Kitap Cevapları TIKLA
Soru Sor TIKLA
Kitap Özetleri

Yusuf Akçura Ulûm ve Tarih Kitabının İncelemesi Ana Fikri Konusu Özeti

Yusuf Akçura Ulûm ve Tarih Kitabının İncelemesi

Yusuf Akçura Ulûm ve Tarih Kitabının Ana Fikri

Yusuf Akçura Ulûm ve Tarih Kitabının Konusu

Yusuf Akçura Ulûm ve Tarih Kitabının Özeti

Eser bir dibâce ile başlar. Bu dibacede İslam medreselerinin hemen hepsinde olduğu gibi Rusya’daki Müslüman medreselerinin de ilimleri tarif ve tasnif etme noktasında beş altı asır öncesinin usullerini kullandıklarını, bu sebeple de Müslümanların genel olarak ilmi, çalışma ve faaliyetlerde yerlerinde saydıklarına dikkatleri çeker.

“Halbuki beş altı yüzyıldan beri fikr-i beşer sukun ve atalet üzerinde bulunmayıp terakkî ve tekâmül etmiş olduğundan beşeriyet-i mütefekkirenin nazarı bir hayli değişmiştir.”

Ulum ve Tarih adlı kitap, yazarın Rusya’da bir İslam medresesinde tarih ve coğrafya dersleri okutması sırasında anlattığı tarih bilgisi ve ilimler hakkında yaptığı açıklamaların birleştirilmiş ve neşre hazırlanmış halidir. Bu derslerinde kendi yorumlarının yanında ecnebi âlimlerin sözleri ve düşüncelerinden de alıntılar yapmıştır. Alanında böyle bir eksikliği hisseden Akçura’nın, bu eksikliği doldurmada faydalı olacağını düşündüğü fikirleri yayımlamak istemesiyle sonunda bu kitap ortaya çıkmıştır diyebiliriz.

Kitap kendi içinde iki kısma ayrılır. Bu kısımları yazar, numara vererek birbirinden ayırmıştır. Birinci kısım; ‘Ulum ve Tarih’ adını taşırken, ikinci kısım sadece numaralandırılmış ayrı bir başlık verilmemiştir. Kitapta anlatılan konular özetle şu soruların cevaplarını ihtiva etmektedir: ‘Zamanımızda ilmi nasıl tarif ediyorlar?’, ‘İlmi nasıl tasnif kılıyorlar?’, ‘Muhtelif ilimler ve usulleri nelerdir?’, ‘Bu muhtelif ulum arasında tarih var mıdır?’…

O, kendi okuduğu ve anladığı şekli ile ilmi şöyle tarif etmiştir:

“…her ilmin gayesi eşyayı tarif kılmaktır. Eşyayı tarif kılmak ise kanunlarını bulmak demektir. Bu halde her ilmin kanunları vardır…”  Daha sonra ilimleri, Aristo’nun ayırdığı şekli ile tasnif eder:

“İlm-i mantık, ilm-i beyan, ilm-i aruz, ilm-i ahlak, ilm-i siyaset, ilm-i ruh, ilm-i hikmet…” bu ayrımdan sonra ise üçe ayırdığı genel tasnifi verir:

  1. Ulûm- Riyâziye
  2. Ulûm-ı Tabîbiye
  3. Ulûm-ı Ahlakiyye

Bundan sonraki sayfalarda; bu tasnif ettiği ilimleri teker teker açıklar, onlar hakkında örnekler ile zenginleştirilmiş ayrıntılı bilgiler verir. “Ulûm-ı riyâziye; adedler ve şekiller arasındaki kanunları tahriye eden ve bildiren âmillerdir.” “Ulûm-ı riyâziyenin usulü ispattır.”

İlm-i tabibiye’ye zaman ve mekânda oluşmakta olan maddi hadiseler olarak bakarken, her tabi kanunu bir hadise veya hadiseler mecmuasıyla ona sebep olan bir olay veya olaylar mecmuası arasındaki münasebete bağlar. Buna Hz. Süleyman’ın bir sözünü örnek gösterir. “Güneş altında yeni bir şey yoktur.”

Yazar, ahlak ilmi için diğer ilimlerdeki gibi kesin çizgiler koyamaz. Bir Batılı düşünürün sözleri ile ahlak ilmini şöyle açıklar: “Mevzuları faaliyet-i beşeriyenin ihtiyârî veya gayr-i ihtiyârî hâsılâtının kanunlarını keşf etmekten ibâret olan ulûmdur.”

Bu tasnifleri geniş olarak açıkladıktan sonra tarih ilmi hakkında ayrıntılı bilgiler sunar. Tarih ilminin anlatıldığı bölüm ikinci kısımdadır ve bu kısımda Akçura; tarih insan ilişkisi, tarihin diğer ilimler ile olan münasebebeti, tarih ilmi içindeki alt ilim dalları, tarih ilminin usulleri, yazılırken dikkat edilmesi gerekenler, bir ülkenin geleceği için tarih ilminin önemi gibi mevzulara değinir.

“Şükürler olsun ki dünyada bizim tarihimize, Türk tarihine, çalışanlar büsbütün yok değildir. Bunlar da ale’l-umum Şark tarihiyle iştigal eden Avrupalılar, müsteşriklerdir.”

Yusuf Akçura, bizim kendi milletimizce baştan sona kapsamlı bir tarihimizin yazılamayışının çok üzücü olduğunu hatırlattıktan sonra, tarih yazılırken verilen bilgilerin anlaşılır bir dille oluşturulmasının çok önemli olduğunu söyler. Özellikle öğrencileri yormayan fakat onları bi’l-fiil iştirak ettirerek yorum yaptıran tarihin öğretici olduğunun altını çizer.

2024 Ders Kitabı Cevapları
🙂 BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER, PAYLAŞ!
0
happy
0
clap
0
love
0
confused
0
sad
0
unlike
0
angry

Bir yanıt yazın

**Yorumun incelendikten sonra yayımlanacak!