10. Sınıf Felsefe Semih Ofset Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 91

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 91 Cevapları Semih Ofset Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Felsefe Semih Ofset Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 91

Doğru bilginin kaynağına ilişkin aşağıdaki metni inceleyiniz. Metinde verilen görüşlerin adlarını tablodan bularak boş kısımlara yazınız.

Doğru Bilginin Kaynağına İlişkin Görüşler

POZİTİVİZM (Olguculuk J. Locke’a göre
“Zihin dünyaya boş bir levha (tabula rasa) olarak gelir.” Bu anlamda zihnimizde doğuştan gelen bir bilgi yoktur ancak deneyimlerin oluşturduğu düşünceler vardır. Deneyimler, duyumlarla gerçekleşir. Duyu verileri sonucunda oluşan ilk izlenimler, anlama yetimiz sayesinde bilgiyi oluşturur. J.
Locke’a göre bilgiyi oluşturan iki çeşit deney vardır: Dış deney, dış dünyayı duyular yoluyla tanımamızı sağlar. Nesnelerin renklilik, sıcaklık, soğukluk, büyüklük, sertlik gibi özelliklerini verir. İç deney ise zihnin çeşitli işlemlerini bize bildirir.

RASYONALİZM (Akılcılık) Bazı filozoflara göre
kesin ve doğru bilginin kaynağı deneyimler olamaz. Doğru bilgi ancak akıl yoluyla elde edilebilir. Bu görüşe göre doğru bilgi ancak değişmez olan varlığın bilgisidir. Böyle bir nesne deneyim yoluyla bilinemez. Değişmez ve sabit olan varlığın bilgisini yalnız akıl bilebilir. Çünkü akıl deneyden bağımsız, doğuştan getirdiğimiz bilgilerin kaynağıdır. Deneyden gelmeyen, deney öncesi olan bu bilgiye apriori (önsel) bilgi denir. Sokrates’e göre kimse kimseye bir şey öğretemez. Ona göre insan bilgiye doğuştan sahiptir. Yapılması gereken bir insanın iyi bir öğretmenle birlikte bu bilgileri sorular yoluyla ortaya çıkartmasıdır.

KRİTİSİZM (Eleştiri Felsefesi) Alman Filozof Kant’a
göre doğru bilginin kaynağı hem deney hem de akıldır. Tek başına akıl veya deney doğru bilginin kaynağı olamaz. Duyumlarla başlayıp deneyle elde edilen veriler, akıl tarafından işlenmelidir. Deneyle gelen malzeme, aklın kavram ve kategorileriyle işlenerek bilgiyi oluşturur. Kant’a göre bilgi deneyimle aklın bir sentezinin sonucudur. Deneyimle gelen veriler olmasaydı, nesneleri fark edemezdik ama öte yandan, akıl olmasaydı, bilgiyi oluşturamazdık. Bu anlamda bilgi edinme süreci hem algılamayı hem de akıl gücünü gerektiren bir süreçtir.

ENTÜİSYONİZM (Sezgicilik) Bergson’a (Anri
Bergsın) göre bilgilerimizin kaynağı sezgilerimizdir. Ona göre akıl statik hâlde olan ve ölçülebilen nitelikteki maddeyi bilebilir. Oysa asıl bilinmesi gereken akış ve oluş hâlindeki hayattır. Akış ve oluş hâlindeki hayatı ise yalnızca sezgi bilebilir.
Sezgide içgüdüye yaklaşan bir durum vardır. Nasıl hayvanlar içgüdüleriyle zararlı durumlardan uzaklaşırsa felsefe de sezgiyle doğrulara ulaşabilir. Bu anlamda sezgi akıldan daha üstün bir bilme yetisidir. Sezgi aklın kavrayamadığı şeyleri doğrudan ve aracısız bir şekilde bilmeyi sağlayan yetidir. Akıl ise zaman ve mekânla sınırlı bir bilme yetisidir.
Gazali’ye göre, duyunun, aklın ve kalbin her biri bir anlama ve bilme yetisidir. Gazali, insanda meydana gelen, ilk bilgi kaynağının duyu organları ol-

• Cevap:

10. Sınıf Felsefe Semih Ofset Yayınları Ders Kitabı Sayfa 91 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.