10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 21
“10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 21 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 21
Direnci etkileyen diğer bir unsur ise sıcaklıktır. Sıcaklığın artması atomların daha büyük genlikte (denge konumuna göre uzaklığı) titreşmesine neden olur. Daha büyük genlikle titreşen atomların bulunduğu bölgeden geçen serbest elektronlar atomlarla daha fazla çarpışır. Bu durum hem elektronların daha fazla enerji kaybetmesine hem de sürüklenme hızının düşmesine yol açar. Kısacası iletkenlerde sıcaklık ile direnç doğru orantılıdır. Örneğin akkor lambalarda kullanılan tungsten tel 25°C sıcaklıkta 100 fi dirence sahipken ışık verme esnasında sıcaklığı 1500°C ye, direnci ise yaklaşık 765 fi değerine kadar yükselir.
Son yörüngelerinde genellikle dört elektron bulunduran ve yarı iletken olarak adlandırılan maddelerde ise sıcaklık ile direnç genellikle ters orantılıdır. Aynı şartlar altında yarı iletkenler, iletkenlere göre daha büyük bir dirence sahiptir. Yarı iletken maddelerin sıcaklıkları arttırıldığında, iletkenlerin aksine dirençlerinde belirli bir düşüş meydana gelir. Elektronlar titreşim genliği artan atomlara daha sık çarpsa bile sıcaklığın etkisiyle atomlarından kopan elektronların sayısında artış meydana gelmesi bu düşüşün nedenidir.
Günümüzde birçok elektronik devrede akım değerini ayarlamak için dirençlerden yararlanılmaktadır. Görsel 1.12’de elektronik devrelerde kullanılan direnç örnekleri, Görsel 1.13’te ise yüksek akımla çalışan devrelerde kullanılan ve ısıya dayanıklı taş direnç örnekleri görülmektedir. Görsel 1.12’deki direncin üstünde yer alan renkli kuşaklardan her biri sayısal bir değere karşılık gelir. Böylelikle bu renkli kuşakların sayısal değerleri göz önünde bulundurularak direncin değeri ve hata payı pratik olarak hesaplanır.
Ayarlanabilir dirençlere reosta adı verilir. Görsel 1.14’te laboratuvarlarda kullanılan çağdaş bir reosta örneği görülmektedir. Bu reostanın sürgüsünün sağa sola çekilmesiyle direncin boyu, dolayısıyla da değeri değişir. Böylece devredeki akım şiddeti ayarlanır. Görsel 1.15’te ise evlerde lamba parlaklığını ayarlamak için kullanılan reostalı anahtar (dimmer anahtar) görülmektedir. Anahtar sağa sola çevrilerek lamba devresinde direnç değiştirilir. Böylece lambanın parlaklığı ayarlanır.
MERAKLISINA
Ev ve iş yerlerinde elektrik kabloları çekilirken kablolarda kesit yani kalınlık büyük bir öneme sahiptir. Küçük kesitli (ince) kablolar, ısınma sonucunda zarar görerek yangın tehlikesine yol açabilir. Büyük kesitli (kalın) kablolar ise gereksiz yere maliyetin artmasına neden olur.
Ev ya da iş yerinde elektrikli Arın, çamaşır makinesi ve klima gibi yüksek akım çeken araçlar kullanılacaksa Görsel 1.16’da görüldüğü gibi 2,5 mm2den daha kalın bakır kablolar tercih edilir. Üstelik bu kablolarda kullanılan yalıtım malzemesinin de yüksek sıcaklığa dayanıklı olması gerekir. Yüksek akıma ihtiyaç duymayan TV, buzdolabı, ampul (projektörler hariç) gibi araçların kullanıldığı yerlerde ise 1,5 mm2 kesitinde bakır kablolar kullanılması yeterlidir.
Hatlarda kullanılan kablolar mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Tel uzunluğu arttıkça direnç de artacağından bu durum akımın düşmesine ve enerji kaybına yol açar. Bu nedenle duvarlarda sıva altlarından çekilecek kabloların en kısa yolu takip ederek toplam uzunluğun kısaltılması gerekir. (Komisyon tarafından yazılmıştır.)
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 21 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
