Kelime Sözcük Grupları Konu Anlatımı

SÖZCÜK (KELİME) GRUPLARI

Sözcük grubu, tek bir nesneyi veya hareketi birlikte karşılayan kelime topluluğudur. Sözcük grubunu oluşturan kelimeler arasında, belirten – belirtilen, tamlayan – tamlanan, asıl – yardımcı gibi ilişkiler bulunur.

1.İsim Tamlaması Nedir Örnekleri Soruları

 En az iki ismin oluşturduğu kelime grubudur. Grubu oluş­turan iki unsurdan biri tamlayan diğeri tamlanandır. İsim tamlamalarında genellikle önce tamlayan sonra tamlanan gelir.

Şair-in söz-ü

a) Belirtili İsim Tamlaması Nedir Örnekleri ve Soruları

Tamlayan ve tamlanan eki bulunan isim tamlamasıdır.

Gülün rengi, suyun sesi, ordu(n)un gücü, alevin acı(s)ı, kentin çehre(s)i.

b) Belirtisiz İsim Tamlaması Nedir Örnekleri ve Soruları

Tamlayan ekinin bulunmadığı isim tamlamasıdır.

 ağaç gölge(s)i, köy koku(s)u, yağmur dua(s)ı, okul yolu, sevgi seli

c) Zincirleme İsim Tamlaması Nedir Örnekleri ve Soruları

Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin isim tamlaması olduğu tamlamadır.

 ormanlar kralı-nın ses-i

2.Sıfat Tamlaması Nedir Örnekleri Soruları

Sıfat ve isimden oluşan kelime grubudur. Sıfat, ismin önüne getirilir. Önce gelen sıfat, tamlayan; sonra gelen isim ise tamlanandır.

Issız adam
Arka sıradakiler

Sıfat, birden fazla sözcükten oluşabileceği gibi, isim unsuru da birden fazla sözcükten (kelime grubundan) oluşabilir.

işlek bir cadde
evin önündeki ağaç simit
satan çocuklar
bahçede oynayan komşu çocuğu
güzelim bahar rüzgârı

oyun oynarken kolunu inciten okul arkadaşım

3.Edat Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Edat, kendinden önceki kelime veya kelime grubuyla öbekleşerek kelime grubunu oluşturur.

Edatlar şunlardır: gibi, göre, kadar, değin, dek, denli, dair, -e karşı, -den dolayı, -den ötürü, -den başka, -den önce, -den sonra, -e doğru, -e rağmen, beri, için, üzere, diye.

Senin için

Bana göre

Ondan başka

Baharda kuşlar gibi

Yeşil gözleri ile

Gezip tozmaktan başka

Haberlerde söylenenlere göre

Dün olanlara dair

Eski zamanlardan beri

Eli silahlı düşmana karşı

Çok çalıştığından dolayı

4.Bağlama Grupları Nedir Örnekleri Soruları

iki unsuru, “ve, ile, veya, hem… hem…, ne… ne…” gibi bağlaçlarla birbirine bağlanan kelime grubudur.

Babam ve oğlum

Leyla ile Mecnun

Sen veya ben

Hem suçlu hem güçlü

5.Ünlem Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Seslenme bildiren ünlemler ile bir isimden oluşan kelime grubudur.

Ey arkadaş
Hey balıkçı
Be adam

Yahu dostum

6.Unvan Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Bir şahıs adıyla bir unvan veya akrabalık isminden oluşan kelime grubudur. Şahıs ismi önce, unvan veya akrabalık ismi sonra gelir.

Ali Bey
Hasan Efendi

Nigâr Hanım

Oğuz Kağan

Cengiz Han
Hürrem Sultan

Kemal Paşa
Mehmet Onbaşı
Fatma yenge
Sevim teyze

Yusuf dede

İbrahim dayı

NOT

Unvan veya akrabalık adları başa getirilebilir.

Hoca Nasrettin

Dede Korkut

Profesör Aysu Erden

Kültür Bakanı Talat Sait Halman

Kraliçe Elizabeth

Dayı Kemal

Baba Nuri

7.Birleşik Fiil Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Kelime grubu, yardımcı fiille kurulan birleşik fiillerden oluşabilir:

Arz etmek

Söz etmek

Nazar eylemek

Zorunlu kılmak

Zannetmek

Kaybolmak

Kelime grubu özel (kurallı) birleşik fiillerden oluşabilir:

Görebilmek

Bakakalmak

Süregelmek

Düşünedurmak

Ağlayıvermek

Öleyazmak

Kelime grubu anlamca kaynaşmış birleşik fiillerden oluşabilir.

