10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 15
“10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 15 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 15
Peki, yaşamımıza bu derece giren elektrik akımı nedir? Pil, akü, jeneratör gibi kaynaklar elektrik akımını nasıl üretir? Elektrik akımını, iletkenin kesitinden bir yöne doğru geçen net yükler oluşturur. Yani elektrik akımını oluşturan temel etki, yüklü parçacıkların yapmış olduğu harekettir. Bu yüklü parçacıklar katılarda elektronlardır (Bir elektronun yükü qe=1,6.10-19 C’dur). Yüklü olsalar bile ötelenme hareketi yapmadıklarından elektrik akımının oluşmasında protonların hiçbir etkisi yoktur.
İletken özellik taşıyan katıların atomlarının son yörüngesinde 1, 2 veya 3 elektron yer alır. Son yörüngede dolanan bu elektronlar, küçük bir enerjiyle atomlarından kopup serbest hâle geçebilir. Bu elektronlar Görsel 1.2’deki gibi bir iletken üzerinde rastgele hareket eder ve herhangi bir zaman aralığında iletkenin kesitinden geçen net yük miktarı ortalama sıfır kabul edilir. Böylece tel üzerinde elektrik akımı meydana gelmez.
Ancak Görsel 1.3’teki gibi iletkenin uçları arasında belirli bir elektrik alan (EA) oluşturulursa serbest elektronlara elektrik alanın tersi yönde kuvvet etki etmeye başlar. Kuvvetin etkisiyle elektronlar, atomlarla etkileşerek yavaş da olsa elektrik alanın tersi yönde sürüklenmeye başlar. Böylece herhangi bir zaman aralığında iletkenin kesitinden bir yöne doğru net yük geçişi gerçekleşir. Bu yük geçişine elektrik akımı adı verilir.
Elektronlar elektrik alanının zıt yönünde hareket eder. Elektrik akımının yönü, genel bir kabul olarak katılarda eksi yüklerin hareket yönüne ters yöndedir. Diğer bir deyişle akımın yönü elektrik alanın yönü ile aynıdır. Buna göre bir elektrik devresinde elektronların hareket yönü üretecin eksi kutbundan artı kutbuna doğru, elektrik akımının yönü ise artı kutuptan eksi kutba doğrudur.
Görsel 1.4’teki iletken kesitinde görüldüğü gibi birim zamanda iletkenin kesitinden geçen net yük miktarına akım şiddeti denir. Akım şiddeti ampermetre ile ölçülür. Akım şiddetinin (I) birimi amperdir (A).
MERAKLISINA
Elektronların bir iletken üzerinde sürüklenme hızı sanılanın aksine çok küçüktür. Örneğin 3 mm2 kesitindeki bakır bir telden 10 A akım geçmekteyken elektronlar saatte yaklaşık olarak 90 cm sürüklenebilir. Oysa anahtar kapatıldığı anda devrenin diğer ucunda akım hemen görülür. Bunun sebebi anahtar kapatıldığı anda pilin iki ucu arasına bağlı olan telde aniden oluşan elektrik alandır.
Elektrik alan, iletkenin her bir kesitinden hemen hemen aynı anda elektronların sürüklenmesini sağlar. Akım bir iletken kesitten birim zamanda geçen yük miktarı olduğuna göre bu durumda iletkenin tüm kesitlerinde neredeyse aynı anda akım oluşur ve hemen diğer uca ulaşır. Bu durum Görsel 1.5’teki gibi musluğa takılı bahçe hortumu örneği ile modellenebilir. Hortumun içi suyla dolu ise musluk açılır açılmaz su hortumun diğer ucuna ulaşır ve hemen akar.
(Komisyon tarafından yazılmıştır.)
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 15 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
