10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Başak Yayınları Sayfa 24

1.2. MOL KAVRAMI

Saymakta güçlük çektiğimiz veya sayamadığımız nicelikleri farklı birimlerle ifade ederiz. Bu duruma, çok sayıda toplu iğneye ihtiyaç duyduğumuzda toplu iğneyi tek tek sayarak değil kutular hâlinde almamızı (Görsel 1.3), yine pirinç ve unu taneyle değil kiloyla satın almamızı örnek olarak verebiliriz.

Günlük hayatta da belirli çoklukları ifade etmek için deste, düzine gibi kavramlar karşımıza çıkar. Atomlar ve moleküller de mikroskopla göremeyeceğimiz, tartamayacağımız kadar küçük olduklarına göre sizce, onları teker teker ifade etmek yerine nasıl bir yöntem kullanılabilir? Örneğin; deste, düzine gibi kavramlar atomlar ve moleküller için de kullanılabilir mi?

Bağıl Atom Kütlesi

Kimyacılar, Dalton’dan başlayarak bağıl sayıların önemini kavramaya başladılar. Dalton’a göre tüm elementler, atom denilen aynı ağırlığa ve aynı yapıya sahip olan çok küçük ve bölünemez parçacıklardan oluşur. Aslında atom fikri eski Yunanlılardan beri bilinen bir olguydu. Dalton’un katkısı, bu atomların göreli olan büyüklükleri, karakterleri ve bir araya geliş süreçleri üzerinde düşünmekti. Örneğin, hidrojenin en hafif element olduğunu biliyordu. Bu nedenle hidrojene 1 değerinde atom ağırlığı vermişti. Suyun 7 tane oksijenden ve 1 tane hidrojenden oluştuğuna inanmıştı. Bu yüzden oksijene 7 değerinde bir atom ağırlığı öngördü. Elbette bu tahminleri oksijende olduğu gibi doğru değildi. Ama prensibi doğruydu. 1810’lu yıllarda diğer atomların kütlesi H atomuyla kıyaslanarak saptanmıştır.

Bu hesaplamaları yaparken bazı elementlerde tam sayıdan sapmalar olduğunu görmüşler ama bu sapmaları deney hatalarına bağlamışlardır. Yeni elementler keşfedildikçe sapmalar çoğalmış, bunun üzerine H atomu yerine diğer atomlarla daha çok bileşik yapabilen O atomu, kıyas atomu olarak kabul edilmiştir. Bir O atomunun kütlesi 16 birim alınmış ve yine diğer atomların kütlesi O ile kıyaslanarak hesaplanmıştır.

Kimyacıların doğal oksijen izotopları karışımının kütlesini 16 birim, fizikçilerin ise en bol bulunan O-16 izotopunun kütlesini 16 birim kabul etmesi, karışıklıklara neden olduğundan 1961 yılında C-12 izotopunun atom kütlesi, 12 birim kabul edilmiş ve standart olarak kullanılmaya başlanmıştır. C-12 izotopunun atom kütlesi standart kabul edilerek hesaplanan diğer elementlerin atom kütlelerine bağıl atom kütlesi denir. Moleküllerin bağıl atom kütleleriyle hesaplanan molekül kütlelerine de bağıl molekül kütlesi denir.

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

10. Sınıf Başak Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 24 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.