10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 156

“10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 156 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 156

Kapitülasyonlar

Avrupalıların kendi ülkeleri dışında sürekli ya da geçici olarak ülkesinde bulundukları devletin kanunlarına değil de kendi devletlerinin kanunlarına tabi olmak biçiminde elde ettikleri ayrıcalıklarla, ticaret ve gümrük konularında elde ettikleri kolaylıklar ve ayrıcalıklar düzenine kapitülasyon denilmektedir.

Başka bir ifade ile kapitülasyonlar, Avrupa’daki Hristiyanların bir İslam ülkesinde geçici veya devamlı bulunmaları durumunda can ve mal güvenliğine sahip olarak yaşayabilmeleri için Müslüman hükümdarlar tarafından bu Hristiyanlara verilen imtiyazlardır. Bu imtiyazlar daha çok Osmanlı padişahları tarafından uygulanmış ve XX. yüzyıla kadar geçerliliğini sürdürmüştür.
Kapitülasyonlar adli, idari, ticari ve mali konuları kapsamıştır. Osmanlı Devleti kuruluş yıllarından itibaren birtakım mali ve siyasi amaçlarla bazı devletlere çeşitli imtiyazlar vermiştir. Osmanlı’nın toprakları üzerinden transit geçen ve ihraç edilen mallardan vergi alarak hazineye gelir sağlamak kapitülasyonların amaçları arasındadır.

Kapitülasyonların siyasi amacı ise devletin emniyet ve çıkarlarını korumak için Batılı devletleri birbirlerine karşı kullanmak ve verilen imtiyazlarla bu devletlerin kendisine saldırmalarını önlemektir. Orhan Gazi Dönemi’nde Osmanlı Devleti, İtalyan şehir devletlerinden Venedik ile Cenova devletlerini verdiği imtiyazlarla kendi tarafına çekmiştir. Osmanlı Devleti, Venedik ile yaptığı mücadelede Cenova’yı kendi tarafına çekmiş ancak Venedik ile olan ilişkilerin sonlanmaması için Venedik’in ihtiyaç duyduğu çeşitli malların ihracatına da izin vermiştir.

Osmanlı Devleti, ilk ahitnameyi (kapitülasyon) 1353’te Rumeli’ye geçtiklerinde Venedik ile savaş hâlinde olan Cenevizlilere vermiştir. Yıldırım Bayezid Dönemi’nde Venedikliler, kapitülasyon elde etmek istemişlerdir. I. Bayezid ise ticaret imtiyazını bir diplomasi aracı olarak kullanmış ancak Venediklilere hububat ithali ve Üsküdar’a yerleşme izni vermemiştir. Fetret Devri’nde Süleyman Çelebi; Venedik, Bizans, Ceneviz ve Rodos Şövalyeleri’nin olduğu ittifaka imtiyazlar vermiştir.

Fatih Sultan Mehmet, Venedik’ten gelebilecek saldırıların önüne geçebilmek için Venediklilere İstanbul’da oturma izni vermiş ve Venedik tüccarlarına da gümrük vergisinin diğer tüccarlardan daha az ödenmesi koşuluyla ticaret yapma hakkını tanımıştır. Osmanlı Devleti, 1498 yılında Venediklilerle savaşa girmeden önce Napoli Kralı’na imtiyazlar vermiştir. Venediklilere 1513 ve 1524 tarihlerinde de imtiyazlar tanınmıştır.

XVI. yüzyılda Alman İmparatoru Şarlken, İspanya ve İtalya’nın bir kısmı, bugünkü Fransa’nın kuzey ve doğusunda yer alan bazı toprakları ve Avusturya’yı elinde tutuyordu. Etrafı çevrili hâle gelen Fransa ise bu durumdan oldukça rahatsızdı. Bu rahatsızlık bir süre sonra savaşa dönüşmüştür. Savaştan Şarlken galip çıkmıştır.

Osmanlı Devleti, 1540 yılında Venediklilerin imtiyazlarını genişletmiştir. 1570 yılında Venedik Devleti’nin elinde bulunan Kıbrıs’ı almak için hazırlıklara başladığında Fransa ile iyi ilişkiler kurması gerekiyordu. Bu doğrultuda 1569 yılında Fransa’ya verilen kapitülasyonlar genişletilmiştir. Daha sonra Fransa’nın İspanya’nın etkisi altına girmesiyle Osmanlı Devleti, güçlenen İspanya’ya karşı İngiltere’ye kapitülasyon vererek İngiltere’yi kendi safına çekmiştir. Akdeniz’de

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

10. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 156 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.