9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 22 (MESEM)

“9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 22 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 22 (MESEM)

Sözlü edebiyat yabancı etkilerden uzaktır. Dönemin şairleri olan ozanlar, şiirler söyleyerek edebiyat geleneğini yüzyıllarca yaşatmıştır. Şiirlerde hece ölçüsü, dörtlük ve yarım kafiye kullanılmıştır. Genellikle aşk, kahramanlık, doğa, ölüm, ayrılık gibi konular işlenmiştir. Sözlü edebiyat ürünleri; koşuk, sagu, sav ve destandır.

Yazılı edebiyat, VIII. yüzyılda dikilen Köktürk Yazıtları ile başlar. Türkçenin ilk yazılı metinleri olan bu yazıtlar Köktürkler tarafından taşlara yazılmıştır. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyuyuk adına dikilmiştir. Köktürk alfabesinin kullanıldığı yazıtlarda edebî değeri yüksek, gelişmiş bir dil vardır. Orhun Abideleri olarak da bilinen bu yazıtlardan başka, yazılı dönemden günümüze kalan Uygur metinleri de vardır. Uygur metinleri, Uygur alfabesi kullanılarak Buda ve Mani dinlerinin etkisiyle yazılmıştır. Sekiz Yükmek, Altun Yaruk ve Irg Bitig günümüze ulaşan en önemli eserlerdir.

2. İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı

751 yılında meydana gelen Talaş Savaşı’nda Türklerle Müslüman Araplar birlikte hareket ederek Çinlileri mağlup etmişlerdir. Bu zaferden sonra İslamiyet’i daha iyi tanımaya başlayan Türkler, Müslüman olmaya başlamıştır. Bu süreç IX, X ve XI. yüzyıllarda devam etmiş ve ilk Müslüman Türk devletleri kurulmuştur.

İslamiyet’in kabul edilmesiyle Türk kültür ve medeniyetinde değişimler yaşanmıştır. Bu değişim edebiyata da yansımıştır. Arap ve Fars edebiyatlarının etkisinde yeni bir Türk edebiyatı geleneği oluşmuştur. İlk eserlerin verildiği XI-XIII. yüzyıllara Geçiş Dönemi adı verilir. Bu dönemde eski Türk kültürüyle İslamiyet’in getirdiği kültür iç içedir. Karahanlı Türkçesiyle yazılan Geçiş Dönemi eserleri şunlardır:

a) Kutadgu Bilig: Mutluluk veren bilgi anlamına gelen eser, Yusuf Has Hâcip tarafından XI. yüzyılda kaleme alınmıştır. Devrin Karahanlı hükümdarına sunulmuştur. Türk edebiyatında aruz ölçüsünün ilk kez kullanıldığı eserdir. İlk mesnevi ve ilk siyasetname örneğidir.

b) Dîvânu Lugâti’t-Türk: XI. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eser, Türkçenin ilk sözlüğüdür. Türk dilinin yüceliğini göstermek ve Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır.

c) Atebetü’l Hakayık: Hakikatlerin eşiği anlamına gelen eser XII. yüzyılda yaşayan Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır. Eserde ahlaki ve dinî değerler öğütlenir.

ç) Divân-ı Hikmet: Ahmet Yesevi’ye ait olan eser, dinî ve tasavvufi değerleri anlatan bir kitaptır.

Geçiş Dönemi’nden sonra Türk edebiyatı, divan ve halk edebiyatı olarak iki kola ayrılmıştır. Klasik Türk edebiyatı olarak da bilinen divan edebiyatı, Arap ve Fars edebiyatlarının etkisiyle gelişmiştir. Aruz ölçüsünü kullanan divan şairleri, eserlerini ağır ve süslü bir dille kaleme almışlardır. Âşık veya ozan denilen halk şairlerinin meydana getirdiği halk edebiyatının dili ise sade ve yalındır. Halkın kültürünü ve yaşam tarzını yansıtan bu edebiyatın şairleri, saz çalarak söyledikleri şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.

3. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı

XIX. yüzyıldan başlayıp günümüze kadar gelen dönemdir. OsmanlI Devleti, 1839 yılında ilan ettiği Tanzimat Fermam’yla Batılılaşmayı resmî olarak başlatmıştır. Bundan sonra Batı kültürü ve medeniyeti Türklerin hayatına hızla girmeye başlamıştır. Çok geçmeden edebiyatta da değişimler yaşanmıştır. Roman, modern hikâye, Batılı anlamda tiyatro, makale gibi birçok tür Türk edebiyatına girmiştir. Şiirde yenilikler yaşanmış, dilde sadeleşmeye gidilmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nde ise edebî eserlerin hem sayısı hem de niteliği artmıştır.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 22 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.