10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 141

10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 141 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 141

Genel ağdan https://phet.colorado.edu/sims/html/bending-Hght/latest/bending-Hght_tr.html adresindeki “Bükülen Işık” simülasyonunun “Dahası” bölümünü açınız ve aşağıdaki işlemleri yapınız.

1. Kaynaktan gelen ışığı açınız ve hız ölçüm aracını ışınların üzerinde gezdirerek değişik açılar için gelen ve kırılan ışınların ortamlardaki ortalama hızlarını karşılaştırınız. (Işığın boşluktaki yayılma hızı c ile gösterilir ve havadaki yayılma hızı da yaklaşık olarak c olarak alınır.)

• Cevap: Öğrencilerin seçim yaptığı ortamlara göre farklı sonuçlar bulunur. Ortamlar nasıl seçilirse seçilsin gelen ışın ile yansıyan ışının hızlarının eşit olduğu gözlenir. Değişik açılar için deney tekrarlandığında kırılan ışının hızının tüm açı değerleri için aynı olduğu görülür.

2. Simülasyonda ışın ve dalga seçenekleri arasında geçişler yaparak hız ve dalga boyu kavramlarını su dalgalarında öğrendiğiniz kırılma yasaları ile karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları belirleyiniz.

• Cevap: Su dalgalarında ve ışıkta kırılma yasaları aynıdır. Dalgalarda hız azalınca dalga boyu da azalır. Kaynak değişmediği için frekans sabittir. Işık için frekans, ışığın rengi anlamına gelir. Işığın ortamlardaki ortalama hızlarının oranı ise kırılma indisine eşittir.

3. Seçeceğiniz herhangi bir açı değeri için gelme açısına karşılık gelen kırılma açısını ölçünüz ve ışığın gelme açısının sinüsünün kırılma açısının sinüsüne oranını bulunuz.

• Cevap: Herhangi bir açı değeri için gelme açısının sinüsünün kırılma açısının sinüsüne oranı hesaplanır. Havadan cama geçen ışık için gelme açısı 45° alınırsa kırılma açısı yaklaşık olarak 28° ölçülür. Açıların sinüslerinin oranı hesaplandığında

Sin 45⁰ / Sin 28⁰ = 0,707 / 0,469 = 1,507

4. Aynı açı değeri için gelen ışının hızını kırılan ışının hızına oranlayarak bulduğunuz değerler arasındaki ilişkiyi belirleyiniz ve bulduğunuz bu değerleri simülasyondaki kırılma indisi değerleri ile karşılaştırınız.

• Cevap: Havadan cama geçen ışık için ışığın havadaki hızı yaklaşık olarak c , camdaki ortalama hızı 0,67c olarak gözlenir. Hızlar oranlandığında

c / 0, 67c = 1,49 değeri bulunur.

Buradan bulunan değer ile 3. sorudaki değer hemen hemen aynıdır. Bu aynı zamanda simülasyondaki ortamların kırılma indislerinin oranına eşittir.

Işık, kırılma indisi küçük ortamdan kırılma indisi büyük ortama geçerken normale yaklaşır, kırılma indisi büyük ortamdan kırılma indisi küçük ortama geçerken normalden uzaklaşır. Aşağıda verilen şekiller üzerinde kırılan ışınları çiziniz ve ışınların ortamlardaki yayılma hızlarını karşılaştırınız. (Camın kırılma indisini 3/2, suyun kırılma indisini 4/3 alınız ve tam yansıma durumunu ihmal ediniz.)

• Cevap:

Havadan cama geçen ışık normale yaklaşarak kırılır. Küresel yüzeye gelen ışın ise küre merkezinden yüzeye dik olarak geleceği için kırılmadan hava ortamına geçer. Işık, kırılma indisi küçük ortamda hızlı; kırılma indisi büyük ortamda yavaş hareket eder.

10. Sınıf Meb Yayınları Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 141 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.