Seyrani Kimdir, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Seyrani
XIX. yy. halk şairlerinden, 1807-1866, doğ. ve ölm. Everek (Develi)
• Bir mahalle imamı olan Cafer Efendi’nin oğlu Mehmed Seyranı, iki yıl kadar medrese öğrenimi gördü, Abdülmecid devrinde (1839-1861) İstanbul’a geldi, yedi yıl oturduğu İstanbul’da devrin büyüklerini hicvettiği için kovuşturmaya uğrayarak yurduna dönmek zorunda kaldı, hayatının bundan sonrası yoksulluk içinde geçti.
• Aruzla yazılmış, sayıca az şiirlerinde ağır bir dil, pürüzlü, ahenksiz bir şekil kullanan, divan şiiri geleneklerine uymaya çalışan Seyranî’nin asıl başarısı; hece ile âşık tarzında yazdığı koşma, semaî, destan, nefes ve devriyelerinde görülür. Yergi ve mizah şiirimize kuvvetli örnekler kazandırmış olan, çağının kavramış, çökmüş anlayışlarıyla, ham sofular, değersiz devlet adamlarıyla pervasızca alay eden şair, kendi dert ve acılarını dile getirdikçe de içli ve derindir; benzetme ve buluşlarında, kafiyelerinde orijinal oluşuyla da dikkati çeker.
• Seyranî’nin şiirleri ilk defa Ahmet Hâzım tarafından derlenip yayımlanmıştı (Sanihâî-ı Seyranı, 1924); sonradan başka araştırıcılar tarafından da bastırıldı, biri Varlık Yaymları’nda: Dertli-Seyranî (haz. Cahit Öztelli, 1953), öbürü Maarif Kitaphanesi’nde: Develili Seyranı (haz. Haşim Nezihi Okay, 1963).