9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 172 (MESEM)

“9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 172 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 172 (MESEM)

Prut Savaşı ve Prut Antlaşması (1711)

Çar I. Petro’nun hedefleri doğrultusunda Rusya, İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi’ni alarak Karadeniz’e adım atmıştır. Baltık Denizi’ne inebilmek için bölgenin güçlü devleti olan İsveç’le mücadele eden I. Petro, onları Pol- tova Savaşı’nda (1709) yenilgiye uğratmıştır. İsveç Kralı XII. Sari (Demirbaş Sari) Osmanlı Devleti’ne sığınmıştır. Ruslar, XII. Şarl’ın kendilerine teslim edilmemesini bahane ederek Osmanlı Devleti’ne karşı toprak ihlallerinde bulunmuş ve bu durum, Osmanlı-Rus savaşının başlamasına neden olmuştur. Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Rus ordusunu yenilgiye uğratmıştır. Savaşın sonunda yapılan Prut Antlaşması’na göre,
• Azak Kalesi Osmanlı Devleti’ne verilecektir.
Rusya İstanbul’da daimî elçi bulundurmayacaktır. Rusya Lehistan’ın iç işlerine karışmayacaktır.
XII. Sari, ülkesine dönebilecektir.
Prut Antlaşmasıyla birlikte İstanbul Antlaşmasında kaybedilen yerler geri alınmıştır. Bu durum, Osmanlı Devleti’nde Karlofça Antlaşması ile kaybedilen yerlerin de geri alınabileceği düşüncesini doğurmuştur.

Kuzeyi buzlarla kaplı olan Rusya’nın güneyinde ise Osmanlı Devleti vardır. Bu nedenle Avrupa’nın güçlenen devletleri gibi deniz ticaretinden pay almak isteyen fakat ticarete uygun limanları bulunmayan Rusya, sıcak denizlere ulaşabilmek için Osmanlı Devleti ile mücadeleye başlamıştır.

Prut Antlaşmasından memnun olmayan Rusya, batıda Avusturya ile ittifak yaparak Azak Kalesi ve Kırım’a saldırmıştır. Bunun üzerine Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş ilan etmiştir (1736). Avusturya’nın da dâhil olduğu savaşı Osmanlı Devleti kazanmıştır. Fransa’nın araya girmesiyle Belgrad Antlaşması (1739) imzalanmıştır.

Belgrad Antlaşması’na göre,
• Rusya, işgal ettiği bütün yerleri Osmanlı Devleti’ne bırakacaktır.
• Rusya Karadeniz’de savaş ve ticaret gemisi bulunduramayacaktır.
• Azak Kalesi yıkılarak bölge Rusya’ya bırakılacaktır.

Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin
XVIII. yüzyılda imzaladığı kazançlı son antlaşmadır. Antlaşmaya ara buluculuk yapan Fransa ise kapitülasyonlardan süresiz yararlanma hakkı elde etmiştir.

Belgrad Antlaşması sonrasında yayılmacı politikalarını devam ettiren Rusya, Lehistan’ın iç işlerine karışmaya başlayınca Leh milliyetçileri Osmanlı Devleti’nden yardım ve himaye istemiştir. Osmanlı Devleti’nin bu isteği kabul etmesi ve Rus askerlerinin Osmanlı topraklarına girip katliam yapması üzerine Sultan III. Mustafa, Rusya’ya savaş ilan etmiştir. 1768 yılında başlayan Osmanlı-Rus savaşı altı yıl sürmüştür. Osmanlı ordularının ağır kayıplar verdiği savaşlar devam ederken Rus donanması Baltık Denizi’nden geçerek İngilizlerin de yardımıyla Akdeniz’e girmiş ve 1770 yılında Çeşme limanında bulunan OsmanlI donanmasını yakmıştır. Karada ve denizde Ruslara karşı ağır yenilgiler alan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kalmış ve çok ağır şartlar içeren Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) imzalanmıştır.

Küçük Kaynarca Antlaşması’na göre,
• Kırım bağımsız olacak ancak Kırım halkı dinî açıdan Halife’ye bağlı kalacaktır.
• Ruslar, Karadeniz’de donanma bulundurma hakkına sahip olacaklardır.
• Rus gemileri Boğazlardan serbestçe geçebilecek ve Rus tüccarlar Osmanlı kara sularında ticaret yapabileceklerdir.
• Fransa ve İngiltere’ye tanınan kapitülasyonlardan Ruslar da yararlanacaktır.
• Ruslar, İstanbul’da sürekli elçi bulundurabilme hakkını yeniden elde edecektir.
• İstanbul’da bir Ortodoks kilisesinin inşasına izin verilecek ve Rusya bu kilisenin himayesini üstlenecektir. Osmanlı Devleti, Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecektir.
Küçük Kaynarca Antlaşması sonucunda, halkı Müslüman ve Türk olan bir toprak parçası (Kırım) ilk defa kaybedilmiştir. Kırım’ın kaybedilmesi ile Karadeniz’in Türk gölü olma özelliği de son bulmuştur. Ayrıca Ortodoksları himaye hakkı kazanan Rusya, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışma fırsatını da elde etmiştir.

Rusya’nın Küçük Kaynarca Antlaşması ile elde ettiği haklar Osmanlı Devleti’ni nasıl etkilemiştir? Yorumlayınız.

• Cevap: Rusya’nın boğazlar, Karadeniz ve Kırım konusunda birçok söz hakkına ve geçiş hakkına sahip olması Osmanlı’nın diğer devletlere karşı da ufak değişiklikler yapabileceğini göstermiş ve Osmanlı’nın kendi topraklarındaki üstünlüğü azalmaya yüz tutmuştur.

9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 172 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.