Kitap Cevapları TIKLA
Soru Sor TIKLA
Yeni Türk Edebiyatı

Tanzimat Fermanı ve Getirdiği Değişim Süreci

Tanzimat Fermanı ve Getirdiği Değişim Süreci

Tanzimat Fermanının Getirdiği Yenilikler

3 Kasım 1839’da Gülhane Parkı’nda Hariciye Nazın Mustafa Reşit Paşa tarafından okunan Tanzimat Fermanı Osmanlı Devleti’nin yüzünü Batı’ya dön­düğünün ve yenileşme yolunda Batı’nm örnek alındığının dünyaya resmen ila­nıdır. Osmanlı Devleti yüzyıllar içinde vazifesini kaybeden, hareketliliğini yitir­miş kurumlarını Batı merkezli bir yenileşmeye tabi tutacaktır. Tanzimat kelime anlamıyla “düzenlemeler” demektir. Düzeltilecek temel kurumlar, devletin geli­şimine hizmet edecek ve ekonomik, askeri, sosyal alanda yaşanan çürümüşlüğe çare olacaktır. Hazırlıklarına II. Mahmut zamanında başlanan Tanzimat Fermanı,

Mahmut’un oğlu Abdülmecit’in tahta geçişinin ilk aylarında, Abdülmecit’in de hazır bulunduğu, azınlık temsilcileri ve yüksek bürokratların huzurunda okun­muştur. Fermanda yer alan bazı ifadeler aynı zamanda devletin öz eleştiriye yö­neldiğini gösterir. Önce sorun tespit edilir ve meselelerin çözüm önerileri sunulur.

Fermanda yer alan “Yüz elli sene vardır ki… evvelki kuvvet ve mamuriyyet bilakis zaaf ve fakra mübeddel olmuş” ifadesi devletin gerilemeye başladığı dönemi tespit eder. 1839’un yüz elli yıl öncesi 1689’a karşılık gelir ki bu tarih Karlofça antlaşmasının imzalandığı 1699’a yakındır. Osmanlı Devleti’nin Avru­pa’da toprak kaybettiği ilk antlaşma olan Karlofça, bu yönüyle devlet sistemi­nin de işlevlerini yerine getirmemeye başladığı tarihtir. Ferman’m hemen giriş cümlesinde devlet kurumlarının işlevini yitirmesine sebep olarak gösterilen ifade de oldukça önemlidir: “ahkam-ı celile-i Kur’aniyye ve kavanin-i şer’iyyeye ke­maliyle riayet olunduğundan…devlet gücünü muhafaza ediyordu. Ancak yüz elli seneden beri devlet, şer’i kanunlardan ve Kur’an-ı Kerimin hükümlerinden uzaklaştığı için gücünü kaybetmiştir. Bu ifade sadece devlet kurumlarındaki yoz­laşmayı değil aynı zamanda sosyal yapıdaki ahlaki, ailevi ve hukuk alanındaki bozulmaya da işarettir. (Abadan, 1999: 38-39)

Tanzimat Fermanı, şu alanlarda düzenleme yapılacağını bildirir:

Öncelikle; Osmanlı sınırlan içinde yaşayan bütün teb’anm ırz, can, namus ve mal güvenliği teminat altma alınacaktır. İnsan hayatı için en önemli şey huku­kun güvencesi altında kendini emniyette hissetmektir. Bu sebeple hukuk alanında yeni düzenlemeler yapılacaktır. Can ve mal güvenliğinin olmadığı bir ortamda halk da devletten soğuyacaktır.

İkincisi; devletin sağlıklı bir şekilde varlığım devam ettirmesi için belli başlı gelir kaynaklarına sahip olması gerekir. Bunun için de halktan vergi toplanmak­tadır. Vergi toplama usullerinde yeni düzenlemelere gidilecektir. Herkesin gelir ve bütçesine göre vergi toplanacaktır.

Üçüncüsü; askerlik hizmetinin yeniden düzenlenmesi gerekir. Paralı asker­likte yapılacak düzenlemelerle askerlik süresine sınırlandırma getirilmekte, bir bölgeden nüfusa göre asker istenilmektedir.

Dördüncüsü; hukuk sisteminde birtakım yenilikler yapılmaktadır. Hiç kimse mahkemeye çıkarılıp yargılanmadıkça gizli ya da açık idam cezasına çarptılmayacaktır. Yine yargılanıp suçu sabit olmadan mal ve mülküne el konulmayacaktır. Ayrıca rüşveti önlemek için caydırıcı kanunlar çıkarılacaktır. (Kolcu, 2004: 16- 17)

Tanzimat Fermanı ile ilk defa Padişah kendi isteği ile yetkilerini kısıtlamak­ta, hukukun her şeyden üstün olduğunu kabul etmektedir. Bu durum devlet yö­netimi içinde önemli değişiklikler getirir. Sultan Abdülaziz’in bazı uygulamaları dışında yönetim bir nevi Tanzimat bürokratlarına teslim edilir. Belirtilen mad­delerin hayata geçirilip geçirilmediğini denetleyen Tanzimat mahkemesi kuru­lur. Bu bir çeşit anayasa mahkemesi görevi üstlenir. Tanzimat sosyal hayatta da önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Sosyal hayatta yaşanan değişiklikleri edebi metinler, gazete ve mecmualar üzerinden takip etmek mümkündür. Zira artık siyasi ve sosyal gündem hakkında bilgi sahibi olan, vatandaşlık bilincine doğru ilerleyen bir halk vardır.

2024 Ders Kitabı Cevapları
🙂 BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER, PAYLAŞ!
0
happy
0
clap
0
love
0
confused
0
sad
0
unlike
0
angry

Bir yanıt yazın

**Yorumun incelendikten sonra yayımlanacak!