10. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 106

10. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 106 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 106

2.) Bitki Tırtıl ← Kuş ← Yılan şeklinde çizilmiş bir besin zincirinde hata var mıdır? Cevabınızı gerekçeleriyle yazınız.

• Cevap: Besin zinciri oluşturulurken okların yönü enerjinin aktığı yönü göstermelidir. Şekilde okların yönü ters çizilmiştir.

3.) Güneşten gelen enerjinin 1.000.000 kj olduğu bir enerji piramidi oluşturunuz. Tırtılın domates bitkisinden kazandığı enerji ile yılanın kuştan kazandığı enerjiyi karşılaştırınız. Cevabınızı gerekçeleriyle yazınız.

• Cevap:

Güneşten gelen enerjinin 1.000.000 kJ ise 1. trofik düzeyde bulunan bitkilere geçen enerji 100.000 kj, 2. trofik düzeyde bulunan canlılara geçen enerji 10000 kj, 3. trofik düzeyde bulunan canlılara geçen enerji 1000 kj, 4. trofik düzeyde bulana canlılara geçen enerji 100 kj olur. Enerji miktarının her basamakta %10’u bir üst basamağa geçmiştir. Diğer kısmı ise canlıların hayatsal faaliyetleri için kullanılmış, bir miktarı ısı şeklinde açığa çıkmış, bir miktarı ise sindirilemeyen besinlerde kaldığı için bir sonraki basamağa aktarılamamıştır. 2. trofik düzeyde bulunan tırtıl ile 4. trofik düzeyde bulunan yılanı karşılaştırırsak tırtılın kazandığı enerji miktarı yılandan çok daha fazladır.

4. Besin piramidinde enerjinin %10 gibi bir kısmı üst basamağa geçerken kalan %90’lık kısma ne olduğunu metinden de faydalanarak açıklayınız.

• Cevap: Olası cevap: Bitkiler güneşten gelen enerjinin çok az bir kısmını kendi yapısına katabilir. Canlılar aldıkları bu enerjinin bir kısmını kendi metabolik faaliyetleri için kullanır. Bu sırada enerjinin bir kısmı ısı olarak açığa çıkar. Enerjinin bir kısmı da sindirileme- yen selüloz gibi moleküllerin yapısındaki kimyasal bağlarda saklı kalır. Besin piramidinin bir üst basamağına çıkıldıkça bu sebeplerle %90’ lık enerji aktarılamaz.

5.) ABDde yaban hayatı biyologları 1950 ve 1960’larda birçok avcı kuşun özellikle kel kartal, karabatak, balık kartalı ve kahverengi pelikan gibi balık yiyenlerin popülasyonlarında endişe verici düşüşler tespit etmişlerdir. Bu en üstteki avcılar hiçbir zaman çok yaygın değildir, bu düşüş kahverengi pelikan ve kel kartal dahil bazılarını yok olmanın eşiğine getirmiştir. Bu kuşların yaşadığı sucul ekosistem, böceklerin kontrolü amacıyla nispeten düşük miktarlarda DDT ile ilaçlanmıştır. Bilim adamları avcı kuşların vücutlarındaki DDT’nin suda bulunan konsantrasyonunun 1 milyon katı olduğunu bulduklarında çok şaşırmışlardır. Bu durum, toksik maddelerin adım adım yükselen beslenme seviyelerinde artan yüksek konsantrasyonlarda biriktiği bir işlem olan biyolojik birikimin keşfi ile sonuçlanmıştır.

a) Tırtılın bulunduğu karasal ekosistemin sıtma hastalığını kontrol altına almak amacıyla DDT ile ilaçlandığını düşünürsek metindeki bilgilerden de faydalanarak DDT birikimi en az ve en fazla hangi canlılarda olur? Gerekçeleriyle açıklayınız.

• Cevap:

Metni okuduğumuzda DDT gibi kimyasal maddelerin besin piramidinde yukarı doğru gidildikçe arttığı sonucuna varırız çünkü suda bulunan DDT miktarının 1 milyon katı besin piramidinin en üstünde bulunan avcı kuşlarda bulunmuştur. Tırtılın içinde bulunduğu besin piramidinde ise birikimin en az olmasını beklediğimiz canlı 1. trofik düzeyde bulunan domates bitkisidir. DDT birikiminin en fazla olacağı canlı ise 4. trofik düzeyde bulunan yılandır.

b) “Büyük balıklardansa küçük balıkları yemeği tercih etmeniz sağlığınız açısından faydalıdır.” ifadesini metinle ilişkilendirerek açıklayınız.

• Cevap: Olası cevap: Biyolojik birikim üst basamaklara gidildikçe arttığı için büyük balıklar biyolojik birikimden daha fazla etkilenirler. Büyük balıkları tükettiğimizde küçük balıklara oranla biyolojik birikimden daha fazla etkileniriz.

c) Besin piramidinde alt basamaklardan üst basamaklara gidildikçe enerji aktarımının azalması ile biyolojik birikimin artması arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

• Cevap: Çevreden alınan DDT gibi kimyasal maddeler doğada ayrış- tırılamazlar, canlıların vücutlarından atılamayarak hücrelerde ve dokularda birikirler. Besin piramidinde yukarı doğru gidildikçe alınan enerji miktarı azalırken biyolojik birikim ise artar. Tüketici canlılar, daha fazla enerji elde etmek için pek çok üretici veya diğer tüketicileri yemek zorundadırlar. Bu da biyolojik birikimin artmasına sebep olur.

ç) Besin piramidi biyolojik birikime göre çizilseydi piramidin geometrik şeklinde nasıl bir değişim yapılmalıydı? Cevabınızı gerekçeleriyle yazınız.

• Cevap: Besin piramidi biyolojik birikime göre çizilirse biyolojik birikim üst basamaklarda fazla olacağı için besin piramidinin tersi şekilde yani tavanı geniş, tabanı dar şekilde çizilir.

10. Sınıf Meb Yayınları Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 106 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.