Zarar vermek

Peşinden gelmek

Sözünde durmak

Aklını kaçırmak

8.Fiil Grubuları(İsim-Fiil Grupları) Nedir Örnekleri Soruları

Fiil grubu, bir isim-fiil (-ma, -ış, -mak) ile ondan önce gelen unsurlarla oluşur. İsim-fiil, fiil grubunun asıl unsurudur.

Yazı yazmak, su içmek, canı istemek, günde üç beş saat çalışma, en güzel yıllarını boş geçirme, fırtınalı havada köprüden geçiş, en gizli korkularından kaçış, pirince giderken evdeki bulgurdan olmak.

9.Sıfat – Fiil Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Bir sıfat-fiil ile ona bağlı unsurlardan oluşan kelime grubudur. Grupta sıfat-fiil sonda bulunur, ona bağlı unsurlar önce gelir. Sıfat-fiil grubu, cümle içinde genellikle sıfat olarak kullanılır.

NOT

Sıfat-fiil ekleri: -An, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş

Denize giren (adam), onu ilk gördüğüm (gün), sultanlara yaraşır (bir tavır), saati kaybolan (çocuk), elleri
öpülesi (ihtiyar), modası geçmiş (ayakkabılar), gözü görmez (bir âşık).

Yeterlilik birleşik fiilinin olumsuzu da birleşik fiildir ve kelime grubu olarak kabul edilir: Onu görebildim. / Onu göremedim.

10. Zarf – Fiil Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Bir zarf-fiil ile ona bağlı unsurlardan oluşan kelime grubudur. Grupta sıfat-fiil sonda bulunur, ona bağlı unsurlar önce gelir. Zarf-fiil grubu, cümle içinde zarf olarak kullanılır

NOT

Zarf-fiil ekleri şunlardır: -ıp, -madan, -maksızın, -arak, -ınca, -alı, -dığında, -ken, -a/-e, -dıkça, -r …-mez,

-casına.

Sabahtan akşama kadar gezip, sağa sola koşa koşa, bütün camları temizleyerek, memleketten para gelince, arkasına bakmadan uzaklaşırken, kimseyle ayrıntılı konuşmadan.

11.Sayı Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Sayı grupları, tek kelimelik sayıların (on, yirmi, otuz, doksan, yüz, bin, milyon, milyar) “on”dan sonraki sayılarıyla kurulur.

On bir, yirmi beş, otuz iki, altmış sekiz, yüz yirmi, bin beş yüz…

12.Tekrar Grupları Nedir Örnekleri Soruları

Kelime grupları, aynen tekrarlarla kurulabilir: yeni yeni, sarı sarı, başka başka, büyük büyük

Kelime grupları eş ya da yakın anlamlı tekrarlarla kurulabilir:ezik büzük, ipsiz sapsız, saçma sapan, açık saçık, toz toprak, yana yakıla, ite kaka, deli dolu, falan filan.

Kelime grupları zıt anlamlı tekrarlarla kurulabilir:alt üst, içli dışlı, düşe kalka, bata çıka, eski yeni, büyük küçük, genç yaşlı, aşağı yukarı.

Kelime grupları ekli (ilaveli) tekrarlarla kurulabilir:iş miş, deniz meniz, adam madam

SORU

Herkes ne kadar birbirine benziyordu. Görüntüler, sesler, o seslerin arasında yükselen ve serseri bir kurşun gibi hedefini şaşırıp önüne çıkanı vuran sözler, o sözleri sorgulamaktan çoktan vazgeçmiş belki de bunu hiç öğrenmemiş zihinler nasıl da yineleyip duruyordu birbirini. Yüzünde anlayışlı bir tebessümle sessizce izliyordu bütün bu tekdüzeliği o. Ne kadar sıkıcıydı böyle olması ve ne kadar sıkıcıydı böyle olmaları. Oysa insan denen varlığın elindeydi “aym”laşmamak; başkalaşmaya çalışmadan “kendisi olarak” kalmak. Bunun çok büyük ve sürekli bir çaba gerektirdiğini biliyordu. Ama pes etmemek gerektiğine inanıyordu.

Yukarıdaki parçada aşağıdaki Sindan hangisi yoktur?

A) Edat Grubu

B) Zarf Fiil Grubu

C) Sıfat Fiil Grubu

D) Belirtisiz İsim Tamlaması

E) Birleşik Fiil Grubu

Verilen parçada edat grubu {kurşun gibi), zarf-fiil grubu (hedefinişaşırıp), sıfat-fiil grubu (önüne çıkanı vuran), birleşik fiil grubu (pes etmemek) kullanılmıştır. Parçada “seslerin arası” gibi belirtili isim tamlamaları kullanılmış, fakat belirtisiz isim tamlaması kullanılmamıştır. Doğru Cevap D’dir.CEVAP