10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 49

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 49 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 49

Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. (Metin düzenlenmiştir.)

Yansıtan ve Yansıtılan
(…)
Sanat ve edebiyat yapıtlarının çizdiği dünya, gerçekliğin körü körüne bir kopyası değildir ama dünyanın rengini ve kokusunu kendinde korur; şu basit nedenle ki sanat her zaman için doğanın ve insan yaşamının en özlü yanlarını ele almıştır. Her gerçek sanat yapıtının bir bildirisi olması gerekir; bu, bir sanat yapıtının var olabilmesinin temel koşulu ve yaşamsal ögesidir. Sanat, gerçekliğin büyük disiplinine ancak boyun eğebilir, ona yardım edemez ama bu demek değildir ki sanat hep gerçekçi olmuştur.

Denebilir ki her edebiyat ürünü yaratıldığı dönemin havasını yansıtır bir oranda. Çünkü ister romancı olsun ister öykücü, ister ozan olsun ister oyun yazarı, onları çağlarından soyutlamak olanaksızdır. Bu yüzden de bilinçli ya da bilinçsiz çağlarına tanıklık ederler. Çağına tanıklık etmeyen yazarlar, ozanlar yok gibidir. Ancak bu tanıklık sanata özgü yasalar, ilkeler ve kurallar içinde yapılırsa kalıcılık kazanır. Bu da büyük ölçüde sanatçının dünyayı algılayışı, yansıtışı, onu yeniden biçimlendirişiyle ilgilidir. Çağlarına tanıklık etmiş nice sanatçılar vardır ki unutulup gitmiştir bugün.

1. Çağına tanıklık toplumsal bir olgudur. Çünkü belirtmeye çalıştığımız gibi istese de istemese de çağının havasını solur sanatçı. Duyarlığını, yaşantısını, ekinsel birikimini çağı biçimlendirmiştir. Öyleyse salt tanıklık etme ereğiyle bir sanatsal yaratı oluşturulamaz, oluşturulursa da öyle bir yaratının ömrü uzun olmaz.
Emin Özdemir, Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler-Yönelimler
Çağına tanıklık toplumsal bir olgudur. Çünkü belirtmeye çalıştığımız gibi istese de istemese de çağının havasını solur sanatçı. Duyarlığını, yaşantısını, ekinsel birikimini çağı biçimlendirmiştir. Öyleyse salt tanıklık etme ereğiyle bir sanatsal yaratı oluşturulamaz, oluşturulursa da öyle bir yaratının ömrü uzun olmaz.

a) Yazarın bu ifadelerine katılıyor musunuz? Gerekçeleri ile açıklayınız.

• Cevap: a) Olası Cevaplar: Evet, katılıyorum. Sanatçı, yaşadığı çağı istese de istemese de eserine yansıtır. Çünkü aklı, fikri, karakteri, hayalleri o çağ ile yoğrulmuştur. Yaratıcılığını şekillendiren ilhama o çağda ulaşmıştır. Zaten kalıcı olmak istiyorsa bunu özellikle yapmalıdır. Aksi hâlde toplum, o esere sahip çıkmayacaktır. İnsan, kendinden bir parça bulamadığı hiçbir sanat eserine yakınlık duyamaz, eseri benimseyemez. Ancak bahsettiğimiz eserin bir sanat eseri niteliğini taşıyabilmesi için sanatçının çağı kendi yaratıcılığıyla yoğurarak ifade etmesi gerekir. Bir sanat eserini tarihî bir belge olmaktan ayıracak olan budur. Hayır, katılmıyorum. Fantastik romanlar ve bilim kurgu romanlarında yaşanılan dönemin izine rastlayamayız. Bu tür romanlarda yazar, çağını aşarak çok daha ötesine uzanır ya da tamamen gerçeklik dışı bir dünyaya yer verir. Bu tür yapıtlar, tamamen yazarın hayal gücünün ürünüdür.

b) Dönemi dışında yazılan tarihî romanlar sizce bu düşünceye bir karşıtlık oluşturur mu? Edebiyat ve tarih ilişkisi bağlamında yorumlayınız.

• Cevap: Olası Cevap: Bence oluşturmaz. Evet, yazar kendi çağının hamuruyla yoğrulmuştur ancak tarihî bir roman yazacağı zaman bunu mutlaka tarihî belgelerin ve o dönemde ortaya çıkan eserlerin ışığında yapacaktır. Nasıl ki bir dönem filmi çekildiğinde dekordan müziğe, üsluptan kişi adlarına kadar her şey döneme uygun olarak kurgulanıyorsa aynı şeyi yazar da romanında yapacaktır. Bence oluşturur. Çünkü dönemi dışında tarihi konu edinen bir yazar, o tarihî olayın yaşandığı döneme şahitlik etmemiş, o zaman dilimi içindeki havayı solumamıştır. Şahitlik olan yazar ile şahit olmayan yazarın anlatımı arasında belirgin bir fark olacaktır. Ancak, dönemi dışında yazan bir yazar da başarılı olabilir.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 49 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.