10. Sınıf Türk Edebiyatı Kazanım ve Kavrama Testi 6 Soruları ve Cevapları Çöz

I. Türklerin Müslümanlığı benimsemesiyle birlikte bu dinin etkisiyle yazılmış sanatsal metinler verilmeye başlanmıştır.

II. Uygur alfabesinin de kullanıldığı İslami döneme ait ilk dil ve edebiyat ürünlerinde, zamanla yalnız Arap alfabesi kullanılmaya başlanmıştır.

III. Bu dönem eserleri, ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar döneminde verildiğinden Hakaniye lehçesiyle kaleme alınmıştır.

IV. Dinî ve didaktik içerikli bu eserlerde İslam kültür ve uygarlığının etkileri açıktır.

V. Bu dönemde kaleme alınan eserlerde Göktürkçe ve Uygurcanın etkileri hiç yoktur.

1) Numaralanmış yargılardan hangisi İslami Dönem ilk eserler için söylenemez?

A) I.   B) II.  C) III.  D) IV.  E) V.

• İlk siyasetname olarak kabul edilir.

• Türk edebiyatında aruz ölçüsüyle yazılan ilk eserdir.

•  Beyit nazım biriminin kullanıldığı ilk Türkçe eserdir.

2) Bilgileri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Atabetü’l Hakâyık

B) Divânü Lugati’t Türk

C) Kutadgu Bilig

D) Divân-ı Hikmet

E) Muhakemetü’l Lugateyn

Temsil ettiği kavram

I.Adalet (hukuk, kanun)

II.Mutluluk (saadet)

III. Akıl ve anlayış (zekâ)

IV.Akıbet (hayatın sonu), kanaat

3) Numaralanmış kavramların Kutadgu Bilig’de karşıladığı isimler aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

        I.                       II.               III.                  IV.

A) Kün Togdı,       Ay Toldı,      Ögdülmiş,      Odgurmış

B) Kün Togdı,       Odgurmış,   Ögdülmiş,      Ay Toldı

C) Odgurmış,        Ögdülmiş,    Ay Toldı,       Kün Togdı

D) Ögdülmiş,       Ay Toldı,       Kün Togdı,    Odgurmış

E) Ögdülmiş,       Kün Togdı,     Odgurmış,    Ay Toldı

4)Aşağıdaki eserlerden hangisi şekil özellikleri bakımından İslamiyet öncesi Türk edebiyatının bir devamı  niteliğindedir?

A) Risaletü’n Nushiyye

B) Harname

C) Atebetü’l Hakâyık

D) Kutadgu Bilig

E) Divân-ı Hikmet

Anında babası bu Odgurmış ol

Munı âkıbet tip özüm yörmiş ol

Sevinçin yorıglı ay edgü yigit

Sözümni yava kılma könlün eşit

Katıglan yangılma könilik yolın

Yigitlik yava kılma asgın alın

5)Kutadgu Bilig’den alınan parçalardan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Nazım biriminin beyitlerle oluşturulduğuna

B) Nazım biçiminin mesnevi olduğuna

C) Günümüzde de kullanılan söz varlıklarına

D) Sadece Türkçe kökenli sözcüklerle yazıldığına

E) Sembolik kavramlara yer verildiğine

• Bilginin yararı, bilgisizliğin zararı

•Dili tutmanın yararı ve yolları

•Cömertliğin övülmesi, cimriliğin eleştirilmesi

•Hırsın kötülüğü

6)Bu duygu ve düşüncelerle yoğrulmuş eser aşağıdakilerden  hangisidir?

A) Divân-ı Hikmet

B) Atabetü’l Hakâyık

C) Muhakemetü’l Lugateyn

D) Şecere-i Türkî

E) Divânü Lugati’t Türk

7)Aşağıdakilerden hangisi Atebetü’l Hakâyık için söylenemez?

A) yüzyılın başlarında Edip Ahmet Yüknekî isimli bir bilgin ve din adamı tarafından kaleme alınmıştır.

B) Ayet ve hadislere yer verilmiştir.

C) 40 beyit ve 101 dörtlükten oluşmuştur.

D) Şiirlerin tamamı 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

E) Bilgili, cömert olmayı öğütleyen bir ahlak kitabıdır.

• Kutadgu Bilig

•Divanü Lugati’t Türk

•Atabetü’l Hakâyık

•Divan-ı Hikmet

8)Bu eserlerin Geçiş Dönemi eserleri sayılmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beyit ve aruzla yazılmaları

B) Hem İslamî Dönem Türk Edebiyatı’nın hem de öncesinin özelliklerini taşımaları

C) İslam sonrası kültürü tanıyıp İslam öncesini yok saymaları

D) Arapça ve Farsçanın edebî dil kabul edilip kullanılması

E) Türkçenin verimliliğini ve etkinliğini yitirmiş kabul etmeleri

I. İlk ansiklopedik çalışma

II.İlk siyasetname örneği

III. İlk nutuk örneği

IV.İlk tasavvufi eser

9)Aşağıdakilerden hangisi bu çalışmaları örnekleyen eserlerden eserlerden biri değildir?

A) Muhakemetü’l Lugateyn

B) Divânü Lugati’t Türk

C) Kutadgu Bilig

D) Divân-ı Hikmet

E) Orhun Abideleri

I.

Dad İspehsalar Beg üçün bu kitip

Çıkardım ajunda atı kalsu tip

Kitabımnı körgen eşitgen kişi

Şahımnı dua birle yad kılsu tip

II.

Bayat atı birle sözüg başladım

Törütgen igidgen keçürgen idim

Öküş ögdi birle tümen ming sena

Ugan bir bayatka angar yok fena

10) Numaralanmış dizeler, şekil ve içerik yönünden incelendiğinde sırasıyla aşağıdaki hangi eserlere ait olabilir?

         I.                                      II.

A) Divân-ı Hikmet               Kutadgu Bilig

B) Atabetü’l Hakâyık           Divân-ı Hikmet

C) Kutadgu Bilig                   Atabetü’l Hakâyık

D) Atabetü’l Hakâyık           Kutadgu Bilig

E) Divân-ı Hikmet               Atabetü’l Hakâyık

Yedi yaşındayken babasının ölümü üzerine yakınları ile Yesi şehrine göç eder. Bu şehirde aldığı eğitimi ilerletmek için Buhara’ya gider. Buhara’da tanıdığı ünlü mutasavvıf Yusuf Hemedanî’ye bağlanır. Şeyhinin ölümü üzerine ömrünün sonuna dek kalacağı Yesi’ye döner. Burada kurduğu tarikat aracılığıyla İslam dininin, göçebe Türkler arasında yayılıp benimsenmesini sağlar. Halk dili ve zevkiyle söylediği “hikmet”ler, onun geniş halk kitlelerince sevilip efsaneleştirilmesinde önemli rol oynamıştır.
11) Bu paragrafta hayatı hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edip Ahmet Yükneki
B) Ahmet Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmut
D) Ali Şir Nevai
E) Yusuf Has Hacip

12) Aşağıdakilerden hangisinde eser-yazar eşleştirilmesinde yanlışlık vardır?

A) Muhakemetü’l Lugateyn, Ali Şir Nevaî

B) Divânü Lugati’t Türk, Kaşgarlı Mahmut

C) Kutadgu Bilig, Hoca Dehhanî

D) Divân-ı Hikmet, Ahmet Yesevî

E) Atebetü’l Hakâyık, Edip Ahmet Yüknekî

Test 6  1. E   2. C   3. A   4. E   5. D   6.B   7. D   8. B   9. A   10. D   11. B   12. C