Yenişehirde Bir Öğle Vakti

Sevgi Soysal’ın romanı (1973)

• Olay 27 Mayıs 1960 devrimine yakın tarihlerde bir öğle vakti Ankara’nın en işlek semtlerinden Yenişehir’de başlar. Kitabın ilk iki cümlesinde, büyük bir gürültüyle devrilecekmiş gibi sallanan bir kavaktan, ama her an oluşan, değişen şeyleri görmeyenlerin bu sallanışı sezmediklerinden söz eden yazar, bu kısa değinmeden sonra hemen, romanı dolduran kişilerin anlatımına geçer. Çürük kökleri üzerinde daha fazla duramayan kocamış kavak, ancak romanın son sayfasında, itfaiyecilerin herhangi bir kazayı önleme çabalarına rağmen, bir şeyden haberi olmayan kapıcı Mevlut’un üstüne devrilecektir. Bu alegorik çerçeve içine romancının yerleştirdiği, hayatlarını anlattığı belli başlı kişiler; emekli öğretmen Hatice Hanım, tezgâhtar Ahmet, profesör Salih Bey, karısı Mevhibe Hanım, çocukları Doğan, Olcay ve başkalarıdır. Doğan’la kızkardeşi Olcay, evlerinin sevgisizlik duvarları içinde büyümüş, anne ve babalarına olduğu gibi, birbirlerine de tam yaklaşamamışlardır. Bir işçi oğlu ve Hukuk öğrencisi olan Ali, Doğan ve Olcay’la arkadaş olur; Olcay’a karşı duyguları zamanla sevgiye dönüşmüştür. O yılların gençlik ve öğrenci hareketlerine bir yaklaşım ve yorum sağlamada, romancı bu üç gençten yararlanır. • 1974 Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazanan eser üzerine iki değerlendirme, Vedat Günyol’un Çalakalem (1976) ve Fethi Naci’nin Edebiyat Yazıları (1976) kitaplarındadır.