11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 128 (MESEM)

“11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 128 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 128 (MESEM)

Aşağıdaki çalışmaları “İstanbul Efendisi” adlı metni esas alarak yapınız.

1. “Ya… garip bir tesadüf., yine F harfi zuhur etti.”,”… kerimemin yıldızıyla muvafık geldi.” cümlelerinde geçen altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamlarını bağlamdan hareketle tahmin ediniz. Tahmininizi TDK’nin Güncel Türkçe Sözlüsünden kontrol ediniz.

• Cevap: Zuhur etmek kelimesi hakkındaki tahminim görünür olmak, ortaya çıkmak sözlük anlamı ise: baş göstermek, ortaya çıkmak, belirmek, görünmek, oluşmak, türemektir. Muvafık gelmek kelimesi ile ilgili tahminim yeterli gelmek iken sözlük anlamın baktığımda ise  uygun düşmek anlamına geldiğini okuruz.

2. Batı etkisindeki Türk tiyatrosunun ortaya çıkmasında toplumsal değişim ve etkileşimlerin etkisini tartışınız.

• Cevap: 19. yüzyıldan itibaren geleneksel tiyatronun revaçtan düşmesi ve Batılı tiyatro tarzının öne çıkması aslında toplumun ihtiyaçlarının değişmesinden kaynaklanmaktır. Toplum geleneksel oyunlar yerine modern anlamdaki tiyatro oyunlarına ilgi gösterir. Çünkü artık yeni konular yeni kahramanlar görme zamanıdır.

3. Oyundaki çatışmaları tespit ediniz. Çatışmalar neden kaynaklanmaktadır?

• Cevap: Bir “İstanbul efendisi” olan Savleti Efendi, kızı Esma’yı evlendirmek amacıyla bir damat adayı arayışına girer. Ancak gerek yöntemleri, gerekse Esma’ya âşık olan Safi Çelebi’nin çabaları karşısındaki tutumu, olayları trajikomik bir hale getirecektir.

4. Oyunun dramatik (olay) örgüsünü belirleyiniz.

• Cevap:  İstanbul Efendisi’nde de ilk bakışta gördüğümüz hikaye talihsizlikler yüzünden garip bir hal alan aşk hikayesidir ancak arka planda kadının metalaştırılması, iktidar egosu, din ve inanç gibi önemli konular sorgulanır. İlk olarak Çengi Afet ile esir kadınlar ve erkeklerin dünyasına gireriz. Onları daha yüksek paradan satabilmek için kalifiye elemanlar haline getirmeye çalışan Çengi için tek önemli şey yatlara ve katlara esir yollayabilmek, bununla övünmek ve parasını çatır çatur harcamaktır. Menteş Ağa , Ferhat Ağa için kadın bakmaya geldiğinde aralarında geçen konuşma kadının metalaştırılması ve insan esaretinin boyutlarını gösterir.

5. Oyunun yazara özgü dil, üslup ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

• Cevap: Eserlerinin konularını Osmanlı Dönemi’nde günlük yaşamdan alan yazar kendine has bir dil geliştirmiştir. Osmanlı toplumunda yozlaşan değerleri hicveden komedi tarzında bir dile sahip olan yazarın bu eserinde de

6. Metinde hangi sorunlar işlenmiştir? Tiyatro bu sorunların çözümü için nasıl bir işlev görebilir? Tartışınız.

• Cevap: Yazar, Lale Devri’nden sonraki gündelik yaşamı ve sosyal ilişkilerin portresini çizmektedir.

7. Oyundaki kişilerin konuşmalarından, dönemin kültürü ve eğitim anlayışıyla ilgili neler söylenebilir?

• Cevap: Millî Edebiyat Dönemi’nde tiyatro Rumeli ve Anadolu’ya yayılmıştır. Tiyatronun yalnızca İstanbul’un değil, bütün Türkiye’nin sorunlarına uzanması gerektiği bilinci yerleşmeye başlamıştır. Bu dönem oyunlarında Osmanlı tarihindeki zaferler, kahramanlık hikâyeleri, çok eşlilik, kadın hakları, bozuk düzen gibi konular işlenir.

ETKİNLİK

1. Bir tiyatro eserinin sahnelenişini eleştiren bir yazı örneğini bularak inceleyiniz.

• Cevap: Tiyatro serüvenimize İstanbul Efendisi ile devam ediyoruz. Uzun zamandır gitmek istediğim ancak bir türlü denk gelemediğim tiyatro oyunu ile musmutlu bir gün geçirdim. İstanbul Efendisi’nin çok seveni olduğunu biliyordum ta ki otobüslerle gelen teyzelerimiz ve amcalarımızı görünce. Onlar da tüm tatlılıklarını takınarak, tontiş tontiş gelmişler oyunu izlemeye. Şark Dişçisi’ndeki “Ay bu sefer çok kişi yok bak.” diyen teyze renkli çorapları ile pıtı pıtı yürüyen teyzeler gibi en az 30 tanesi vardı. Onlar ile izledik oyunu.

2. Seyrettiğiniz bir tiyatro oyununu, aşağıda verilenler doğrultusunda değerlendiren bir yazı yazınız.

• Eserin sahneye konuluşu
• Temanın yorumlanışı
• Oyuncuların metni yorumlamadaki başarıları veya başarısızlıkları
• Oyunun seyirci üzerinde bıraktığı etki

• Cevap: Kitaba dair bence en önemli şey anlatılanların öylesine bir insanın değil, bir şairini görücü usulü bir evliliğe zorlanması. Görücü usulü evliliğin, kültürün etkisinin şair tarafından beklenmediği ve evlenmeye zorlanacağı vakte kadar kime aşık olacağını, kimi seveceğine karar verebilmesi, yani zihni tercihleri konusunda özgür bırakılması ancak eylem kısıtlamasına uğratılması. Bu zihni özgürlük ve eylem kısıtlamasının şair evliliğiyle birleşmesinin ve görücü evliliğin, istemediği bir şeye zorlanmanın şair için daha ağır olmasının nedeni kendi kendine düşünebilmesi, bir başka kadınla evlenmek istemesi.

3. Aynı tiyatro metni farklı reji ve farklı oyuncular tarafından sahnelense nasıl farklılıklar olabileceğini tartışınız.

• Cevap: Öncelikle yorum farkının olabileceğini söyleyebiliriz. Çünkü sergileyenlerin kendi anlayışları oyuna yansıyacaklardır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 128 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.