Toplumcu Gerçekçi Şiirin Genel Özellikleri

1940 Kuşağı Şiirinin Özellikleri

Toplumcu Gerçekçi Şiir Hakkında Bilgi

Toplumcu Gerçekçi Şiirin Temsilcileri ve Sanat Anlayışı

Marksist estetiğe bağlı olan toplumcu gerçekçiler, sanat anlayışlarını sınıf çatışması teorisi üzerine inşa etmişlerdir. Eserlerinde genellikle altyapıyı oluştu­ran emekçi sınıfın sorunlarına yönelmişlerdir. İşçi sınıfı, köy hayatının sorunları 1940 kuşağının işlediği temel sorunlardır. Sanatı ve estetik değeri geri plana atan toplumcu gerçekçiler her şeyden önce içeriğe önem vererek ideolojik söylemi ön plana çıkarmışlardır. Slogana dönüşen şiir, düşünceyi yaymayı amaç edinir. Günlük siyasi meseleler şiire taşınmıştır. (Gülendam, 2010: 216-238)

Nazım Hikmet’in 1920Terden itibaren yayımladığı şiirler, sadece kendisin­den sonra gelen kuşağı değil, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde sosyalist anlayışa bağlı toplumcu şairlerin tamamım derinden etkilemiştir. 1940 Kuşağı olarak bili­nen Toplumcu Gerçekçi kuşak dünya görüşüne bağlı olarak kendine Nazım Hikmet’i örnek alsa da onu geçecek veya geliştirecek bir eser üretemez. Bu dönem şairleri genellikle, slogana dayalı, estetik değeri zayıf köy hayatım yansıtmaya çalışan şiirler yazmışlardır. Kırsalı tasvir ederken gerçekçiliğe bağlı kalmaya ça­lışmışlar, ancak şiirin temelinde yer alan gerçekliği belli bir imge düzeyi içinde, kalıcı sembollerle aktarmayı tercih etmediklerinden dolayı manzum hikâyenin ötesine geçememişlerdir. Doğrudan anlatım, anlamın her şeyin önünde tutulması, okura mesaj verme kaygısı şiir estetiğini zedeleyen unsurlardır.

1940 kuşağı toplumcu gerçekçi anlayışın başlıca temsilcileri ve eserleri şun­lardır:

• Rıfat İlgaz (1911-1993): Yarenlik (1943), Sınıf (1944), Yaşadıkça (1947)
• Cahit Irgat (1916-1971): Bu Şehrin Çocukları (1945), Rüzgârlarım Konuşu­yor (1947)
• Kadir (1917-1985): Tebliğ (1943), Hoş Geldin Halil İbrahim (1959)
• Ceyhun Atuf Kansu (1919-1978): Bir Çocuk Bahçesinde (1941), Bağbozu­mu Sofrası (1944), Çocuklar Gemisi (1946)
• Suat Taşer (1919-1982): Bir (1943), Hürriyet (1945), 1943 (1943),
• Niyazi Akıncıoğlu (1919-1979): Haykırışlar (1938),
• Enver Gökçe (1920-1981): Dost Dost îlle Kavga (1973)
• Mehmet Kemal (1920-1998): Birinci Kilometre (1945)
• Nevzat Üstün (1924-1979): Oluş (1946), Yaşadığımız Devre Dair Şiirler (1951)
• Arif Damar (1925-2010): Günden Güne (1953), İstanbul Bulutu (1958) Mehmet Başaran (1926-…): Ahlat Ağacı (1953)
• Talip Apaydın (1926-…): Susuzluk (1956)
• Şükran Kurdakul (1927-2004): Tomurcuk (1943), Zevklerin ve Hülyaların Şiirleri (1944)
• Ahmet Arif (1927-1991): Hasretinden Prangalar Eskittim (1977)
• Ömer Faruk Toprak (1929-1979): İhsanlar (1943), Hürriyet (1945)