10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 321

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 321 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 321

Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Ferhat ile Şirin

Amasya Beyinin, güzelliği dillere destan olan bir kızı vardır; bu güzel kızın adı Şirindir. Kimler talip olmaz ki bu güzel kıza. Ağalar, beyler, daha kimler kimler… Bir de garip Ferhat vardır, o da âşık olur Şirine. Ama kızın babası hiç verir mi Ferhat gibi fakirin birine. Vermez elbet. Ferhat öyle sıradan bir âşık değildir, delicesine sevmektedir Şirinini. Amasya Beyi, kızını Ferhat’a vermeyecektir ama yine de zor bir şart ileri sürmekten kendini alamaz. Çağırır bir gün Ferhat’ı huzuruna, der ki:
“Ferhat! Kızımı istediğini bilirim, onu sana vereceğim ama bir şartım var. Eğer onu yerine getirirsen Şirin senin, sen Şirinin.”
Ferhat ne desin bu teklife, elbette kabul edecektir. Sesini çıkarmaz. Şirin’in babası şartını ortaya koyar: “Biliyorsun, Amasya’mızın suyu azdır. Eğer Kazankaya Mevkii’ndeki suyu kırk gün içinde şehrimize getirebilirsen Şirin senin, bilmiş ol!” Kazankaya Mevkii dedikleri yer de öyle pek yakın değildir Amasya’ya ama başka bir ümit yoktur.
Şirine kavuşmak için. “Peki.” der Ferhat ve başlar çalışmaya. Zora dağlar dayanmaz, demişler. Ferhat da bütün gücüyle çalışmaya başlar. Nihayet işin sonuna yaklaşır. Suyun Amasya’ya gelmesi gün meselesidir. Ferhat’ın içinde Şirin’in aşkı, elinde kayaları parçalayan gürzü, suyu şehre getirme azmi… Ama komazlar ki sevdalılar kavuşsun. Bir kadın varır Şirin’in yanına, sanki dünyalar başına yıkılmış gibi perişan bir hâlde söze başlar:
“Ah kızım, sorma başımıza gelenleri… Ferhat suyu getiremedi.”
(…)
Şirin nasıl dayansın böyle bir acıya, o nazlı kalp nasıl atar bundan sonra. Artık Şirin’e de yaşamak haramdır, o da kıyar canına. Cadı ise işini başarmıştır; şimdi sıra Ferhat’tadır. Varır Ferhat’ın yanına. Üzüntülüdür, mahzundur, nerdeyse dili tutulacaktır, bir türlü söyleyemez Ferhat’a:
“Ferhat, Bey kızını başkasına verdi, sen daha niye çalışırsın?”
Dağlar Ferhat’ın başına yıkılır. Bundan sonra su getirmesinin de bir manası yoktur artık. O da kıyar tatlı canına oracıkta.
Derler ki Ferhat Dağı’nın tepesinde üç mezar vardır. Yaz gelince bunlardan yan tarafta olanlarından iki gül fidanı biter. Biri kırmızı, biri beyaz açar. Ama tam kavuşacakları sırada ortadaki mezardan bir diken çıkıp bu kavuşmaya engel olur. Anlattıklarına göre bugün Ferhat’ın getirdiği suyun aktığı yerler hâlâ görülmekte ve oralara Ferhat Arası denilmektedir.
Saim Sakaoğlu, 101 Anadolu Efsanesi

1. Amasya Beyi’nin, güzelliği dillere destan olan bir kızı vardır; bu güzel kızın adı Şirindir. Kimler talip olmaz ki bu güzel kıza. Ağalar, beyler, daha kimler kimler… Bir de garip Ferhat vardır, o da âşık olur Şirine. Ama kızın babası hiç verir mi Ferhat gibi fakirin birine. Vermez elbet. Ferhat öyle sıradan bir âşık değildir, delicesine sevmektedir Şirinini. Amasya Beyi, kızını Ferhat’a vermeyecektir ama yine de zor bir şart ileri sürmekten kendini alamaz.

Metinden alınan bu bölümde geçen altı çizili deyimlerin yerine başka kelime veya kelime grupları getirildiğinde anlatımda herhangi bir değişiklik olur mu? Açıklayınız.

• Cevap: Deyimler, genel itibarıyla mecazlı bir söyleyişe sahip olan ve anlatımı zenginleştiren kalıplaşmış sözlerdir. Yazarlar, eserlerinde anlatımı etkili kılmak ve az sözle çok şey anlatabilmek için deyimleri sıkça kullanırlar. Metinden alınan bölümde geçen deyimlerin yerine anlamı bozmayacak şekilde başka kelime veya kelime grupları getirildiğinde anlatım, zenginliğini ve okuyucu üzerindeki etkisini kaybetmektedir. Yani dil ve anlatım yönünden etkili bir eser ortaya koyabilmek için bu malzemelerin yerli yerinde kullanılması gerekir.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 321 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.