Somutlama Nedir Örnekleri Cümleleri Özellikleri Kısaca Maddeler Halinde

SOMUTLAMA KONU ANLATIMI

Somutlama, soyutun somutlaştırılması demektir. Somutlamalar, genellikle kişileştirmelerle ve benzetmelerle yapılır. Somutlama eğretilemelerde de görülebilir.

“Felek önce yüzüme güldü sonra beni ağlattı.” cümle­sinde felek (talih, baht) soyuttur. Bu soyutluk insana ait özellikler olan “yüze gülme” ve “ağlatma” yönleriyle insana benzetilmiştir. Dolayısıyla soyut olan “felek”, “insan”a benzetilmekten kaynaklı kişileştirilmiştir, böylelikle de somutlanmıştır.

Bu cümlede soyutu somutlama vardır.

“Böldü bölük bölük dert beni.” dizesinde soyut olan “dert”, “bölme” yönünden kişileştirme yoluyla somutlanmıştır.

“Uslan artık deli gönül

Bak gelip geçiyor ömür.”

Bu ifadede soyut bir kavram olan “gönül” kişileştirme yoluyla somutlanmıştır.

“Yiğidin sevdiği güzel olursa

Ömrü ardından sökülür gider.”

Burada soyut bir kavram olan “ömür” bir yumağa benzetilerek somutlanmıştır.

“Bir kara trendir ölüm.” Benzeyen ve kendisine benzetilen öğeler cümlede bulunduğu için “güzel benzetme”nin söz konusu olduğu bu cümlede soyut bir kavram olan “ölüm” somut bir şey olan “kara tren”e benzetilmiştir. 0 halde soyut, benzetme yoluyla somutlanmıştır.

Soyut olan bazı durumların kolay kavranabilmesi için somutlamalardan yaralanılır. Somutlamalara özellikle deyimlerde sık rastlanır.

“Kabına sığamaz oldu son zamanlarda.”

“Yine mi bir çam devirdim?”

“İpin ucunu kaçırırsanız, hiç iyi olmaz.”

“Kendi yağıyla kavrulan bir aileydi.”

Somutlamanın olabilmesi için bir soyutun olması şarttır. Aksi halde sadece kişileştirme veya benzetmeler söz konusu olur.

“Ben bir ceviz ağacıyım Gülhaneparkı’nda.”

benzetmesinde benzeyen öge olan “ben” somuttur, kendisine benzetilen öge olan “ceviz ağacı” da somuttur.

o halde burada somutlamadan söz edilemez. Burada sadece benzetme vardır.

“Akşam loşluğunda deniz, gülümsüyordu bize.” 

kişileştirmesinde benzeyen öge olan “deniz” somuttur ve yine somut olan “insan”a benzetildiği için somutlaşmadan söz edilemez.

“Eridim bir güzelin yüzünden.”

cümlesinde ise psikolojik durum “erimek’te somutlanmıştır.

SORU

Aşağıdakilerden hangisinde somutlama yapılmamıştır?

A) Aşk, bir askerdir sabahları, yalnız ve hüzünlü.

B) Garip bir kuştu gönlüm de saçına kondu gönlüm.

C) Sayılı günler tükendi, yolun sonu görünüyor.

D) Zaman, bir atlı gibi koşuyor bilinmeyene.

E) Burada insan toprak gibi, güneş gibi, deniz gibi bereketli.

CEVAP

A seçeneğinde aşk soyuttur ve askere benzetilerek somutlanmıştır. B’de soyut olan “gönül” bir “kuş”a, C’de “ömür” “yol”a, D’de ise “zaman” soyutluğu bir “atlı’ya benzetilerek somutlanmıştır. E seçeneğinde de “insan”; “toprak”, “güneş” ve “deniz”e benzetilmiştir. Ancak, bir benzetme söz konusu olmasına rağmen benzeyen öge (insan) soyut değil, somuttur. Dolayısıyla E seçeneğinde somutlama yoktur. Doğru cevap E’dir.