İntak Konuşturma Sanatı Nedir, Özellikleri ve Örnekler

İNTÂK

Konuşturma. Konuşturma yeteneği olmayan varlıkları konuşturma sanatı. Genellikle teşhis sanatı ile birlikte kullanılır. Yalnız başına kullanıldığı da olur. Modern Türk şiirinde de bu sanatın sevilerek kullanıldığını görüyoruz.

********************

İntak Sanatına Örnekler

Bâtıl isteyü haktan ayrıldım

Boynuz umdum kulaktan ayrıldım

Şeyhî

Şeyhî, direkt eşeği konuşturur. O da, batıl isteyip haktan ayrıldığını, boynuz umarak kulaktan aldığını söyler. Bu şekilde birinci şahıs ağzından konuşma intak sanatının en iyi örneklerinden sayılır.

********************

Nazlı rüzgar konuşur anladığım bir dilde,

Sevdiğim şarkıyı söylerdi hafiften horular.

Fanili Nafiz Çamlıbel, Han Duvarları

Faruk Nafiz, rüzgarı anladığı dilde konuşturur ve korulara sevdiği şarkıları söyleterek intak sanatı yapar. Gerçi bu şiirde direkt olarak bir konuşma yoktur, fakat onların konuştuğuna dair işaret vardır. Zira teşhis sanatı ile intak sanatı bu beyitte iç içe geçmişlerdir.

********************

Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:

Tenimde bir yara işler gibisin.

Titrerim rüzgarlar heder vermesin.

Ahmet Kutsi Tecer, Hayatı, Şahsiyeti, Sanatı

Ahmet Kutsi Tecer, dal ile tomurcuk arasındaki bir diyalogdan söz ederek ve dalı direkt konuşturarak intak sanatının somut bir örneğini vermektedir.

********************

eski haleler eski bölümler ve eski çarşılar

bir coşkunluk diye bir odak diye bulsunlar beni

Turgut Uyar, Büyük Saat

Turgut Uyar, “içeri giren” yoksul kişiyi / Üzünç’ü konuşturarak intak sanatı yapar. Üzünç, tarihsel süreç içerisinde kendisine kimlik arayan birinci tekil kişili ve ideolojik / psikolojik bakış açılı bir anlatıcıdır.

********************

Kaç yıldır akarım bilmem pazar yerini

Dinle ak bakışlı çeşme söylüyor

Kaç yıldır akarım bilmem pazar yerini

Cemal Süreya, Sevda Sözleri

Cemal Süreya, bir çeşmeyi konuşturarak intak sanatı yapar. Çeşme “kaç yıldır aktığı halde pazar yerini bilmediğini” söylüyor.

********************

Akıl ersin ermesin sevdama

Senden yanayım dedi yeşeren dal senden yana

Arif Damar, Alıcı Kuşu Kardeşliğin

Arif Damar’ın sevdasına aklı erse de ermese de yeşeren dalın kendisinden yana olduğunu söyleyerek ona arka çıkıyor ve şair de bu arada teşhisle karışık intak sanatı yapıyor.

********************

Burnumu değiştirmek istedim

Daha güzel olmak için

Burnum bana dedi ki:

“Beni değil”

“Kafanı değiştir.”

Basri İmece,Örneklerle Tûrkçe ve Edebiyat Bilgileri

Basri imece, burnunu bir insan gibi kişileştirerek konuşturur. Güya ki şair burnunu değiştirmek / estetik yaptırmak istemiş de burnu buna karşı çıkarak, “beni değil, kafanı değiştir” demiş. Şair bu şekilde, intak sanatını da gerçekleştirmiş oluyor.