10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 37

10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 37 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 37

Aşağıda her bir metin için farklı sorular bulunmaktadır. Soruları ilgili metinle ilişkilendirerek cevaplandırınız.

Dünya’nın çekirdeğinde oluşan manyetik etki, Dünya’nın ortasından geçen bir çubuk mıknatıs olarak modellenmektedir. Dünya’nın manyetik alanını oluşturan mıknatısın S kutbunun, Kuzey Kutbu’na; N kutbunun, Güney Kutbu’na yönelecek şekilde olduğu kabul edilmiştir. Bir mıknatıs, ağırlık merkezinden asılırsa kuzey yarı kürede N kutbu; güney yarı kürede S kutbu yere yakın olacak şekilde eğilir. Mıknatısın yatay düzlemle yaptığı açıya eğilme açısı denir. Bu açı Ekvator’da sıfırken kutuplara gidildikçe artar.

1. Ali ve Serap Dünya’nın iki farklı noktasındadır. Bulundukları yerlerde özdeş birer mıknatıs ağırlık merkezlerinden bir iple asılmıştır. Ali’nin bulunduğu yerdeki mıknatıs Şekil Ideki, Serap’ın bulunduğu yerdeki mıknatıs Şekil ildeki gibi dengededir. Ali’nin bulunduğu yerdeki mıknatısın eğilme açısı daha büyük (9>p) olduğuna göre Ali ve Serap’ın Dünya üzerindeki coğrafi konumları ve Ekvator’a olan uzaklıklarıyla ilgili tahminleriniz nelerdir?

• Cevap: Ali’nin bulunduğu konumda mıknatıs, kuzey kutbu aşağıda olacak şekilde eğildiğinden Ali kuzey yarı kürededir. Serap’ın bulunduğu konumda mıknatıs, güney kutbu aşağıda olacak şekilde eğildiğinden Serap güney yarı kürededir. Eğilme açısı Ekvator’da sıfırken kutuplara yaklaştıkça artmaktadır. Buna göre Serap, Ali’ye göre Ekvator’a daha yakındır.

2. Bazı canlıların yön bulmak için Dünya’nın manyetik alanından yararlandığını gösteren çalışmaları araştırarak örnekler veriniz.

• Cevap: Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap şöyledir: Kuzey Carolina Üniversitesi’nde Kenneth Lohmann ve ekibi deniz kaplumbağalarının göç yollarını bulabilmek için manyetik alanlardan yararlanıp yararlanmadıklarını araştırmıştır. Bu amaçla hazırladıkları su tankının dışına manyetik alan oluşturan bobinler konulmuştur. Kaplumbağaların, tankta oluşturulan manyetik alana bağlı olarak yön değiştirdiği görülmüştür. Araştırma, kaplumbağaların bir manyetik duyuya sahip olduğunu göstermiştir.

3. Dünya’nın manyetik alanı manyetik bir kalkana benzetilebilir mi? Sebebini açıklayınız.

• Cevap: Değişen manyetik alanlar televizyon, bilgisayar gibi elektrikli cihazların düzgün çalışmasına engel olabilir. Manyetik alandan korunmak istenen bölge, manyetik kalkan ile çevrelenir. Manyetik kalkan, manyetik alanların yönünü değiştirerek cihazların korunmasını sağlar. Benzer şekilde Dünya’nın manyetik alanı da Dünya’nın koruyucu kalkanıdır. Bu alan genellikle Güneş’ten kaynaklanan, bazen de uzaydaki diğer gök cisimlerinden gelen yüksek enerjili elektron, proton, alfa parçacıkları ve radyasyonun büyük kısmının Dünya’nın çevresinden akarak uzaklaşmasını sağlar.

Dünya’nın manyetik kutuplarının yeri sabit olmayıp zaman içinde kaymaktadır. Kutuplarda bu kaymanın hızının artması, bazen Dünya’nın Manyetik Kuzey Kutbu ile Manyetik Güney Kutbu’nun yer değiştirmesine sebep olmaktadır. Manyetik takla olarak da adlandırılan bu olay, Dünya’nın oluşumundan günümüze kadar birçok defa meydana gelmiştir. Bu olay yüz binlerce yılda bir gerçekleşmekte ve yaklaşık olarak 10-15 bin yıl sürmektedir. Bu süreçte Dünya’nın manyetik alanı zayıflamakta ve çok kutuplu bir karmaşa dönemi yaşanmaktadır.

4. Kutupların kayma hızı son yıllarda artmıştır. Bu kayma hızı, yeni bir manyetik taklanın başlangıcı ise bu süreçte Dünya’da yaşayan canlıların karşılaşabileceği problemleri sebepleriyle birlikte yazınız.

• Cevap: Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap şöyledir: Bu süreç çok kutuplu bir dönem olduğundan pusuladan yararlanarak konum belirlemek mümkün olmayacaktır. Çok kutuplu bir dönem olması ve manyetik alandaki sürekli değişim nedeniyle yön bulmak için Dünya’nın manyetik alanından yararlanan canlılar, yön bulmakta sıkıntı yaşayacaktır. Dünya’nın manyetik alanının, canlıları Güneş’ten ya da uzaydaki diğer gök cisimlerinden gelen yüksek enerjili parçacıklara ve radyasyona karşı koruma özelliği zayıflayacaktır.

10. Sınıf Meb Yayınları Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 37 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.