10. Sınıf Fen Lisesi Kimya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88
“10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 88 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Fen Lisesi Kimya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88
Çözünürlük Farkından Yararlanarak Ayırma Yöntemleri
Belirli sıcaklık ve basınçta, 100 g çözücü içerisinde çözünen en fazla madde miktarına çözünürlük denir. Çözünürlük, madde için ayırt edici bir özelliktir. Bu nedenle karışımdaki maddeler, çözünürlüklerinin farkı yardımıyla birbirinden ayrılabilir. Bunun için özütleme, kristallendirme veya ayrımsal kristallendirme yöntemlerinden uygun olanı tercih edilir.
a) Özütleme (Ekstraksiyon)
Özütleme, çözeltilerden ve katı karışımlardan bir maddeyi ayırmak ya da istenmeyen safsızlıkları uzaklaştırmak için yapılan işlemdir. Özütleme katı-sıvı veya sıvı-sıvı karışımları bileşenlerine ayırmak için kullanılır. Katı-sıvı özütlemede, katı içinde bulunan bir madde bu maddeyi büyük ölçüde çözebilen bir sıvı yardımıyla alınır. Fazlar ayrıldıktan sonra sıvının herhangi bir yoldan uzaklaştırılması ile katı içindeki madde elde edilir. Çayın demlenmesi olayı katı-sıvı özütlemeye tipik bir örnektir. Çaya renk ve tat veren maddeler çözünerek çay yaprağından suya geçer (Görsel 2.28). Böylece katı olan yapraktaki bu maddeler özütlenmiş olur. Bunun yanı sıra söğüt ağacından salisilik asit elde edilmesi, şeker pancarından şeker veya bitkilerden çeşitli yağların çıkarılması da katı-sıvı özütleme örnekleridir.
Sıvı-sıvı özütleme ise özellikle sanayide, damıtmanın çeşitli sebeplerle uygulanamaması durumunda kullanılan alternatif bir ayırma yöntemidir. Bu yöntemde sıvı faz içindeki bir madde, bu maddeyi daha çok çözen ve ilk sıvı ile hiç karışmayan ikinci bir sıvı kullanılarak çekilir. Örneğin suda çözünmüş olan organik bir madde, daha çok çözünebileceği ve su ile hiç karışmayan organik sıvılarla (eter, aseton, karbon tetraklorür, kloroform vb.) özütlenir.
b) Kristallendirme
Kristallendirme, katı karışımlardaki bileşenleri birbirinden ayırmakta ve bu bileşenleri saflaştırmakta kullanılan bir yöntemdir. Kristallendirme işlemi için öncelikle iyi bir çözücü sıvıya ihtiyaç vardır. Bu çözücü sıvının çözdürülecek olan katıyla tepkime vermemesi ve kaynama noktasının düşük olması gerekir.
Kristallendirme yönteminde temel prensip; bazı katıların belirli çözücülerde, sıcakken çok iyi çözünmesine karşın soğutulduğunda çok düşük çözünürlük göstermesidir. Çözeltinin soğumasıyla beraber çözünürlüğü azalan madde, katı hâlde dibe çökmeye başlar. Katı hâlde dibe çöken bu maddelere kristal, bu olaya da kristallendirme denir. Sıvı çeşitli yöntemlerle ortamdan uzaklaştırılarak katı kristallerin ayrılması sağlanır. Örneğin şekerin sudaki çözünürlüğü sıcaklıkla beraber artar. Bu sayede yüksek derişimli şekerli su çözeltisi hazırlamak mümkün olur. Bu çözelti soğutulduğunda belli bir sıcaklıktan sonra şeker kristallerinin oluşmaya başladığı görülür. Çözünürlüğü sıcaklık arttıkça azalan katılarda ise kristallendirme işlemi ısıtılarak yapılır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Fen Lisesi Kimya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
