9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 97 (MESEM)

“9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 97 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 97 (MESEM)

Devlet Teşkilatı
Türkiye Selçukluları, devlet teşkilatının birçok alanında Büyük Selçuklu Devleti’ni örnek almıştır. Ancak Türkiye Selçuklu Devleti’nde merkezî otorite daha güçlüdür. Devlet teşkilatı; hükümdar, saray, hükümet (divan), hukuk (adalet) ve ordu unsurlarından oluşmuştur.

Hükümdar
Devletin başında Selçuklu ailesinden gelen ve “sultan” unvanını taşıyan bir hükümdar vardır. Ülke toprakları hükümdar ve ailesinin ortak malıdır. Hükümdar adına hutbe okutulması ve para bastırılması en önemli hükümdarlık ve bağımsızlık göstergesidir. Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı I. Mesut zamanında basılan bakır sikkeler günümüze ulaşan en eski sikkelerdir. Anadolu Selçuklu Devletinde ilk defa altın ve gümüş sikke bastıran II. Kılıçarslan’dır. Hükümdarlık belirtilerinden olan nevbet (davul), sarayın önünde her gün beş namaz vaktinde çalınmıştır.
Hükümdarlar, başlangıçta “sultan, şah” gibi unvanlar alırken İran kültürünün de etkisi ile zamanla “keykubat, keykavus, keyhüsrev” gibi Farsça unvanlar kullanmışlardır.

Ülke, yönetim bakımından eyaletlere ayrılmıştır. Sultanın melik (şehzade) unvanı verilen oğulları, yönetim tecrübesi kazanabilmeleri için “atabey” denen deneyimli devlet adamlarıyla birlikte eyaletlere gönderilmiştir. Sınır bölgelerini “uç beyleri” yönetmiştir. Uç beyleri, akınlar düzenlemek ve sınır boylarını korumakla görevlendirilmişlerdir.

Saray
Devletin yönetim merkezi olan saray aynı zamanda sultan, sultanın ailesi ve bazı görevlilerin yaşadığı yerdir. Saray teşkilatından “ulu hacip” sorumludur.

Devlet (hükümet) işleri tıpkı Büyük Selçuklularda olduğu gibi “Büyük Divan”da (Divan-ı Saltanat) görüşülüp karara bağlanmıştır. Büyük Divan’a bağlı olarak çalışan alt divanlar da vardır. Büyük Selçuklu Devletimden farklı olarak Türkiye Selçuklu Devleti’nde “Niyabet-i Saltanat” ve “Dîvân-ı Pervânegî” gibi divanlar da yer almıştır. Niyabet-i Saltanat, hükümdar başkentte olmadığı zamanlarda devlet işleri ile ilgilenmiştir. Pervaneci ise has ve ikta topraklarının kayıt defterlerini tutmakla görevlidir.

Hukuk (Adalet)
Türkiye Selçuklularında adalet teşkilatı seri ve örfi hukuk olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Seri hukuk sisteminin kaynağı İslam hukukudur. Evlenme, boşanma, nafaka, miras, hırsızlık gibi davalara kadılar bakmıştır. Kadıların başı olan “kadılkudât” bizzat sultan tarafından atanmıştır. Örfi hukuk sisteminin kaynağı ise hükümdar emirleri ve töredir. Devlete isyan etme, devlet düzenini bozma ve kanunlara uymama gibi siyasi suçlarla ilgili davalara “emîr-i dâd” bakmıştır.

Ordu ve Donanma
Türkiye Selçuklu Devleti’nin askerî teşkilatı Büyük Selçuklu Devletimde olduğu gibi başlangıçta boylar birliği esasına dayanmış, zaman içerisinde gulam (devşirme) sistemi yaygınlaşmaya başlamıştır.

Türkiye Selçuklu ordusunda başkomutana “beylerbeyi” veya “emîrü’l-ümerâ”, ordu komutanlarına ise “subaşı” denmiştir. Subaşılar, ayrıca emniyet ve asayişi sağlamaktan da sorumludur.

Türkiye Selçuklularında donanmaya da önem verilmiş; Sinop, Alanya, Antalya gibi şehirlerde tersaneler kurulmuştur. Donanma kumandanlarına “reisül-bahr” veya sahillerin kumandanı anlamına gelen “melikü’s-sevâhil” adı verilmiştir.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 97 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.