre : Çaresiz.
âvâre : Başıboş,
miskin : Âciz.

Şair; “İlahi” şiirinde, Allah’a duymuş olduğu aşkın kendini ne hâllere düşürdüğünden bahsetmektedir. İlahiler, dinî-tasavvufi halk edebiyatında en çok kullanılan nazım türlerinden biridir.

DİNÎ-TASAVVUFİ HALK EDEBİYATI

Halk edebiyatının bir kolu olan dinî-tasavvufi halk edebiyatı, din ve tasavvuf konularını işleyen şiirlerin meydana getirdiği bir edebiyattır. Tanrı’nın niteliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefi akıma tasavvuf denir. Mevlevilik ve Bektaşilik Anadolu’da kurulup gelişen iki büyük tarikattır.

Tasavvuf, varlık birliği anlamına gelen vahdetivücut anlayışına dayanır. Tasavvufta esas olan ilahi aşk, yani Allah’a duyulan aşktır. Tasavvuf inançlarını benimseyerek kendini Tanrı’ya adamış kimselere mutasavvıf veya sufi denir. Dinî-tasavvufi halk edebiyatı, Ahmet Yesevi ile başlamıştır. Daha sonra gelen bazı şairler bu geleneği devam ettirmişlerdir. Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli, Eşrefoğlu Rumi, Kaygusuz Abdal, Hacı Bayram Veli, Pir Sultan Abdal bunlardan bazılarıdır. İlahi, nefes, nutuk, devriye, şathiye yaygın olarak kullanılan nazım türleridir.
İlahi: Allah’ı övmek, ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir. Özel bir ezgiyle okunur. İlahiler tarikatlara göre değişik adlar alır. Mevleviler ilahiye ayin, Bektaşiler nefes, Gülşeniler tapuğ, Halvetiler durak demişlerdir.

Aşağıdaki çalışmaları “İlahi” adlı şiiri esas alarak yapınız.

1. “Ya vaslına erdir beni” dizesindeki altı çizili kelimenin anlamını bağlamdan hareketle tahmin ediniz. Tahmininizi TDK’nin Güncel Türkçe Sözlülüğünden kontrol ediniz.

• Cevap:  Vasıl olmak tahminime göre kavuşmak anlamına gelmektedir. Sözlük anlamına baktığımızda ise ulaşmak, erişmek, varmak anlamına gelmektedir.

2. Şiirin temasını belirleyiniz.

• Cevap: Tanrı sevgisi yaradana olan ilahi aşktır.

3. Şiirin biçim ve ahengiyle ilgili istenilen bilgileri noktalı yerlere yazınız.

• Cevap:

Nazım birimi: Dörtlük
Ölçü ve durak: 4+4: 8’li hece ölçüsü
Kafiye düzeni: aaab / cccb

4. Şiirin kafiye ve rediflerini bulunuz.

• Cevap: Dörtlüklerde redif, yarım, tam ve zengin kafi­ye görülmektedir. İlk dörtlükteki “yane/kane/divane” sözcüklerinde ortak kafiye sesi “ane” olup zengin kafiyedir. İkinci dörtlükteki “yel-ler gibi/yol-lar gi-bi/sel-ler gibi” sözcüklerinde geçen “-ler” çoğul ek­leriyle “gibi” sözcükleri aynı görevde olduğundan re­diftir. Geriye kalan bölümlerde ortak kafiye sesi “L” olup yarım kafiyedir. Üçüncü dörtlükteki “çağ-lar-ım/dağ-lar-ım/ağ-lar-ım” sözcüklerinde geçen “-larım” ekleri rediftir. Geriye kalan bölümlerde ortak kafiye sesi “-ağ” olup tam kafiyedir.

5. “Akar sulayın çağlarım” ve “Mecnûn oluban yürürüm” dizelerindeki edebî sanatları bularak bunların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.

• Cevap: Mecnun oluban yürürüm dizesinde Telmih sanatı yani geçmişte bilinen bir ismi bir olayı anma varken; Akar sulayın çağlarım derken kendisini akan sulara benzettiği için benzetme sanatı vardır.

6. Şairin biyografisinden yararlanarak şairin edebî kişiliğinin şiirdeki yansımalarına örnekler bulunuz.

• Cevap: Şair tasavvuf ehlidir. Yani varlığını Tanrı2ya adamıştır. Bu şiirinde de ilahi formunda Tanrı’ya olan sevgisini anlatmaktadır.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 54 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.