10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Başak Yayınları Sayfa 98

Kaynama noktaları birbirinden farklı sıvı-sıvı homojen karışımları bileşenlerine ayırmak için kullanılan yönteme ayrımsal damıtma denir. Ayrımsal damıtmayla ayırma işlemi uygulanırken de basit damıtmadakine benzer bir düzenek kullanılır. Bu iki düzenek arasındaki tek fark, ayrımsal damıtma düzeneğinde fraksiyon kolonunun bulunmasıdır (Görsel 2.35). Bu kolonun içinde genellikle küçük cam parçaları bulunur. Karışımda kaynama noktası yüksek olan sıvının buharı, fraksiyon kolonunda bulunan cam parçalarına çarparak yoğunlaşır ve damıtma kabına geri döner. Kaynama noktası düşük olan bileşenin buharı ise kolonun üst kısmına çıkarak soğutucudan geçer ve toplama kabında toplanır. Bu işlem birkaç defa tekrarlanarak destilatın saflık yüzdesi artırılabilir.

Etil alkol-su karışımı, ayrımsal damıtmayla bileşenlerine ayrılır. Bu işlem sırasında toplama kabında ilk önce etil alkol toplanır. Çünkü etil alkolün kaynama noktası, saf suya göre daha düşüktür. Karışımdaki alkol bitinceye kadar sıcaklık çok az artar. O yüzden pratikte sıcaklık sabit kabul edilir. Etil alkolün tamamı bitince sıcaklık artmaya devam eder ve su kaynamaya başladığında sıcaklık tekrar sabitlenir. Sıcaklığın sabit kaldığı kısımlarda etil alkol ve su ayrı ayrı toplama kaplarında toplanır. Bu damıtma işleminde sıcaklığın zamana bağlı değişimi Grafik 2.3’teki gibidir.

Endüstride ayrımsal damıtma yöntemi, rafinerilerde petrolün bileşenlerine ayrılmasında kullanılır. Rafinerilerde petrol damıtıldığında benzin, gaz yağı, LPG, motorin, katran gibi pek çok ürün elde edilir.

Karışımları ayırmada uygun yöntemi belirlemek, yapılacak işlemin ilk adımıdır. Uygun yöntem, zaman ve enerji tasarrufu sağlayan yöntemdir. Bu yöntemi doğru olarak seçebilmek de işin özünü bilmekten geçer. Örneğin, zeytinyağlı su karışımını bileşenlerine ayırırken ayrımsal damıtma yöntemi de uygulanabilir. Ancak zaman ve enerjide israfa neden olacağından tercih edilmez. Bu yüzden en uygun yöntem olan ayırma hunisi kullanılarak ayırma işlemi uygulanır.

Sanayide de büyük ölçekli karışımların ayrılmasında kullanılacak yöntemlerin seçimi, uzmanlaşma gerektirir.

Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

10. Sınıf Başak Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 98 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.